Podczas pracy urządzeń dozujących, w trakcie napełniania zbiorników lub podczas prac serwisowych do rurociągów przedostaje się powietrze, które powoduje akumulację powietrza. Jest to duży problem dla każdej instalacji wodnej, ciśnienie powinno być stale kontrolowane. Zawory odpowietrzające są niezbędne do prawidłowej pracy instalacji, jak wybrać te odpowiednie?
Rurociągi wodne a akumulacja powietrza
Rurociągi wodne wymagają odpowiedniej regulacji powietrza, aby mogły funkcjonować prawidłowo. Powietrze dostaje się do rurociągów w wyniku nieodpowiedniego napełnienia rurociągu, wytworzenia powietrza przez pompę wody, zasysania powietrza przez rurociągi, gdy poziom wody znajduje się poniżej osi pompy ale również w momencie gdy pompa startuje. Powietrze, które znajduje się wewnątrz rurociągów, jak i pozostałych elementach instalacji, stanowi duże zagrożenie instalacji z uwagi na duże zmiany objętości, dlatego powinno być usuwane. W przypadku stacji uzdatniania wody (SUW) należy wtłoczyć wcześniej odpowiednią ilość tlenu, aby zapewnić prawidłowy przebieg procesu usuwania nieodpowiednich związków. Do tego celu służą zawory odpowietrzające rurociągi , umożliwiające odpowietrzanie instalacji w trakcie jej pracy. Stosowane są głównie, gdy objętość powietrza nie przekracza niepożądanego poziomu.
Negatywne skutki
Akumulacja powietrza zniekształca pomiary oraz uszkadza aparaturę pomiarową co jest negatywnym skutkiem, którego trzeba unikać. Prowadzi to bowiem do powstania tzw. błota wodnego oraz dynamicznych zmian ciśnienia. Błoto wodne to zjawisko, powstające na skutek gwałtownego wzrostu ciśnienia, którego hałas przypomina uderzenie młotkiem. Dodatkowo tlen wchodząc w reakcję z tlenem powoduje korozję rur. Dodatkowo tworzy wibracje, które uszkadzają zawory i pozostałe elementy instalacji. Ograniczona przepustowość systemów prowadzi do nieprawidłowej pracy pomp, które zaczynają zasysać na sucho, jest to najczęstsza przyczyna awarii pomp.
Wybór odpowiedniego zaworu odpowietrzającego
Wybór odpowiedniego reduktora ciśnienia w rurociągach zależny jest od wielu czynników, przede wszystkim rodzaju układu lub środowiska, w którym jest montowany. Ważny jest również profil instalacji, w którym zawór ma znajdować się docelowo a także parametry hydrauliczne. Materiały, z których zawór został wykonany również powinny być odpowiednie, aby spełniały swoje funkcje. Ważne jest również ciśnienie nominalne oraz średnica nominalna. Zawory regulujące muszą być oznaczone zgodnie z wymaganiami normy PN-EN19.
Podział zaworów
Zawory odpowietrzające możemy podzielić na dwa ogólne typy – gwintowane oraz kołnierzowe. Oba rodzaje cechuje wysoki stopień szczelności, zwarta budowa oraz to, że są bezpieczne ekologicznie i nie wymagają konserwacji. Posiadają również identyczne zastosowanie oraz parametry pracy. Od mocowania zależy na jaki typ zaworu się zdecydujemy, zgodnie z nazwą zawór gwintowany montujemy na przyłączu gwintowanym natomiast zawór kołnierzowy montujemy na przyłączu kołnierzowym. Zawory różnią się od siebie uszczelnieniem oraz budową. Zawór kołnierzowy posiada specjalną dyszę odpowietrzającą zamocowaną na trzpieniu pływaka, która zamykana jest uszczelką. Zazwyczaj stosowane są uszczelki azbestowe lub klinkierowe co nadaje zaworom właściwości przeciwpożarowe. Zawór gwintowany posiada wycięcie na trzpieniu oraz o-ring znajdujący się w gnieździe tulejki co odpowiada za odpowiednie odpowietrzanie. Stosowane w nim są przeważnie uszczelki konopne bądź teflonowe – nie posiadają one właściwości przeciwpożarowych, gdyż topią się w bardzo wysokich temperaturach.