Czym jest potencjometr?

Najprościej ujmując, potencjometr pomaga w regulowaniu napięcia w obwodzie elektrycznym. Robi to przez zmianę oporności w odgałęzieniach obwodu. Jak działa? Gdzie znajduje zastosowanie? Jaką przewagę nad tradycyjnym ma potencjometr cyfrowy? O tym wszystkim w poniższym artykule.

Potencjometr posiada trzy wyprowadzenia, a każdy z nich odpowiada wyprowadzeniom dzielnika napięcia – dwa złączone są ścieżką o niezmiennym oporze, ostatni łączy się ze ślizgaczem, jego położenie na ścieżce jesteśmy w stanie regulować. Ścieżkę oporową tworzy się z różnych materiałów jak węgiel, cermet i tworzywa sztuczne.

Jak działa?

Zasada działania potencjometru przypomina klasyczny dzielnik napięcia, czyli czwórnik, dzięki któremu można uzyskać określony stosunek pomiędzy różnym elementami: napięciem wejściowym a wyjściowym. Najważniejsze zastosowanie potencjometrów odnosi się do regulacji prądu, jak i napięcia w sprzętach elektrycznych. Odpowiedzialny jest więc na przykład za głośność w sprzęcie audio. Nie zapominajmy jednak o dwóch ważnych obszarach, w których również jest nieoceniony – przemyśle i komunikacji. Przykładem jest prędkość obrotowa silników, które reguluje.

Sprzężone, liniowe…

To jednak nie wszystko, bo są też potencjometry sprzężone podwójnie, które znajdują zastosowanie w urządzeniach stereofonicznych. Inne, jak potencjometry sprzężone współosiowe są wykorzystywane w urządzeniach audio, szczególnie gdy podwójną gałką określa się barwę i siłę głosu. Dopełnieniem się potencjometry wieloobrotowe.

Jeśli weźmiemy pod uwagę zależność oporu od położenia ślizgacza, to powinniśmy wymienić potencjometry liniowe, w których opór liniowo jest zależny od położenia suwaka. Inny typ – potencjometry logarytmiczne są wykorzystywane do regulacji głośności. Wspomnieć też należy o potencjometrach o charakterystyce wykładniczej. Duży wybór model znajdziemy pod adresem www.micros.com.pl.

Nowocześnie – potencjometry cyfrowe

Ciekawym przypadkiem jest potencjometr cyfrowy. To zespół wielu rezystorów i przełączników CMOS. Zasada działania jest taka, że logiczne układy odpowiedzialne za sterowanie aktywizują właściwe klucze odpowiednio do zawartości licznika.

Przewaga tego układu cyfrowego nad standardowym potencjometrem jest dość znaczna. Nie pojawiają się bowiem jakieś trzaski, zakłócenia czy szumy, które są niejako znakiem firmowym potencjometrów mechanicznych, zwłaszcza jak mówimy o tańszych, słabej jakości, modelach. Jednocześnie potencjometr cyfrowy gwarantuje bardzo dobrą powtarzalność ustawień. Takie układy mają zastosowanie w sprzęcie audio, szczególnie we wzmacniaczach i mikserach.