Rok 2022 jest między innymi Rokiem Botaniki. Mija bowiem 100 lat od założenia Polskiego Towarzystwa Botanicznego. Będąc jego członkiem, pozwolę sobie w tym roku przybliżyć więcej gatunków takich naszych zielonych sąsiadów. W dziewięćdziesiątym piątym epizodzie poznamy erechtitesa jastrzębcowatego — Erechtites hieraciifolius z rodziny astrowatych.
Bohatera tego filmu uwieczniłem w lasach w Chrzanowie nieco na południe od miejsca przecięcia się obwodnicy, teraz ulica Żołnierzy Wyklętych z Kanałem Matylda. Po raz pierwszy w tej samej okolicy widzieliśmy się w 2016 roku. To było moje pierwsze spotkanie z tym gatunkiem.
Dawno, dawno temu, kiedy Władysław Szafer i przyjaciele pisali klucz do oznaczania roślin Polski, wymieniano go jako gatunek zawleczony z Ameryki Północnej. Jedyne stanowiska były na Śląsku i w powiecie chrzanowskim. Analizując obecne mapy jego rozmieszczenia, można zauważyć, że w dalszym ciągu Śląsk stanowi epicentrum jego ekspansji.
Pierwotnie zajmował siedliska ruderalne. Teraz wkracza na siedliska półnaturalne, uwielbia drogi oraz zręby. Podobnie czyni w swojej amerykańskiej ojczyźnie. Wkracza także na siedliska szuwarowe, obrzeża przekształconych torfowisk. Zauważyłem to w rejonie Okuninki na południe od Włodawy.
Obecnie jednym z czynników sprzyjających jego rozprzestrzenianiu jest „harwesterowanie” lasów, czyli ich mechaniczna eksterminacja. Nasiona trafiają na nowe miejsca, przyczepiwszy się do kół tych pojazdów. Dzięki temu w 2020 roku trafił do Puszczy Białowieskiej.
Generalnie jak dla nas jest to roślina bez pożytku. Podaje się jednak, że młode liście tego gatunku można spożywać jako warzywo. W Kolumbii jest to roślina lecznicza, ale niczego więcej na jej temat nie znalazłem. Może Państwu się uda. Nasz bohater bywa widywany również w miastach. Tutaj mamy migawkę w ulicy Sądowej w Chrzanowie.
I na zakończenie tradycyjna mantra. Co do reszty szukajcie, a znajdziecie. W gruncie rzeczy najważniejsze jest wiedzieć, jak ta roślina wygląda, bo nigdy nie wiadomo kiedy taka wiedza może się przydać.
Piotr Grzegorzek
[vc_facebook]
