W Poniedziałek Wielkanocny hucznie obchodzono zwyczaj śmigusu-dyngusu. Jak pisał w XVII w. ks. Kitowicz zwyczaj ten wziął się z Jerozolimy, „…gdzie Żydzi schodzących się i rozmawiających o zmartwychwstaniu Chrystusowem wodą z okien oblewali dla rozpędzenia z kupy i przytłumienia takowych powieści”.
Pierwsze wzmianki o tej tradycji w Polsce pochodzą z XV wieku. Kościół początkowo uznał ten obyczaj za „grzeszne praktyki”. Niegdyś były to dwa zupełnie różne obrzędy. Śmigus polegał na oblewaniu wodą i uderzaniu dziewcząt po nogach rózgą z palmy. Dyngus zaś to wręczanie datków stanowiących okup dla uniknięcia śmigusu. W czasach Sobieskiego śmigusem nazywano kolędę dawaną na Wielkanoc.
Lany Poniedziałek to czas polewania wszystkich przez wszystkich, choć w niektórych rejonach utrwalił się zwyczaj publicznego powiadamia o śmigusowych zamiarach. I tak któryś z chłopców wychodził na dach karczmy, walił z niego w bęben, na dole zaś inny chłopak ogłaszał, które panny będą polewane i ile to wody i mydła trzeba będzie użyć, żeby owe panny wyszorować. Te zaś, żeby takich niecnych czynów uniknąć dawały okup, najczęściej była to gorzałka. Za ujmę sobie poczytywano, jeśli któraś z dziewcząt w tej wyliczance była pomijana.
W Poniedziałek Wielkanocny wędrowali po wsiach przebierańce. W strojach ułanów jeździli z tzw. „traczykiem” – drewnianym Barankiem na wózku. Pokazywali jeszcze Bożą Mękę. Nagradzano ich czymś ze świątecznego stołu.
We wtorek następujący po Lanym Poniedziałku było we zwyczaju polewanie mężczyzn przez kobiety, i tak aż do Zielonych Światek.
[vc_facebook]
Celem naszej dzisiejszej, historycznej wędrówki jest miejsce trudno dostępne, ukryte w zaroślach i leśnych gąszczach,…
Na co dzień z narażeniem własnego życia walczą z żywiołami, ratują ludzkie życie i dobytek.…
W 2024 roku, podobnie jak w latach ubiegłych przypada 7 niedziel handlowych. W które niedziele…
Uroczyste obchody 233. rocznicy uchwalenia Konstytucji 3 Maja odbyły się na Rynku w Jaworznie. Przedstawiciele…
Mokasyny damskie to jeden z mocnych modowych trendów, które utrzymują się od wielu sezonów. Nic…
W Jaworznie odbędą się uroczystości związane z 233. rocznicą uchwalenia Konstytucji 3 Maja. Wydarzenia rozpoczną…