Długa droga

Człowiek przeszedł długą drogę, w której zawsze towarzyszyły mu i pomagały narzędzia. Na początku używał znalezionych w lesie kijów i kawałków rozłupanego kamienia, aby wreszcie sięgnąć po nafaszerowane elektroniką, laserowe obrabiarki i skomplikowane, superprecyzyjne urządzenia.

Narzędzia definiowane są jako przedmioty bądź urządzenia, których zadaniem jest wykonanie albo ułatwienie wykonania danej czynności/pracy. Oczywiście narzędzia pozostają przede wszystkim atrybutem człowieka i to właśnie dzięki nim nasz gatunek uzyskał dominującą pozycję w hierarchii biologicznej. trudno jednak powiedzieć, że zostały wynalezione i stosowane wyłącznie przez niego. Po narzędzia sięgają również przedstawiciele innych zwierząt naczelnych. Na przykład brazylijskie kapucynki brodate (Sapajus libidinosus) używają od setek lat kamieni do otwierania orzechów nerkowca, które umieszczają w tym celu w specjalnych kowadełkach. Ciekawą formą użycia narzędzia, którym w tym wypadku pozostaje siła przyciągania ziemskiego, jest także rozłupywanie przez orły nieszczęsnych żółwi, unoszonych przez ptaki w powietrze, a następnie spuszczanych na skaliste podłoże.

Kluczową rolę narzędzi w rozwoju ludzkiej cywilizacji podkreśla klasyfikacja pod kątem używanych materiałów do ich produkcji. Mamy zatem epokę kamienia: ponad 3 miliony lat temu ludzie używali już otoczaków, odłupków i pięściaków, wykonanych z krzemienia. Dwa tysiące lat przed naszą erą rozpoczyna się epoka brązu, natomiast tysiąc lat później zaczynamy stosować żelazo. Człowiek przeszedł długą drogę od kijów, zaostrzonych kości zwierzęcych, czy kamiennych łupków, aż po dzisiejsze obrabiarki, frezarki i urządzenia laserowe, których dokładność mierzona jest w mikronach.

Jednym z kryterium podziału narzędzi jest rodzaj ich napędu. Najprostsze narzędzia to oczywiście te ręczne, wprawiane w ruch jedynie siłą ludzkich (bądź zwierzęcych) mięśni. Mamy też urządzenia z napędem pneumatycznym bądź elektrycznym. Jednym ze szczytowych osiągnięć współczesnej cywilizacji są narzędzia skrawające, które służą do precyzyjnej obróbki materiału poprzez skrawanie, czyli zdejmowanie cienkich warstw, tzw. wiórów.

Odrębną kategorią narzędzi pozostają urządzenia pomiarowe, stanowiące jeden elementów, składających się na podstawowe wyposażenie warsztatów. Tradycyjny drewniany metr został zastąpiony przez zaawansowane technologicznie elektroniczne suwmiarki, mikrometry, wysokościomierze i głębokościomierze oraz czujniki pomiarowe.