Bańkowski o likwidacji gimnazjów: to szkodliwa pseudoreforma

Poseł RP Paweł Bańkowski zabrał głos w sejmie w sprawie reformy oświaty, której celem jest likwidacja gimnazjów. Poseł Bańkowski w wystąpieniu powiedział, że pracownicy Gimnazjum nr 5 w Jaworznie napisali do niego list sprzeciwiając się likwidacji gimnazjów.

Paweł Bańkowski zadał pytania minister Zalewskiej, nawiązując min. do listu, informacji z Sosnowca, gdzie zagrożonych utratą pracy jet 250 nauczycieli i zwrócił się z apelem o wycofanie z tej reformy. Wcześniej poseł wysłał do premier Szydło interpelację w tej sprawie.

Wystąpienie posła Pawła Bańkowskiego można obejrzeć tutaj: http://videosejm.pl/video/15189-posel-pawel-bankowski-wystapienie-z-dnia-29-listopada-2016-roku

[vc_facebook]

List pracowników Gimnazjum nr 5

Treść interpelacji do premier RP Beaty Szydło:

Szanowna Pani
Beata Szydło
Prezes Rady Ministrów

Szanowna Pani Premier,

Do mojego biura poselskiego zwrócili się pracownicy gimnazjów z miasta Jaworzna z prośbą o interwencję poselską w sprawie planowanej reformy oświaty, której efektem ma być między innymi likwidacja gimnazjów w całej Polsce.

Szanowna Pani Premier,
W imieniu pracowników jaworznickich gimnazjów, tj. dyrektorów, nauczycieli, pedagogów i pracowników administracji, a także własnym, proszę zatem Panią Premier o wycofanie się z planowanej reformy systemu oświaty, której efektem ma być m.in. likwidacja gimnazjów w całej Polsce.

17 lat funkcjonowania gimnazjów w Polsce pokazało, iż była to reforma trafiona. Powrót do dawnego systemu kształcenia to błąd, zarówno w ocenie pracowników gimnazjów, rodziców jak i samorządowców. Okazuje się bowiem, że młodzież gimnazjalna osiąga bardzo dobre wyniki w nauce. Pokazał to raport OECD, w którym przedstawiono wyniki Międzynarodowego Badania Kompetencji Osób Dorosłych. Polska uplasowała się na 11. miejscu. Badanie wykazało, że młodzież po gimnazjum osiąga najwyższe wyniki w sprawdzianach i olimpiadach.

Pani Minister Zalewska uważa, że likwidując gimnazja, zlikwiduje przypadki agresji wśród młodzieży i wyeliminuje akty przemocy, do których w gimnazjach czasami dochodzi. Ale przecież w szkołach innego typu również takie zjawiska są odnotowywane. Wydaje się zatem, że potrzebna jest przede wszystkim prewencja i podnoszenie świadomości młodzieży i to na każdym poziomie edukacji.

Pracownicy jednego z jaworznickich gimnazjów – Gimnazjum Nr 5 im. Polskich Noblistów w Jaworznie – w swoim liście otwartym (którego kopię załączam do niniejszej interpelacji), apelując za moim pośrednictwem do Pani Premier, podnoszą następujące argumenty przemawiające za wycofaniem się rządu Prawa i Sprawiedliwości z planowanych reform systemu oświaty, której efektem będzie likwidacja gimnazjów i wskazują 11 powodów, dlaczego protestują przeciwko planom likwidacji gimnazjów:

„1. Będzie to kolejny eksperyment na młodzieży, a kilka roczników uczniów będzie skazanych na naukę w chaosie i niepewności.
2. Likwidując gimnazja powoduje się, że uczniowie o rok wcześniej – w wieku 15 lat – zmuszeni zostaną do podejmowania decyzji o swej dalszej drodze edukacyjnej.
3. Przekształcanie struktury oświaty, wbrew zapewnieniom pani Minister, generuje ogromne koszty na wiele lat.
4. Likwidacja będzie bardzo kosztowna; pieniądze zainwestowane do tej pory w rozwój gimnazjów zostaną zmarnowane.
5. Gimnazja od lat skutecznie przygotowują młodzież do mierzenia się z wyzwaniami współczesnego świata.
6. Gimnazja pozwoliły wyrównać szanse edukacyjne dzieci i młodzieży, a także zintegrować środowisko lokalne, tam, gdzie wcześniej mieliśmy do czynienia z antagonizmami.
7. Przyczyniamy się do sukcesów gimnazjalistów; są one owocem pracy tysięcy nauczycieli, pedagogów i dyrektorów.
8. Likwidacja gimnazjów oznacza rozbicie zespołów nauczycieli, którzy mają wieloletnie doświadczenie w pracy z młodzieżą w tym, jakże trudnym okresie dorastania.
9. Problemem polskiego szkolnictwa nie są gimnazja, lecz być może źle dostosowana podstawa programowa, którą trzeba zmienić.
10. Gimnazja, wbrew temu, co usiłuje się wmówić społeczeństwu, nie są skupiskiem trudnej młodzieży, a problemy wychowawcze nie znikną wraz ze zmianą typu szkoły, dodatkowo zaś pojawią się nowe związane ze wspólnym funkcjonowaniem w jednej szkole siedmio- i piętnastolatków.
11. Przez 17 lat wypracowaliśmy własnymi siłami metody pracy, dokształcaliśmy się i poszerzaliśmy swoje kwalifikacje pod kątem pracy z młodzieżą gimnazjalną”.
Pracownicy jaworznickich gimnazjów podkreślają, że są za ewolucją, a nie rewolucją, którą proponuje Pani Minister Anna Zalewska, zaś reforma jest nieprzemyślana, nieodpowiedzialna, niepoliczona, bez konsultacji z nauczycielami, rodzicami i samorządami – wbrew temu, co mówi pani Minister Zalewska.

Szanowna Pani Premier,

Również przedstawiciele samorządów lokalnych, zrzeszeni w Związku Miast Polskich uważają, że likwidacja gimnazjów spowoduje zniweczenie wysiłku organów prowadzących ten rodzaj szkół. Należy zaznaczyć, iż od utworzenia w 1999 roku szkół gimnazjalnych na ich funkcjonowanie wydano około 140 miliardów złotych, w tym 8 miliardów na inwestycje. Dodatkowo, projektowana przez Ministerstwo Edukacji Narodowej zmiana, poza likwidacją podmiotów prowadzących gimnazja, wygeneruje dodatkowe koszty. Zgodnie z szacunkami Związku Miast Polskich w ciągu najbliższych dwóch lat od rozpoczęcia procesu wygaszania gimnazjów gminy poniosą dodatkowe koszty ich funkcjonowania, spadnie również liczba uczniów, co w konsekwencji przełoży się na znaczący wzrost obciążeń jednostkowych o szacunkową kwotę 984,2 miliony złotych.

Powyższe szacunki nie uwzględniają nieuniknionych, a trudnych na dzień dzisiejszy do oszacowania wydatków pośrednich związanych między innymi ze zwiększeniem wahań poziomu zapotrzebowania na nauczycieli, zwiększoną nadwyżką wolnych miejsc w szkołach gminnych, zmniejszeniem liczby szkół elastycznych organizacyjnie, koniecznością przeprowadzenia adaptacji placówek dydaktycznych, jak również kosztów zrealizowanych inwestycji, które okazały się zbędne. Przy okazji przedstawionych konsekwencji finansowych warto wskazać, że gimnazja pozyskały z Unii Europejskiej znaczące środki w ramach dotacji, które jednak są obwarowane wymogiem zapewnienia trwałości projektu przez okres pięciu lat. Nieutrzymanie trwałości projektu zrealizowanego dzięki wsparciu unijnych funduszy strukturalnych jest nieprawidłowością, której konsekwencją będzie konieczność zwrotu otrzymanego wsparcia finansowego wraz z należnymi odsetkami liczonymi jak za zaległości podatkowe. Likwidacja gimnazjów niewątpliwie doprowadzi do kolejnych zwolnień nauczycieli.

Zarówno samorządowcy, jak i przedstawiciele strony społecznej, tj. Związku Nauczycielstwa Polskiego, uważają za absurdalne i niedorzeczne zapewnienia Minister Anny Zalewskiej, że nie będzie masowych zwolnień, gdyż po likwidacji gimnazjów liczba lat nauki pozostanie taka sama. Po reformie w szkole podstawowej pozostanie tylko osiem lat nauki, czyli o rok mniej niż w obecnie obowiązującym systemie, zakładającym istnienie szkoły podstawowej i gimnazjum. W wyniku powyższego część nauczycieli okaże się niepotrzebna. Według wstępnych szacunków Związku Nauczycielstwa Polskiego zagrożone zostaną etaty co najmniej 37 tys. nauczycieli gimnazjów, a wypowiedzenia otrzymają dyrektorzy 7,5 tys. szkół. Masowe zwolnienia grożą także około 30 tys. pracowników administracji.

Szanowna Pani Premier,

Od kilku miesięcy, apelują do Pani, do Pani Minister Zalewskiej, polityków Prawa i Sprawiedliwości, zarówno przedstawiciele opozycji parlamentarnej, przedstawiciele samorządów lokalnych, rodzice, Związek Nauczycielstwa Polskiego, a także pracownicy gimnazjów, którzy staną się jednymi z ofiar planowanej reformy systemu oświaty.

Proszę Panią Premier o odpowiedź na następujące pytania:
Czy wsłucha się Pani Premier w głos Suwerena – którym są także pracownicy szkół gimnazjalnych w Jaworznie – którego głos, jak Państwo często deklarujecie, jest dla Was wiążący  i czy rząd Prawa i Sprawiedliwości – którym Pani kieruje – wycofa się z planowanej reformy systemu oświaty, której efektem będzie między innymi likwidacja gimnazjów w całej Polsce?

Z wyrazami szacunku
Paweł Bańkowski
Poseł na Sejm RP

Odpowiedź na interpelację:

Odpowiedź na interpelację nr 7563

Szanowny Panie Marszałku,
składam na Pana ręce odpowiedź na interpelację Pana Pawła Bańkowskiego – Posła na Sejm RP w sprawie wycofania się z planowanej reformy systemu oświaty.

Szanowny Panie Pośle,
uprzejmie informuję, że przekazane do Sejmu projekty ustaw: Prawo oświatowe i Przepisy wprowadzające ustawę – Prawo oświatowe zostały już skierowane do pierwszego czytania na posiedzeniu Sejmu, które odbędzie się w dniu
29 listopada br.

Prace nad projektowaną reformą poprzedzone były licznymi debatami i  konsultacjami m.in. z rodzicami uczniów, uczniami, nauczycielami, dyrektorami szkół, związkami zawodowymi zrzeszającymi nauczycieli, jednostkami samorządu terytorialnego. Następnie na etapie prac legislacyjnych Ministerstwo Edukacji Narodowej konsultowało ww. projekty ustaw z wieloma partnerami reprezentującymi środowiska zainteresowane sprawami oświaty.

Przygotowywane zmiany w edukacji są odpowiedzią na oczekiwania szerokiego środowiska, które chce szkoły nowoczesnej, a jednocześnie silnie zakorzenionej w  naszej tradycji. Szkoły, w której nastąpi powrót do klasycznego kształcenia przedmiotowego, w ramach którego uczeń zdobywa wiedzę ogólną z każdej dziedziny nauki. Temu ma służyć przywrócenie systemu opierającego się na 8-letniej szkole podstawowej, 4-letnim liceum ogólnokształcącym i 5-letnim technikum, a  także 3-letniej branżowej szkole
I stopnia i 2-letniej branżowej szkole II stopnia.
Podstawą dla ustroju zaprojektowanego w przepisach projektów ustaw: Prawo oświatowe oraz przepisy wprowadzające ustawę – Prawo oświatowe była analiza stanu przygotowania absolwentów kończących cały cykl kształcenia
w szkołach (szkole podstawowej, gimnazjum, w różnych typach szkół ponadgimnazjalnych) do kontynuacji nauki na studiach wyższych lub do wejścia na rynek pracy.

Analiza ta wykazuje, że mimo sukcesów odnotowywanych w badaniu PISA dotyczących 15-latków, czyli głównie uczniów gimnazjum, od wielu lat stwierdza się niepokojący stan i efekty kształcenia uczniów starszych w szkołach ponadgimnazjalnych. Dotyczy to zarówno uczniów i absolwentów liceów ogólnokształcących, co do przygotowania których do kształcenia wyższego zgłaszane są uwagi ze strony przedstawicieli uczelni, a także uczniów
i absolwentów szkół zawodowych.

Liceum zostało właściwie skrócone do dwóch lat, zaś koncentracja godzin na wybranych 2-4 przedmiotach rozszerzonych spowodowała, iż utraciło charakter szkoły ogólnokształcącej. W klasie I liceum ma miejsce kontynuacja edukacji gimnazjalnej, a kolejne półtora roku jest niejako „kursem przygotowawczym” do egzaminu maturalnego.

Szkoły zawodowe, zwłaszcza zasadnicze zawodowe, wciąż nie są atrakcyjne dla młodzieży. Pochodzi z nich najwięcej bezrobotnych absolwentów. Stopa bezrobocia absolwentów zasadniczych szkół zawodowych, stwierdzana w regularnych badaniach GUS, wynosi w ostatnich latach stale około 40 proc. i więcej, a wśród absolwentów techników i szkół policealnych wynosi stale ponad 30 proc.(dla porównania stopa bezrobocia absolwentów szkół wyższych, którzy przeważają obecnie liczebnie przy wejściu na rynek pracy, oscyluje w ostatnich latach wokół 20 proc. z wyraźną tendencją spadkową w ostatnich miesiącach). Ten niepokojący stan potwierdza także samo badanie PISA, a dokładniej, jego dodatkowa opcja, realizowana jedynie w Polsce i mało znana poza granicami kraju (także dotychczas mało debatowana w Polsce). W cyklach programu PISA 2006, 2009 i 2012 przeprowadzono w Polsce dodatkowe badanie uczniów starszych z początkowych klas szkół ponadgimnazjalnych. Badanie to stwierdziło, że w latach 2006-2012 nie nastąpił widoczny postęp
w umiejętnościach uczniów tych szkół. Co więcej, w roku 2012 poziom osiągnieć uczniów starszych zrównał się z osiągnięciami 15-latków.

Ponadto, w roku 2012 nadal stwierdzano znaczne różnice w osiągnięciach uczniów poszczególnych typów szkół ponadgimnazjalnych. Pomimo pewnego ich zmniejszenia w porównaniu do różnic w osiągnięciach uczniów między szkołami ponadpodstawowymi stwierdzonymi w badaniach PISA 2000, pozostały nadal bardzo widoczne (na niekorzyść umiejętności uczniów szkół zawodowych, zwłaszcza zasadniczych). Zadania systemu kształcenia zawodowego oraz sposób ich realizacji są uwarunkowane zmianami zachodzącymi w otoczeniu gospodarczo-społecznym, na które wpływają w szczególności: idea gospodarki opartej na wiedzy, globalizacja procesów gospodarczych i społecznych, mobilność gospodarcza i zawodowa, nowe techniki i technologie, a także wzrost oczekiwań pracodawców w zakresie poziomu wiedzy i umiejętności pracowników. Pracodawcy oczekują, aby w procesie kształcenia zawodowego doskonalić nie tylko umiejętności merytoryczne w zakresie kwalifikacji czy też zawodu, ale również kompetencje personalne i społeczne, które zapewniają możliwość sprostania wyzwaniom zmieniającego się rynku pracy. Miarą efektywności kształcenia zawodowego może być m.in. dostosowanie kształcenia zawodowego do potrzeb rynku pracy. Absolwenci szkół zawodowych powinni posiadać wysokie kwalifikacje zawodowe odpowiadające potrzebom współczesnego rynku pracy. Dlatego też kształcenie powinno uwzględniać treści dotyczące zarówno nowoczesnych technologii jak i kompetencje personalne i społeczne.
Odnośnie gimnazjum analiza wykazała, że rozwija się ono niezgodnie z założeniami reformy z 1999 r. Jego utworzenie miało być wstępem do reformowania kształcenia średniego II stopnia, z którym gimnazjum, jako kształcenie średnie I stopnia, miało być ścisłe połączone. Oddzielone od szkoły podstawowej gimnazja miały kumulować potencjał infrastrukturalny (m.in. miały być dobrze wyposażone) i potencjał kadry nauczycielskiej. Ponieważ nie dokończono reformy szkół ponadgimnazjalnych, gimnazjum pozostało w silnych związkach ze szkołą podstawową i zaczęło się do niej upodabniać. Obecnie prawie 60% gimnazjów nie osiąga pierwotnie zakładanej minimalnej liczby uczniów, tj. 150, a średnia liczba uczniów gimnazjów dla dzieci i młodzieży (bez specjalnych) obniżyła się z 271 uczniów w roku 2001/2002 do 158 w roku 2015/2016. Co drugie publiczne gimnazjum funkcjonuje w zespole ze szkołą podstawową. W efekcie w jednym budynku uczą się dzieci od siódmego (szóstego) do szesnastego roku życia. Łączenie gimnazjum ze szkołą podstawową szczególnie często występuje na obszarach wiejskich.

Oprócz tego, znaczna liczba gimnazjów w dużych miastach prowadzi selektywny nabór, co skutkuje istotnym zróżnicowaniem wyników egzaminu gimnazjalnego pomiędzy szkołami. Jest to także sprzeczne z założeniami reformy z 1999 r., która zakładała, że obwodowe gimnazja będą służyć wyrównywaniu szans edukacyjnych. Z kolei na terenach wiejskich duża część gimnazjów funkcjonuje w zespołach ze szkołami podstawowymi.

Na podstawie wyników badania PISA, podawanych w międzynarodowych raportach można stwierdzić, że wpływ pochodzenia społecznego na osiągnięcia uczniów nie zmienił się zasadniczo w dłuższym okresie (np. w zakresie rozumienia tekstów w latach 2000-2012, czy w myśleniu matematycznym
w latach 2003-2012). Co prawda w Polsce zanotowano wybijające się na tle państw OECD ograniczenie różnic między szkołami w osiągnięciach uczniów (np. w zakresie rozumienia tekstów w latach 2000-2009), ale towarzyszył temu równie wybijający się wzrost różnic w osiągnięciach uczniów wewnątrz szkół. To samo zostało stwierdzone w odniesieniu do różnic w osiągnięciach uczniów między szkołami wewnątrz szkół skorelowanych z pochodzeniem społecznym. W Polsce, wyraźnie na tle OECD, obniżył się wpływ pochodzenia społecznego na różnice w osiągnięciach uczniów między szkołami. Jednak równie wyraźnie zwiększył się ten wpływ wewnątrz szkół. Równoważenie się tych dwóch zjawisk skutkowało tym, że wpływ pochodzenia społecznego na osiągnięcia uczniów w Polsce nie zmienił się w istotnej mierze od roku 2000 (należy przy tym wskazać, że skala tego wpływu w Polsce jest cały czas bliska średniej w OECD).

Istotnym wyzwaniem, jakie stoi przed polskim systemem oświaty jest również niż demograficzny. Liczba uczniów szkół podstawowych w roku 2016 jest mniejsza o 12% (308 tys. uczniów) od tej z roku 2005. Tym samym, liczba uczniów gimnazjów od roku szkolnego 2005/2006 systematycznie spada, zmniejszając się o ok. 33% w roku szkolnym 2016/17. Jednakże, mimo drastycznego spadku liczby uczniów, liczba gimnazjów rośnie. Sytuacja ta doprowadzi do powstania trudności finansowania gimnazjów. Ze względu na niż demograficzny w ostatnich latach łączono szkoły w zespoły gimnazjów i szkół podstawowych, co było niezgodne z założeniami reformy z 1999 r.
– tworzenia gimnazjów jako samodzielnych szkół.

Spodziewanym efektem planowanej reformy edukacji jest odpowiedź na wskazane powyżej problemy, z którymi w chwili obecnej lub w najbliższej przyszłości będzie musiał zmierzyć się system oświaty w Polsce. Celem zmian jest również zapewnienie uczniom należytego zakresu i poziomu kształcenia ogólnego oraz rozwijanie kompetencji kluczowych, niezbędnych do funkcjonowania we współczesnym świecie. Będą temu służyć zmiany podstawy programowej i zmiany w organizacji kształcenia ogólnego, skorelowane z nową struktura szkolnictwa.

[vc_facebook]