Piórosz pierzasty

Rok 2023 jest kolejną okazją do świętowania. Otóż dziesięć lat temu, znaczy się w 2013 roku, otrzymałem jako członek Polskiego Towarzystwa Botanicznego branżowy medal im. Bolesława Hryniewieckiego za popularyzację botaniki. To znakomity powód, aby zgodnie z zapowiedzią na zakończenie cyklu „Sto filmów na stulecie Polskiego Towarzystwa Botanicznego” kontynuować filmową misję edukacyjną. Szlachectwo zobowiązuje. Na zakończenie wspomnę, że sto lat temu ukazał się pierwszy numer branżowego czasopisma – Acta Societatis Botanicorum Poloniae. A poza tym wchodzimy w sto pierwszy rok działalności.

W czterdziestym czwartym epizodzie tego cyklu poznamy a właściwie tym razem, przypomnimy sobie piórosza pierzastego – Ptilium crista-castrensis z rodziny rokietowatych – Hypnaceae. W 2019 roku sfilmowałem go w Borach Sobiborskich. Wywczas był bardzo suchy. Teraz natrafiłem na niego w borze położonym na lewo od drogi łączącej wsie Zawada Górna i Zederman. Jest bardzo opity po nocnej ulewie. Na tym tle podam kilka ciekawostek.

To piąty mszak w tegorocznym cyklu. Jest on charakterystycznym składnikiem warstwy mszystej w borach sosnowych. W Jaworznie spotkałem go tylko w borze na prawym brzegu Białej Przemszy. Widziałem się z nim również na granicy Chrzanowa i Libiąża oraz przy dolinie Jaworznika na granicy Trzebini i Bukowna.

Nasz bohater jest bardzo urokliwy. Jego darnie zbudowane są z delikatnych łodyżek. Od głównej osi odchodzą prostopadłe gałązki zmniejszające się ku górze. W zarysie taka roślina jest trójkątna. Delikatne listki mają sprawiać, że przypomina miniaturę strusiego pióra.

Gatunek jest łatwy do zapamiętania. Oczywiście należy go tylko podziwiać, ponieważ już w 2001 roku włączono do ustawowej ochrony. Doprecyzowując, wspomnę, że od 2014 roku podlega ochronie częściowej. Jest to gatunek rzadki, ale możliwy do znalezienia w całej Polsce. Wszak borów ci u nas dostatek. Ponadto trafia się w Europie, Azji i Ameryce Północnej. Znaczy się, jest cirkumborealny, ale nie łatwo go zobaczyć.

Piotr Grzegorzek