Rok 2022 jest między innymi Rokiem Botaniki. Mija bowiem 100 lat od założenia Polskiego Towarzystwa Botanicznego. Będąc jego członkiem, pozwolę sobie w tym roku przybliżyć więcej gatunków takich naszych sąsiadów. Proponując pewną odmianę, zwrócę uwagę na grzyby.

W sześćdziesiątym siódmym epizodzie opowiem o łojku bezkształtnym – Sebacina incrustans. Grzyb reprezentuje rodzinę łojówkowatych – Sebacinaceae. Zanim przejdziemy dalej, powiem, że bohatera tego filmu spotkałem w jednym z wąwozów w północno-zachodniej części lasu Rudno na południe od Grojca w gminie Alwernia.

Dla nauki po raz pierwszy zdiagnozowano go w 1796 roku. Wówczas Persoon nazwał go Corticium incrustans. Od 1871 roku nosi obecną nazwę. Zrobili to bracia Tulasne. Niejaką osobliwością jest to, że od tamtego czasu nikt jej nie zmienił.

Bohater tego filmu ma kształt bardzo nieokreślony. Polska nazwa zobowiązuje. Zazwyczaj wyrasta na glebie bogatej w materię organiczną. Pokrywa także gałązki, liście, szczątki organiczne oraz pobliskie żywe rośliny, którym nie szkodzi. Owocniki pojawiają się od lipca do listopada. Całość jest początkowo elastyczna o woskowym połysku i barwie kremowej do żółtawej. Im starsze, tym bardziej stają się kruche. Opis budowy mikroskopowej, bardzo pomocnej w oznaczaniu grzybów sobie odpuszczę.

Nasz bohater jest notowany w Ameryce Północnej, Europie oraz w Japonii. Inne źródła dodają jeszcze wyspy Oceanii oraz Australię. W naszym kraju spotyka się go nieczęsto. Być może jest częsty, ale dla badań rzeczywistego bogactwa całej krajowej mykory, czyli ogółu gatunków grzybów bardzo trafnie pasuje ten cytat z Pisma Świętego – żniwo jest wielkie, jeno robotników mało. Znaczy się, odczuwamy zdecydowany niedobór mykologów, którym chciałoby się ganiać po terenie i schylać się niemalże pod każdy krzaczek.

Z tego powodu trudno określić jego wartość gospodarczą i na przykład medyczną. Dlatego szanujmy wszystkie grzyby, ponieważ nigdy nie wiadomo do czego jeszcze mogą nam się przydać. I jeszcze jedno zaskoczenie. Otóż najrzadziej spotykanym kształtem grzyba na świecie jest kapelusik fikuśny tudzież nóżka zgrabnie toczona.

Piotr Grzegorzek

[vc_facebook]