Wydawać by się mogło, że temat zmian klimatycznych i powietrza, którym oddychamy, to jeden z najważniejszych problemów. Nic bardziej mylnego. Najnowszy Plan Gospodarki Niskoemisyjnej został uchwalony na ostatniej sesji Rady Miejskiej bez większego echa i dyskusji. Powiedzieć by można – jak z automatu. Maszynka zadziałała. Kule zostały wrzucone do bębna i szóstka trafiona.

Podejrzewam nawet, że nie wszyscy radni z obozu prezydenta zapoznali się dokładnie z tym dokumentem. Niestety, z opozycji chyba także. To zrozumiałe, gdyż trzeba poświęcić dość sporo czasu, aby zapoznać się z 160-stronicowym dokumentem. Trzeba przyznać, że plan ten został opracowany bardzo obiektywnie. Jednak wyniki analizy danych w tabelach i wykresach często kłócą się z powszechną retoryką naszej lokalnej władzy. Analiza pokazuje popełnione błędy w rozwoju miasta i krótkowzroczność władzy.

Przypomnijmy więc. Jeszcze nie tak dawno, bo 6 lat temu, prezydent zapewniał, że filarem miasta jest Tauron Wydobycie, który ma węgla na 77 lat. Niecałe 5 lat temu obiecał hyperloopy i autonomiczne autobusy na ulicach Jaworzna. Zgodnie z jego obietnicą wyjadą już 8 lutego 2023 roku. Niecałe 2 lata temu przekonywał nas, jak wspaniałym samochodem jest Izera, która okazała się nie być samochodem, tylko „kartonową atrapą”. W przeciwnym razie spółka ElekroMobility Poland nie szukałaby dostawcy tzw. platformy z prawie rocznym opóźnieniem i nie wiadomo czy kiedykolwiek takową znajdzie.

O szczęśliwcach mówi się „w czepku rodzony”. I taki jest nasz prezydent. Miasto otrzymało dotacje unijne i wypiękniało. To fakt. Nie jest problemem kupno usługi, jak ogrodnika do własnego ogrodu, jeśli na to stać. Jednak nasuwają się pytania. Czy żyje nam się lepiej? Czy koszt „obsługi” miasta jest niższy? Czy jest jakaś wizja rozwoju miasta, zwłaszcza w perspektywie gwałtownych zmian klimatycznych? Obawiam się, że nie. Słuchając wypowiedzi prezydenta, atakującego radną opozycji, która mówi głosem mieszkańców zatroskanych o przyszłość terenów wyciętych lasów pod fabrykę Izery, moje obawy są uzasadnione. Czy mam w związku z tym rozumieć, że tysiące naszych głosów oddanych w wyborach się nie liczy?

Uchwalony w tak ekspresowym tempie dokument mówi wprost. Do roku 2030 będziemy w stanie wypełnić jedynie ułamek celów klimatycznych i redukcji emisji gazów cieplarnianych w mieście: „W związku z tym, iż rozwój w sektorze transportu do 2030 roku generuje znaczne wielkości zużycia energii i emisji CO2, których nie rekompensują efekty działań niskoemisyjnych zaplanowanych przez gminę do realizacji do 2030 roku – nie jest możliwe uzyskanie efektu ograniczenia KZE na terenie gminy w roku docelowym”. Jest to powodem niskiej skuteczności prezydenta. Skuteczność na poziomie 30 proc. nie może pretendować nas do miana liderów Smart City: „Analizując aspekt ilościowy, należy stwierdzić, że na 43 projekty zgłoszone do PGN na koniec roku 2020 zrealizowanych w pełnym zakresie było 14”.

Powyższe tezy mówią wprost o porażce propagandy sukcesu prezydenta w sprawie ograniczenia emisji trujących gazów i transportu publicznego. Prognozowane zużycie energii i związana z tym emisja transportu indywidualnego nie zmniejszy się nawet za 8 lat. Oznacza to, że brak zachęty, aby przesiąść się na transport publiczny. To jest zrozumiałe, jeśli częstotliwość kursowania nie zmieniła się znacząco od końca lat 80. Trzeba powiedzieć wprost. Popełniono bardzo kosztowny błąd, inwestując tak wiele w elektryczne autobusy. Efekt propagandowy też się nie powiódł, bo nikt w kraju nie mówi o tak znaczącej flocie elektryków w Jaworznie. Zainwestowano w luksusowe auta, zupełnie ignorując rozwój floty i dostępność transportu. Dokument ten także obnaża propagandę prezydenta o zeroemisyjności transportu z jego wyboru. Jest to pierwszy dokument, który mówi i podaje konkretne dane, że jednak emisja CO2 z elektryka istnieje. W tym miejscu należy polecić radnym prezydenta, chociażby stronę 79. uchwalonego raportu. Emisja 2.034 ton CO2 z elektryków to jest emisja, o której nie można zapomnieć.

Urzędnicy miejscy na kierowniczych stanowiskach nie raz zabierają głos na forum publicznym w sprawie energooszczędności oświetlenia ulicznego. Promują oni, a zwłaszcza jeden, ulubione lampy sodowe. Myślę, że ten cytat z raportu nie będzie wymagał komentarza: „Od 2016 r. rozpoczęto modernizację, polegającą na montażu oświetlenia energooszczędnego LED na terenie miasta. Z roku na rok udział energooszczędnych lamp LED-owych w oświetleniu całego miasta rośnie”. …„W Jaworznie obecnie znajdują się 11.863 punkty oświetlenia ulicznego, w tym 323 z nich to lampy typu LED”. Rozumieć należy, że za 250 lat dogonimy liderów oszczędności energii oświetlenia miast.

Choć nasz prezydent boi się podejmowania trudnych decyzji, należy go jednak pochwalić. Głosami swoich radnych zdecydował o likwidacji miejsc parkingowych w śródmieściu i likwidacji ruchu w Centrum: „W ramach projektu zostanie całkowicie zmieniona organizacja ruchu w śródmieściu – zostanie uniemożliwione fizycznie przejeżdżanie przez centrum miasta przez transport indywidualny. Odcinkiem ul. Kolejowej, przy której znajduje się CITJ, możliwy będzie ruch jedynie komunikacji publicznej, rowerów, taxi i służb miejskich”.
Nie wiem tylko, czy rzeczywiście ma takie intencje, czy ma to tylko dobrze wyglądać na papierze?

Artur Nowacki