Aminokwasy to grupa organicznych związków chemicznych, z których zbudowane są białka. Znanych jest ponad 300 aminokwasów występujących naturalnie, chociaż za najważniejsze uznaje się 20 tych, które stanowią budulec białka we wszystkich organizmach żywych. Co warto wiedzieć o tych związkach? Jakie mają znaczenie dla sportowców i osób dbających o zdrowie?

Aminokwasy endogenne i egzogenne

Aminokwasy można podzielić na grupy w zależności od tego, czy organizm jest w stanie samodzielnie je wytworzyć. Wyróżniamy związki:

• Aminokwasy endogenne – wytwarzane przez organizm: alanina, glicyna, asparagina, kwas asparaginowy, glutamina, kwas glutaminowy, prolina, seryna;
• Aminokwasy egzogenne – czyli takie, które muszą być dostarczone z zewnątrz (wraz z pożywieniem): lizyna, metionina, leucyna, izoleucyna, walina, treonina, fenyloalanina, tryptofan;
• Aminokwasy względnie endogenne – powstają w ustroju z aminokwasów egzogennych: tyrozyna (tworzona z fenyloalaniny), cysteina (powstająca z metioniny);
• Aminokwasy względnie egzogenne – organizm wytwarza je w zbyt małych ilościach: histydyna, arginina.

Dlaczego odpowiednia podaż aminokwasów jest tak ważna?

Każdy z aminokwasów pełni określone funkcje w organizmie. Odpowiadają m.in. za lepszą odporność, prawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego, gospodarkę hormonalną, regenerację komórek. Uczestniczą również w metabolizmie węglowodanów i tłuszczów. Przede wszystkim jednak pełen komplet aminokwasów zamienia się w budulec dla mięśni, chroniąc jednocześnie przed katabolizmem i pomagając zwiększyć ich siłę. To dlatego są szczególnie ważne dla sportowców i osób aktywnie pracujących nad sylwetką.

Naturalne źródła aminokwasów

Wszystkie potrzebne człowiekowi aminokwasy można znaleźć w ogólnodostępnych produktach żywnościowych. Trzeba jednak zauważyć, że ich proporcje są zróżnicowane, a właściwy dobór kluczowy. Aby w naturalny sposób dostarczyć organizmowi wszystkie niezbędne aminokwasy, trzeba spożywać wysokobiałkową żywność, a więc mięso, jaja, ryby, nabiał, rośliny strączkowe i pełnoziarniste produkty zbożowe. Najlepsze proporcje aminokwasów mają produkty odzwierzęce (w szczególności białko jaja kurzego). Ich dostarczenie na diecie wegańskiej również jest możliwe, ale wymaga bardziej starannego komponowania jadłospisu.

Suplementy aminokwasowe – czy warto?

Innym sposobem na dostarczenie organizmowi niezbędnych aminokwasów są suplementy diety i odżywki. Na rynku nie brakuje produktów tego typu: https://www.active-body.pl/3-aminokwasy. Dostępne są w formie tabletek, proszku do sporządzania napoju oraz płynów. Do ich największych zalet należą:

• wysoka wchłanialność (wyższa niż w przypadku dostarczania niezbędnych związków wraz z pożywieniem),
• łatwość w przygotowaniu i stosowaniu,
• dostępność,
• możliwość jednorazowego przyjęcia dużej dawki aminokwasów.

Suplementy stosuje się przede wszystkim w celu zatrzymania katabolizmu nocnego i zapobiegania czerpaniu energii z mięśni podczas redukcji tkanki tłuszczowej. Przyjmowane w odpowiednich ilościach i we właściwym czasie (zwykle rano lub po treningu) dostarczają również niezbędnej energii i pozwalają organizmowi szybciej się regenerować. Między innymi stąd popularność preparatów takich jak BCAA https://www.active-body.pl/olimp-bcaa-411-xplode-500g.