40 lat Towarzystwa Przyjaciół Miasta Jaworzna

Pierwsze wysiłki organizacyjne celem powołania Towarzystwa Przyjaciół Miasta Jaworzna podjęto w roku 1971. Powodów było kilka. Otóż wiele większych miast miało już wówczas stowarzyszenia działające na rzecz miejscowej społeczności, głównie w sferze rozwoju kultury ale przecież nie tylko.

Przykłady Gliwic, Pułtuska czy Bochni były zachęcające. W Jaworznie znalazł się jeszcze inny powód. Kończył właśnie działalność Społeczny Komitet Budowy Szpitala. Po zakończeniu pierwszego etapu prac wiadomo już było, że kontynuacji w najbliższych latach nie będzie. Na koncie komitetu pozostały niewykorzystane środki. Jedynym sposobem aby je zatrzymać w mieście było ich przekazanie na rzecz innej społecznej organizacji. Rozpoczęto więc działania. Grupa inicjatywna przygotowała projekt statutu, a na początku roku 1972 Towarzystwo Przyjaciół Miasta Jaworzna zostało zarejestrowane w krakowskim sądzie. Jesienią odbyło się pierwsze walne zgromadzenie. Brało w nim udział ponad 100 osób reprezentujących różne środowiska. Pierwszy zarząd wybrano w składzie: prezes – Henryk Partyka, wiceprezesi – Roman Siba i Zygmunt Bilny, sekretarz – Jadwiga Frąś, skarbnik – Jan Herman. Ponadto weszli doń: Franciszek Guzik, Franciszek Skinderowicz, Kazimierz Stolecki, Wirgiliusz Łaźnia i Stanisław Szczygieł. Zgodnie z przyjętym statutem wybrano także zastępców członków zarządu: Czesława Kempińskiego, Michała Zbyluta, Jana Jaromina oraz komisję rewizyjną i sąd koleżeński. Powołano cztery komisje problemowe i włączono w struktury Społeczny Komitet Organizacyjny Muzeum Regionalnego. Majątek stanowiły: kwoty przejęte od Społecznego Komitetu Budowy Szpitala, składki indywidualne członków oraz wpłaty zdeklarowane przez członków prawnych (były nimi wszystkie większe zakłady pracy w mieście).

Środkami dysponowano bardzo rozważnie choć dziś z perspektywy czasu i zmienionych diametralnie realiów politycznych mogą rodzić się pytania. Przykładowo: Towarzystwo łożyło na opracowanie dokumentacji basenu pływackiego, hali sportowej, na pierwsze numery gazety „Gwarek”, przygotowanie projektów infrastruktury w ośrodku sportów wodnych „Sosina” wreszcie parku wypoczynkowego w Osiedlu Stałym.

Po roku 1975 i wyborze władz drugiej kadencji, działalność Towarzystwa uległa wyraźnemu upolitycznieniu ( był to okres tuż po włączeniu Jaworzna w obręb województwa katowickiego!).
Nowy program działania przygotowały osoby spoza organizacji. To wówczas szeregi Towarzystwa wzrosły do około 1500 osób, jednak sposób ich pozyskania nie wróżył dobrze na przyszłość.

Między latami 1975 a 1978 aż trzykrotnie zmieniły się władze Towarzystwa, przy czym dwukrotnie z poważnym naruszeniem statutu. Aktywność organizacji pozornie rosła, mnożyły się wzmianki o nim w prasie, ale rezultat nie był trudny do przewidzenia. Z działalności rezygnowali kolejno działacze o najdłuższym stażu, tym bardziej, iż niepowodzeniami kończyły się kolejne próby pozyskania lokalu dla powstającego muzeum oraz lokalizacji Domu Spokojnej Starości – obiektów, których powstanie wpisane zostały do najpierwszych zadań Towarzystwa. Władze miasta domagały się natomiast dotacji na przejście podziemne pod ul. Grunwaldzką, fundowania sztandarów dla szkół i innych organizacji, pucharów i upominków dla ważnych gości.

Na przełomie lat siedemdziesiątych i osiemdziesiątych Towarzystwo Przyjaciół Miasta Jaworzna, wyrwawszy się nieco spod kurateli władz politycznych miasta, zrobiło kilka wysiłków propagandowych: przy współudziale Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich zorganizowało zamknięty konkurs na reportaż o Jaworznie ( wzięły w nim udział m. innymi: Hanna Kral, Dorota Terakowska, Teresa Torańska), sfinansowało pierwsze wydawnictwa dotyczące historii miasta. Po roku 1980 działalność Towarzystwa zaczęła powoli zamierać. W nowych realiach coraz trudniej było coś sensownego robić, coraz mniej chętnych było do prac społecznych(czytaj: darmowych).

Do końca lat dziewięćdziesiątych XX w. kolejno wybierane zarządy nie informowały o tym fakcie sądu rejestrowego. Po roku 1999 statut został nieznacznie zmieniony, mocno natomiast zmieniła się sytuacja finansowa. Na niekorzyść. Działalność Towarzystwa opiera się głównie na dotacjach UM dla organizacji pozarządowych, datkach od sponsorów i składkach członkowskich.
Bartłomiej Cieszyński
TPMJ

Wszystkich członków TPMJ zapraszamy na sprawozdawczo – wyborcze walne zebranie, które odbędzie się we czwartek 13 czerwca 2013 roku w Sali wystawowej CK Teatr Sztuk w Jaworznie, ul. A. Mickiewicza 2. Początek spotkania o godzinie 15.45. ZAPRASZAMY.
Zarząd TPMJ
13 czerwca 2013 roku zapraszamy na Jubileuszowe spotkanie TPMJ, które odbędzie się o godz. 18.00 w sali teatralnej CK Teatr Sztuk w Jaworznie, ul. A. Mickiewicza 2. ZAPRASZAMY/

Zarząd TPMJ

UWAGA: Archiwum dyskusji na forum znajdziesz tutaj.