Po zajęciu terytorium kraju przez najeźdźcę, grupy dywersji przyjąć miały nazwę Tajna Organizacja Wojskowa i przejść do tworzenia konspiracji wojskowej.

Niemcy przymusowo zatrudniali Polaków w kolei, pocznie, leśnictwie administracji, handlu i produkcji. Polacy stanowili jedynie personel pomocniczy, który podlegał niemieckiemu kierownictwu. Zatrudnienie Polaków dawało nadzieję konspiracyjnym działaczom na wgląd w pracę tych instytucji.
Pierwszym stowarzyszeniem społeczno-wojskowym, które powstało po kampanii wrześniowej, była Tajna Organizacja Wojskowa „Związek Orła Białego”. Nazwa ta była wojenną nazwą przedwojennego Związku Strzeleckiego. Zwana była Organizacją Orła Białego. Organizacja przejęła zasoby Związku Strzeleckiego i krakowskiej dywersji pozafrontowej. Lokalne dowództwo składało się z trójek dowodzenia, w których skład wchodziły osoby ściśle zakonspirowane.

Pierwszą grupą konspiracyjną, która w Jaworznie walczyła po kampanii wrześniowej z Niemcami, była grupa, która wywodziła się z jaworznickiego „Strzelca”. W skład dowództwa Tajnej Organizacji Wojskowej w Jaworznie, która działała pod kryptonimem „R”, wchodzili Witold Raganowicz, Arnord Pregler i Teofil Francblau. Ważne role odegrali również ks. Stanisław Szlachta i Stanisław Mamcarz. Jednym z pierwszych zadań Organizacji Orła Białego była pomoc żołnierzom z rozwiązanych jednostek wojskowych, którzy ukrywali się przed Niemcami.

Położona na uboczu i otoczona lasem leśniczówka Arnolda Preglera była idealnym miejscem na prowadzenie działalności konspiracyjnej. Jednym z pierwszych ukrywających się w leśniczówce był Stanisław Strychalski, zastępca dowódcy 6. kompanii 204. Pułku Obrony Narodowej. W październiku Organizacji Orła Białego podporządkowała się utworzonej w okuwanej Warszawie Służbie Zwycięstwu Polski, przekształconej potem w Związek Walki Zbrojnej, podlegający rządowi RP na uchodźstwie.

W listopadzie 1939 roku Tajnej Organizacji Wojskowej miała już na terenie Jaworzna rozgałęzioną sieć konspiracyjną, z grupą dowodzenia, łącznością pomiędzy dowództwem a niższymi szczeblami, oraz grupą bojową.

W połowie listopada Jan Białowieski, przed wojną komendant drużyny sanitarnej z uprawnieniami do szkolenia ludności z zakresu obrony przeciwlotniczej i sanitarnej, dowiedział się od ks. Stanisława Szlachty, że został przez Tajną Organizację Wojskową wyznaczony do zorganizowania oddziału sanitarnego. Białowieski podjął się zadania, tworząc trzy pięcioosobowe grupy sanitarne.

Tajna Organizacja Wojskowa, która pozostała przy starej nazwie w związku z zarządzeniem Organizacji Orła Białego, nie była jedyną grupą konspiracyjną działającą w tamtym czasie w Jaworznie. Na terenie kopalni „Sobieski” w listopadzie 1939 powstała sekcja Organizacji Orła Białego, która była połączona z placówką w Trzebini. Sekcja została zdekonspirowana w dniach 20-22 kwietnia 1940 roku, a organizatorzy i pierwsi członkowie sekcji – zdekonspirowani.

Grupa „R” miała swoje komórki w jaworznickich urzędach pocztowym i miejskim. Na poczcie działali Władysław Ślęczka, który do września 1939 roku był jej naczelnikiem, oraz Zygmunt Zawisza. Kontrolowali oni przychodzącą i wychodzącą korespondencję oraz wybierali listy z donosami do gestapo, dzięki czemu kilkukrotnie udało się ostrzec szefa gminy żydowskiej o niebezpieczeństwie grożącym ukrywającym się Żydom.

Komórka w urzędzie miejskim wykradła z kolei burmistrzowi pieczątkę za której pomocą potwierdzano przepustki, zaświadczenia i karty żywnościowe. Dowództwu organizacji przekazywano również przejętą w biurze korespondencję.