Rok 2022 jest między innymi Rokiem Botaniki. Mija bowiem 100 lat od założenia Polskiego Towarzystwa Botanicznego. Będąc jego członkiem, pozwolę sobie w tym roku przybliżyć więcej gatunków takich naszych sąsiadów. Tym razem proponuję pewną odmianę. Czas na grzyba z ciekawej kategorii – plamki, kropki, murawki na liściach. W czterdziestym czwartym epizodzie proponuję zapoznać się z rdzą atakującą wilczomlecze.
Na tle okazów sfilmowanych w Imielinie w okolicy autostrady oraz w Jaworznie i Chrzanowie proszę wysłuchać kilku ciekawostek. Tutaj jest to wilczomlecz sosnka – Euphorbia cyparisias. W populacji zdrowych, kwitnących roślin zauważymy takie, które są do nich niepodobne. Mają wąskie liście pokryte rdzawymi plamkami.
Tam, gdzie są one drobne szpiczaste, obserwujemy stadium spermogoniów. Tam, gdzie są one owalne o białym brzegu z pomarańczowym środkiem, obserwujemy stadium ecjalne. Nasz bohater w dalszym etapie rozwoju atakuje wiele gatunków z rodziny bobowatych. Wówczas mamy do czynienia z rdzami z rodzaju sypnik – Uromyces. Są też dwa sypniki na wilczomleczach.
Ponieważ na przypadku pokazywanym w filmie nie sposób przypisać konkretnego chorego wilczomlecza do danego sypnika względem naszego bohatera, używa się łacińskiej nazwy Aecidium euphorbiae. Zapewne ciekawość można będzie zaspokoić po wykonaniu analizy DNA, ale komu to potrzebne. Poza wilczomleczem sosnką grzyb poraża jeszcze wilczomlecza lancetowatego oraz wilczomlecza rózgowatego i ich mieszańce.
I na zakończenie kolejna osobliwość. Chora roślina obsypana spermogoniami oraz ecjami, chociaż do siebie niepodobna pomimo wszystko potrafi zakwitnąć i wydać owoce. A poza tym i tak najczęściej wyrasta z zimującego kłącza, więc w tym przypadku „wszystko jej lotto”.
Dlatego szanujmy wszystkie grzyby, nawet powodujące choroby roślin, ponieważ nigdy nie wiadomo do czego jeszcze mogą nam się przydać, nawet jeśli są to plamki, kropki murawki na liściach. I jeszcze jedno zaskoczenie. Otóż najrzadziej spotykanym kształtem grzyba na świecie jest kapelusik fikuśny tudzież nóżka zgrabnie toczona.
Piotr Grzegorzek
[vc_facebook]
