Wycena przedsiębiorstwa to proces, który pozwala na określenie wartości danej firmy w jednostkach pieniężnych. Jego celem jest ustalenie wartości poszczególnych składników majątkowych danego podmiotu. Wycenie polegać mogą zarówno całe przedsiębiorstwa, jak i należące do nich papiery wartościowe, wartości prawne oraz wartości niematerialne. Usługi tego typu realizują wyspecjalizowane biura rachunkowe lub firmy consultingowe.
Na czym polega wycena przedsiębiorstwa?
Bezpośrednim celem wyceny przedsiębiorstwa jest uzyskanie opinii na temat wartości danej spółki, określanej przy uwzględnieniu procedur i metod niezbędnych do uzyskania rzetelnego i obiektywnego wyniku. Istnieją różne przesłanki do przeprowadzenia takiej ewaluacji. Wycena przedsiębiorstwa jest przede wszystkim bezstronną miarą wartości, a tym samym stanowi bodziec do wymiany handlowej. Cel wyceny powinien być uzależniony przede wszystkim od funkcji, jaką ma ona wypełnić. Jeżeli jej istotą jest zapewnienie informacji dotyczących transakcji kapitałowych lub innych decyzji zarządczych, spełnia rolę decyzyjną. Wycena przedsiębiorstwa przeprowadzana w celu zwiększenia siły przetargowej firmy ma specyfikę argumentacyjną, natomiast ta chroniąca przed negatywnymi skutkami sporów funkcjonuje jako zabezpieczająca. Funkcja mediacyjna dotyczy natomiast dostarczania informacji o przedsiębiorstwie w przypadku transakcji, w których występują rozbieżne opinie obu stron na temat wartości firmy.
W jakich sytuacjach wycenia się przedsiębiorstwo?
Przedsiębiorstwa nie funkcjonują w systemie gospodarczym biernie. Podmioty te mogą się rozwijać, zmieniać właściciela lub łączyć z innymi firmami na drodze fuzji, co przekłada się na zmianę ich wartości. W określonych okolicznościach konieczne jest przeprowadzenie rzetelnej wyceny przedsiębiorstwa, która pozwala właścicielom firm podejmować lepsze decyzje biznesowe oraz sprzyja racjonalnemu zarządzaniu zasobami. Podstawy do jej wykonania przedstawione zostały przez Polską Federację Stowarzyszeń Rzeczoznawców Majątkowych (PFSRM) w Nocie Interpretacyjnej Nr 5, która opisuje ogólne zasady ewaluacji. Poza posunięciami związanymi z pomnażaniem majątku na drodze kupna i sprzedaży proces ten wymagany jest również w przypadku postępowań podatkowych, układowych, likwidacyjnych oraz upadłościowych. Przedstawienie wyników wyceny jest niezbędne przy ocenie zdolności kredytowej przedsiębiorstwa w banku, a także w przypadku podziału firmy lub jej fuzji z innym podmiotem.
Jakie są metody wyceniania przedsiębiorstw?
Obecnie praktykowane są trzy podstawowe metody wyceniania przedsiębiorstw – majątkowe, rynkowe oraz dochodowe. Do pierwszej grupy należą sposoby polegające na określaniu majątku danej firmy oraz jej zobowiązań, a następnie przeprowadzeniu bilansu. W tym przypadku uwzględniana jest także wartość dóbr należących do podmiotu, takich jak aktywa i pasywa. Metody rynkowe opierają się na zestawianiu wartości rynkowej przedsiębiorstwa z konkurencją. Aby wycena taka była rzetelna, konieczne jest porównywanie ze sobą podmiotów możliwie najbardziej podobnych pod względem zakresu działalności, wielkości oraz potencjału. Metody dochodowe pozwalają natomiast na ocenę sytuacji finansowej firmy w przyszłości. Taka wycena wartości spółek praktykowana jest coraz częściej, ponieważ daje potencjalnym nabywcom możliwość oszacowania opłacalności inwestycji w dany podmiot oraz określenia poziomu związanego z tym ryzyka. Poszczególne metody można też ze sobą łączyć, uzyskując w ten sposób bardziej wiarygodny i szczegółowy obraz danego przedsiębiorstwa.
