Categories: DługoszynDzielnice

Długoszyn na kartach historii – obiekty znane, nieznane lub zapomniane, cz.2.

Pomimo rozmaitych zawirowań dziejowych na terenie dzisiejszego Długoszyna pozostał szereg obiektów, będących unikatową pozostałością po wielowątkowych dziejach wsi. Część z nich przetrwała w szczątkowej formie, niektóre zachowały się w relatywnie dobrym stanie, ale są i takie, po których jedyną pamiątką są stare fotografie.

Fragment muru dworskiego. stan obecny

Fragment muru dworskiego z połowy XIX wieku. Wiadomo, że przy dzisiejszej ulicy Widokowej mieściły się budynki dworu okolone kamiennym murem. Dwór we wsi Długoszyn istniał tutaj znacznie wcześniej, należał m.in. do rodziny Paczków, by potem przejść w ręce Józefa Zegdlitz’a, a następnie hrabiego Ernesta Berthusy’ego. Po wcieleniu terenu dzisiejszego Jaworzna, wraz z całą Rzeczpospolitą Krakowską w roku 1846 do Austrii, dwór zorganizowano tutaj od nowa. Pozostałości zabudowań dworskich istniały jeszcze w 2 poł. XX wieku.

Ruiny jednego z wapienników. stan obecny

Długoszyńskie Wapienniki. Powstały najprawdopodobniej na przełomie XIX i XX wieku na obszarze starego kamieniołomu, którego początki sięgają 1 poł. XIX stulecia. Służyły do wypalania tutejszego kamienia wapiennego. W wapiennikach tych, mających formę pieców szybowych, pozyskiwano wapno palone, czyli tlenek wapnia. Temperatura w takim piecu sięgała 1200 stopni Celsjusza, a paliwem było drewno, torf lub węgiel drzewny. Tlenek wapnia posiadając właściwości higroskopijne, gwałtownie łączył się z wodą, wydzielając ciepło. Wykorzystywany był przez wieki m.in. jako zaprawa murarska.

Roznos długoszyńskiej sztolni. w głębi tzw. Monisko

Długoszyńska sztolnia odwadniająca. Drugi tego typu obiekt w Polsce, wybudowany w 1524 roku, na mocy umowy zawartej rok wcześniej pomiędzy biskupem krakowskim Janem Konarskim, a braćmi Janem VI Turzonem oraz Aleksym. Podobne porozumienie Turzonowie zawarli ze starościną będzińską Maryną Jarocką . Wykorzystywany był z przerwami aż do połowy XIX wieku. Obecnie sztolnia jest zasypana, pozostał z niej tylko okazały roznos. W rejonie sztolni wykryto niedawno pozostałości po bliżej niezidentyfikowanej zabudowie, której metryka oraz funkcje nie zostały na razie sprecyzowane. Podobne pozostałości potwierdzono także na wschód od roznosu, w rejonie zwanym Monisko.

Przystań nad Białą Przemszą. Lata 30 XX wieku

Przystań nad Białą Przemszą. Powstała najpóźniej w okresie międzywojennym, choć niewykluczone, że istniała już w dziewiętnastym stuleciu. Znajdowały się przy niej drewniane zabudowania, związane z jej funkcjonowaniem. Przystań ta była częścią Ligi Morskiej i Kolonialnej. Cumowano tutaj kajaki, niewielkie łodzie, wcześniej przepływały tędy galary, transportujące m.in. węgiel i produkty rolnicze. Do 1839 roku pływał po Białej Przemszy statek parowy, skonstruowany przez angielskiego wynalazcę Dave’a, a zwany przez mieszkańców okolicznych wsi czartopchajem. Niewykluczone, że zatrzymywał się także w Długoszynie. Ówczesna Biała Przemsza była rzeką o wiele szerszą, bardziej wartką i głębszą. Wiązało się to między innymi z wydobywaniem piasku z dna rzeki na potrzeby górnictwa. Rzeka ta więc była doskonałym wówczas szlakiem komunikacyjnym. Jarosław Sawiak

 

Redakcja jaw.pl

Redakcja portalu jaw.pl jest do Państwa dyspozycji. Podejmujemy każdy temat związany z życiem miasta Jaworzna oraz z Państwa problemami. Polecamy również usługi promocyjne i reklamowe na terenie miasta Jaworzno.

Recent Posts

Innowacyjne Zastosowania Plexi w Aranżacji Wnętrz

Plexi, znane również jako akryl czy pleksi, to wszechstronny materiał, który rewolucjonizuje świat aranżacji wnętrz.…

5 godzin ago

Tuby plastikowe w branży kosmetycznej — gdzie zamówić własne opakowania?

Tuby plastikowe w branży kosmetycznej — gdzie zamówić własne opakowania? W dzisiejszym dynamicznie rozwijającym się…

5 godzin ago

Proste Kroki do Zdrowego Stylu Życia: Dieta i Ćwiczenia z Wsparciem Online

Zacznij Nowy Rozdział: Twoja Droga do Zdrowia i Idealnej Sylwetki z Profesjonalnym Wsparciem Online Witaj…

5 godzin ago

Szkoła Pływania „Champion” w Korzennej

Jeśli szukasz miejsca, gdzie Twoje dziecko nauczy się pływać, doskonalić techniki i czerpać przyjemność z…

5 godzin ago

LKS Ciężkowianka Jaworzno w 3. lidze tenisa stołowego

We wtorek 7 maja 2024 r. w Szkole Podstawowej nr 11 w Jaworznie rozegrany został…

8 godzin ago

Dwie wizje miasta – zapowiedź spotkania LIVE Forum Polityczne Dąbroś i Dudkowski

Marcin Dudkowski i Mateusz Dąbroś serdecznie zapraszają na kolejny odcinek LIVE poświęcony bieżącym wydarzeniom z…

13 godzin ago