piątek, 19 kwietnia, 2024

Z historii Jaworzna: Urząd Górniczy i jego ogrody

Strona głównaDzielniceCentrumZ historii Jaworzna: Urząd Górniczy i jego ogrody

Z historii Jaworzna: Urząd Górniczy i jego ogrody

- Advertisement -

Nazwa Ogród Urzędu Górniczego niewiele mówi współczesnym mieszkańcom Jaworzna. Bardziej aktualna nazwa tego obiektu to „Zielona Świetlica”, przypominająca o powojennym okresie świetności miasta nie oddaje jednak ani pierwotnego charakteru budynku, ani nie jest adekwatna do jego pierwotnej funkcji.

Zachowany do dziś zespół zabudowy Urzędu Górniczego w naszym mieście, który znajduje się przy ul. Grunwaldzkiej, jest jednym z najbardziej charakterystycznych zespołów architektonicznych miasta będącym kartką z historii Jaworzna oraz świadectwem rozwoju ośrodka przemysłowego w XIX w.

Projekt Urzędu Górniczego powstał w 1839 roku, prawdopodobnie dzięki Prezesowi Senatu Wolnego Miasta Krakowa, który po wizycie w naszym mieście polecił przygotować plan budynku, który pomieści w sobie mieszkanie dla Inspektora i Kontrolera oraz Nadsztygara i kancelarię górniczą.

„Projekt do planu na Budowę Domów mieszczących Urząd Górniczy”

Nowy plan zakładał budowę trzech obszernych budynków, z których środkowy miał być ustawiony frontem do ulicy i miał pełnić funkcję głównego budynku Urzędu. Pozostałe dwa budynki wybudowano prostopadle w stosunku do pierwszego. W planach budynków znalazły się również podłużne ogrody owocowe, które zostały przypisane poszczególnym użytkownikom.

We wspomnianym wyżej układzie budynków Urząd przetrwał do początku XX w. Między latami 1906-1918 we frontowej części terenu została zamieszczona willa, przeznaczona dla dyrektora kopalni. Dobudowano również dziedziniec, na którym powstała fontanna ozdobiona figurkami dziecięcymi.

Widok willi od frontu (rok 1918)

Ogród uległ poważnym zmianom w latach pięćdziesiątych. Zlikwidowano część ogrodzeń, część południową, którą wcześniej zajmował las oraz część ogrodu geometrycznego. W nowo powstałym miejscu utworzono szkołę podstawową. Aby zachować jakikolwiek fragment ogrodów, powstał nowy projekt, który wprowadził poważne zmiany w kompozycji. Pojawiły się nowe elementy zagospodarowania jak amfiteatr, basen z wodotryskiem, plac zabaw dla dzieci oraz nowe nasadzenia drzew i krzewów.

Ogród przy Urzędzie Górniczym w Jaworznie

Park ludowy o nazwie „Zielona Świetlica” został otwarty w 1956 roku i cieszył się dużą popularnością dzięki działającemu kinu letniemu, organizowanym festynom i okolicznościowym spotkaniom.

Pomimo wielu przekształceń, ogród przy Urzędzie Górniczym, należy uznawać za jeden z najcenniejszych zabytków ogrodowych Jaworzna, gdyż w jego przekształcenia wpisana jest historia miasta i sposób kształtowania się jego struktury urbanistycznej.

Mapa katastralna gminy Jaworzno wg stanu z 1906 r.

Obecnie w Urzędzie Górniczym mieści się siedziba Zarządu TAURON Wydobycie S.A., a budynek można jedynie podziwiać z zewnątrz.

NU

(na podst. Stachańczyk R., Urząd Górniczy i jego ogród, w: Zeszyty Historyczne MJ, Styczeń 2001 , Zeszyt 4)

[vc_facebook]

Zdjęcia: Zeszyty Historyczne, MMJ

- Advertisment -

Bajeczne widowisko Cyrku Arena. Poczuj magię cyrku!

Polski Cyrk Arena kolejny raz zaprasza na magiczne i kolorowe widowisko dla widzów od lat 2 do 102. Tego roku artyści przygotowali program, w...

EIGHTBIT – bezpieczeństwo danych firmy i wsparcie IT w jednym miejscu

Współczesny rynek pełen jest wyzwań, a bezpieczeństwo danych firmy to fundament, którego nie można zaniedbać. Wielu właścicieli mniejszych przedsiębiorstw nie zdaje sobie sprawy, jak...

Biesiada Wiosenna 2024

Biesiada Wiosenna 2024 przeszła do radosnej historii. Wydarzenie miało miejsce na scenie ATElier Kultury Klub Relax w środę 17 kwietnia. Zaprezentowały się wszystkie jaworznickie...