Prawnik, radca prawny czy adwokat?

W życiu wielu z nas przychodzi taki moment, w którym wskazane jest skorzystanie z pomocy prawnika. Sporo osób poszukujących pomocy prawnej zastanawia się wówczas kogo wybrać: prawnika, radcę prawnego czy adwokata? 

Osoby nieposiadające wiedzy prawniczej często nie dostrzegają różnic między tymi profesjami. Dlatego w niniejszym niezbędniku przedstawimy podobieństwa i różnice pomiędzy ww. zawodami.

Kim jest prawnik ?

Prawnik to osoba, która ukończyła studia prawnicze, czyli posiada tytuł magistra prawa.

Zawód radcy prawnego i adwokata — podobieństwa.

Aktualnie zarówno zawód radcy prawnego jak i zawód adwokata niewiele się różnią.

Przedstawiciele obydwu profesji mogą:

• reprezentować klientów przed sądami wszystkich instancji (czyli działać w charakterze pełnomocnika lub obrońcy w sprawach karnych, wykroczeniowych lub dyscyplinarnych);

• reprezentować klientów przed sądami administracyjnymi oraz przed organami administracyjnymi (np. w postępowaniach podatkowych, ZUS itp.);

• reprezentować klientów na etapie przedsądowym (np. w sporach z kontrahentami, windykacji), w mediacjach i negocjacjach;

• reprezentować klientów w postępowaniach przygotowawczych i karnych (jako pełnomocnik pokrzywdzonych lub obrońca podejrzanych/oskarżonych, lub obwinionych);

• udzielać porad prawnych i konsultacji prawnych z różnych dziedzin prawa (np. z zakresu prawa pracy, umów, w sprawach rodzinnych, w sprawach cywilnych, w sprawach karnych, w zakresie prawa administracyjnego, prawa nieruchomości, prawa gospodarczego, prawa autorskiego itp);

• świadczyć pomoc prawną w zakresie sporządzania opinii prawnych;

• przygotowywać umowy różnego rodzaju (w sprawach pracowniczych, najmu nieruchomości, obrotu nieruchomościami, sprzedaży, dzierżawy, praw autorskich itp.);

• doradzać w zakresie przygotowywania dokumentacji korporacyjnej, pracowniczej, regulaminów, ogólnych warunków umów;

• sporządzać wezwania, wnioski i inne pisma;

• świadczyć stałą obsługę prawną dla przedsiębiorców w zakresie różnych dziedzin prawa (od doradztwa w zakresie prawa spółek czy wyboru formy działalności gospodarczej, poprzez sprawy pracownicze, procesy sądowe, sprawy gospodarcze, na obrocie nieruchomościami czy doradztwie w zakresie prawa ochrony danych osobowych skończywszy);

• udzielać pomocy prawnej klientom indywidualnym.

Przedstawiciele obydwu zawodów najczęściej świadczą usługi prawne w ramach kancelarii prawnych. Formy prowadzenia kancelarii radców prawnych jak i kancelarii adwokackich są regulowane przez ustawy branżowe (ustawę o radcach prawnych i prawo o adwokaturze). Zgodnie z tymi regulacjami radcowie prawni i adwokaci mogą świadczyć pomoc prawną w ramach jednoosobowych działalności gospodarczych (np. kancelaria radcy prawnego), spółek cywilnych (np. Kancelaria radców prawnych lub kancelaria radców prawnych i adwokatów), spółek jawnych, spółek komandytowych, spółek partnerskich. Dodatkowo radcowie prawni mogą wykonywać zawód radcy prawnego na podstawie umowy o pracę.

Zarówno zawód radcy prawnego jak i adwokata są zawodami zaufania publicznego. To m.in. oznacza, że:

1. Osoba posiadająca uprawnienia do wykonywania zawodu radcy prawnego bądź adwokata musi posiadać wysokie kompetencje zawodowe i kwalifikacje. Tak jak wskazano powyżej — ścieżka dojścia do zawodu radcy prawnego oraz adwokata jest skomplikowana i wymaga dodatkowego kształcenia i doświadczenia po uzyskaniu tytułu prawnika (magistra prawa).

2. Radcowie prawni i adwokaci są niezależni i samodzielni w wykonywaniu zawodów.

3. Radców prawnych / adwokatów łączy szczególna relacja z klientami oparta na wzajemnym zaufaniu, poufności i działaniu w interesie klienta.

4. Radcowie prawni i adwokaci ponoszą odpowiedzialność (dyscyplinarną i materialną) za błędy w świadczeniu usług prawnych.

5. Radcowie prawni i adwokaci mają obowiązek posiadania obowiązkowego ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej. W przypadku radców prawnych kwoty obowiązkowego ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej w ostatnich kilku latach wynoszą: 110 000 EUR w ramach ubezpieczenia podstawowego i 30.000.000 EUR (ubezpieczenie uzupełniające).

6. Zawód radcy prawnego i zawód adwokata są regulowane ustawowo, a tytuły zawodowe radcy prawnego i adwokata podlegają ochronie prawnej.

7. Radcowie prawni i adwokaci mają obowiązek przestrzegania tajemnicy zawodowej oraz innych zasad wynikających z kodeksów etyki zawodowej.

Wymieniając podobieństwa pomiędzy ww. zawodami warto również wspomnieć, że zwyczajowo radców prawnych i adwoktów klienci tytułują mianem „mecenas”. Określenie to ma charakter wyłącznie grzecznościowy i nie jest uregulowane prawnie.

Zawód radcy prawnego i adwokata — różnice.

W chwili obecnej zawód radcy prawnego nie różni się niczym jeśli chodzi o uprawnienia w zakresie świadczenia pomocy prawnej. W przeszłości takie różnice istniały, jednak przez ostatnich kilkanaście lat radcowie prawni sukcesywnie uzyskiwali dodatkowe możliwości działania jak np. w zakresie reprezentowania stron w sprawach rozwodowych czy występowania w charakterze obrońcy w sprawach karnych czy karno-skarbowych.

Aktualnie różnice pomiędzy zawodem radcy prawnego i adwokata mają wymiar techniczny — nieistotny z punktu widzenia interesu klienta. Są to różnice polegające na:

– kolorze żabotu togi, czyli stroju urzędowego, w jakim profesjonalni pełnomocnicy/obrońcy występują przed sądami (radcowie prawni mają togi z żabotem niebieskim, zaś adwokaci z żabotem zielonym),

– możliwości pozostawania w stosunku pracy przez radcę prawnego,

– faktycznej kwocie obowiązkowego ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej (kwoty aktualnego ubezpieczenia OC radców prawnych  są wyższe niż kwoty ubezpieczenia adwokatów).

Warto wspomnieć, że  wobec tak nieznacznych różnic pomiędzy zawodem radcy prawnego i adwokata — od kilku lat w samorządach obydwu profesji toczą się dyskusje na temat połączenia tych obydwu zawodów w jeden.

Radca prawny czy adwokat — do kogo się zwrócić o pomoc?

Wobec tak nieznacznych różnic pomiędzy radcą prawnym a adwokatem — kluczową kwestią przy wyborze prawnika, powinna być jego specjalizacja w tematyce, której dotyczy nasz problem. 

Przykładowo jeśli potrzebujemy wsparcia w zakresie prawa cywilnego (np. w sprawach spadkowych, rodzinnych, nieruchomości)  – warto wybrać radcę prawnego, który specjalizuje się w tym zakresie. Jeśli potrzebujemy obrońcy w sprawie karnej  – wybierzmy radcę prawnego, który zajmuje się sprawami karnymi. Jeśli poszukujemy pomocy prawnej w obszarze prawa podatkowego czy prawa gospodarczego – nasz wybór powinien paść na radcę prawnego, który na co dzień zajmuje się podatkami bądź  obsługą średnich przedsiębiorców.

Prawo to bardzo szeroka dziedzina, więc specjalizacja radcy prawnego jest częstokroć kluczem do naszego sukcesu. Doświadczenie radcy prawnego w konkretnej dziedzinie jest czymś, co potrafi zrobić różnicę. Jeśli więc mamy do czynienia ze sprawą rozwodową, to znajdźmy prawnika, który zajmuje się podobnymi przypadkami od lat, a nie np. kogoś, kto jest świetny w prawie zamówień publicznych.

W przypadku spraw sądowych ważna jest też lokalizacja kancelarii, której powierzymy świadczenie pomocy prawnej w naszej sprawie. Jeśli nasza sprawa sądowa toczyć się będzie w Jaworznie – powierzmy zastępstwo procesowe miejscowemu radcy prawnemu.  Jeśli wiemy, że sprawa sądowa będzie prowadzona np. przez sąd w Warszawie – warto by prowadził ją radca prawny Warszawa.

Dlaczego tak? Mimo ujednoliconych procedur sądowych (cywilnych, karnych, administracyjnych) – zwyczaje panujące w poszczególnych sądach są różne. Najlepiej obeznani z praktyką danych sądów, wydziałów czy sędziów będą z pewnością Ci radcowie prawni, którzy w tych konkretnych sądach na co dzień świadczą zastępstwo procesowe. Nie bez znaczenia jest też cena usług prawnych za świadczenie pomocy prawnej w sądach znacznie oddalonych od kancelarii prawnej. Jeśli radca prawny musi dojechać do sądu 300 czy 500 kilometrów i potem wrócić to cena za jego usługi zapewne będzie uwzględniać dodatkowe wydatki związane z podróżą czy czasem na nią poświęconym.

W przypadku chęci uzyskania porady prawnej czy przygotowania umowy, pisma procesowego lub innych dokumentów – lokalizacja kancelarii prawnej nie ma aktualnie aż tak dużego znaczenia jak dawniej. Postęp technologiczny jaki ma miejsce w ciągu ostatnich kilku lat – znacznie uprościł komunikację radców prawnych z klientami. Obecnie częstą praktyką jest korzystanie z usług prawnych zdalnie np. w formie e-porady prawnej (realizowanej przez wideokonferencje np. zoom, skype, kontakt telefoniczny czy mailowy).

Kolejną kwestią, na którą z pewnością warto zwrócić uwagę przy wyborze prawnika są jego rekomendacje i oceny dokonywane przez aktualnych bądź byłych klientów. Zdecydowana większość klientów kancelarii prawnych to klienci z tzw. polecenia. Jeśli Twoi znajomi, członkowie rodziny lub współpracownicy mieli do czynienia z podobnym do Twojego problemem prawnym – warto poprosić ich o polecenie prawnika, z usług którego korzystali i są zadowoleni. W ten sposób masz dużo większe szanse na to, że Twoją sprawą zajmie się sprawdzony radca prawny, który równie dobrze zajmie się Twoją sprawą.

Udanych wyborów !

undefined