W środowy wieczór 1 grudnia grupa mieszkańców Jaworzna udała się w pochód szlakiem miejsc pamiętających mordy z 1.12.1943 roku. Wtedy to Niemcy przeprowadzili akcję wymierzoną przeciwko działaczom lokalnego ruchu oporu, wchodzącego w struktury Armii Krajowej. Zastrzelono 10 osób – członków konspiracyjnej grupy „Jastrząb”.
Przebieg każdego mordu niemieckich zbrodniarzy wyglądał podobnie. Do domów rodzinnych AK-owców we wczesnych godzinach porannych wpadali oprawcy: funkcjonariusze gestapo i policji, czasem wraz ze szpiclami polskiej narodowości. Po sprawdzeniu tożsamości i rewizji, w niektórych przypadkach także skatowaniu zdekonspirowanego działacza – każdego wyprowadzano na zewnątrz budynku. Tam zabijano ich strzałami z broni palnej w tył głowy. Zwłoki zastrzelonych pozostawiano przed domami; po jakimś czasie przyjeżdżał po nie samochód ciężarowy i Niemcy zabierali ciała, rodzin nie informując dokąd. Jedna z ofiar przeżyła podwójny postrzał w głowę. Ratowana przez rodzinę i sąsiadów, oddała ducha dopiero w szpitalu w Chrzanowie. Stamtąd ciało zamordowanego odebrała nie rodzina, a Niemcy, którzy, tak jak we wszystkich przypadkach, wywieźli zwłoki w nieznanym kierunku.
Ofiarami zbrodni popełnionej w dniu 1.12.1943 r. byli jaworznianie: Piotr Bulga, Edward Bulga, Wiktor Faltus, Władysław Głowacz, Tadeusz Janikowski, Eugeniusz Krawczyk, Fryderyk Purchałka, Rudolf Rożnowski, Piotr Sośnierz, Ignacy Tosza. Cześć Ich pamięci!
Warto zaznaczyć, że w tamtym czasie również około 80 członków Armii Krajowej z Jaworzna trafiło do aresztu, więzienia i następnie do obozów koncentracyjnych. Historykom nadal nie udało się ustalić części nazwisk pomordowanych przez Niemców jaworznian.
W środowy wieczór jaworzniccy patrioci dotarli pod wszystkie tablice upamiętniające dziesięcioro bohaterów. Tam odczytywali krótkie informacje na ich temat, udostępnione dzięki kwerendzie w katowickich archiwach IPN-u, dokonanej przed laty przez Jaworznicką Inicjatywę Narodową. Następnie zapalano znicze i wspólnie odmawiano modlitwę. Relację video zarejestrowała i udostępniła Śląska Telewizja: https://youtu.be/Tut2Rurc4ao
https://www.youtube.com/watch?v=Tut2Rurc4ao
Organizacje, których reprezentanci wzięli udział w obchodach to: Klub Konfederacji Jaworzno, Polska Siła Jaworzno, Arka Ocalenia oraz Stowarzyszenie Katolickie Przyjaźń Jaworznicka. Wieńcząc zgromadzenie podkreślono, że pamięć o historii naszego narodu, także – a może szczególnie – w wymiarze patriotyzmu lokalnego, jest nieodzowna dla lepszego rozumienia aktualnych zdarzeń i dla możliwości odpowiedniego reagowania na zagrożenia naszych czasów. Szkoda, że pod większością tablic z nazwiskami pomordowanych jaworznian nie płonęły tego dnia żadne inne znicze.
Fotografie: MM
Klub Konfederacji Jaworzno
