Miasto Jaworzno, w oczach mieszkańców i przyjezdnych określane jest jako miasto zielone. O ekologii wiemy wiele bo mamy cenne przyrodniczo tereny, z których chętnie korzystają jaworznianie. Dolina Żabnika to unikatowy rezerwat w którym występują unikatowe gatunki roślin i zwierząt. Leśnicy alarmują ! To mogą być ostatnie lata kiedy Żabnik wraz z otaczająca go florą będzie tak pięknym miejscem. DB Schenker planuje rozpoczęcie eksploatacji piasku na tym terenie wokół Żabnika.

Przyrodnicy doskonale zdają sobie sprawę z tego co może stać się z rezerwatem na przestrzeni kilku lat.

Na pytanie Kiedy może rozpocząć się eksploatacja ? DB Schenker odpowiada: – Eksploatacja może rozpocząć się oczywiście po dopełnieniu wszystkich niezbędnych formalności w okresie kilku lat.

Sprawa zelektryzowała wiele osób, mieszkańcy do tej pory nieświadomi zaczynają działać. Ekolodzy ze stowarzyszenia Eko-Fan przygotowują ofensywę w tej sprawie.
My zadaliśmy pytania o wyjaśnienia do wszystkich zainteresowanych instytucji. O sprawie będziemy informować na bieżąco. A dla fanów przyrody polecamy wycieczki z Piotrem Grzegorzkiem na stornie bio-forum, w którym opisuje wszystkie cenne gatunki występujące na tym terenie.

————-
List Władysława Raka:

Kto obroni rezerwat i las w Ciężkowicach
Zamach na rezerwat przyrody i las w Ciężkowicach szykuje DB Schenker, spadkobierca kopalni piasku „Szczakowa”.
DB Schenker podejmuje starania o poszerzenie obszaru górniczego w Urzędzie Miasta Jaworzno, Nadleśnictwie Chrzanów i innych urzędach.

Celem starań jest przyjęcie kompleksu leśnego „Kolawica” pod eksploatację piasku. Problem tkwi w tym,że w tym urokliwym kompleksie leśnym znajduje się rezerwat przyrody „Dolina Żabnika”. Rezerwat został ustanowiony Zarządzeniem Ministra Ochrony Środowiska Zasobów Naturalnych i Leśnictwa z dnia 14.06.1996 r. Rezerwat obejmuje 42,32 ha pow. leśnej oraz otulinę o powierzchni 196,76 ha. celem rezerwatu jest zachowanie ze względów dydaktycznych, naukowych i krajobrazowych biocenoz wodnych oraz torfowisk niskich i przejściowych ze stanowiska licznych roślin chronionych i rzadkich. Na terenie rezerwatu naukowcy stwierdzili występowanie 364 gatunków roślin naczyniowych, 116 mszaków a w wodach potoku między innymi szczeblę potokową i pstrąga. Równie cenny przyrodniczo jest cały kompleks leśny „Kolawica” o powierzchni około 880 ha.

BD Schenker podpierając się kontrowersyjną ekspertyza wykonaną przez pracownika AGH Kraków, za wszelką cenę stara się udowodnić, że piasek pod lasem można eksploatować bez wywierania negatywnego wpływu na stosunki wodne w rezerwacie i jego otulinie. Między innymi warunkiem bezpiecznej eksploatacji miałoby być pozostawienie filara ochronnego potoku o średniej szerokości około 700 m. Z tą opinią nie zgadzają się leśnicy, którzy uważają, że filar ochronny o tej szerokości nie gwarantuje utrzymania przepływu wody w potoku. Przepuszczalne złoża piasku w filarze ochronnym potoku spowodują odwodnienie doliny rezerwatu. takie zjawisko zaobserwowano w filarze ochronnym rzeki Sztoły na odcinku Bukowno – Ryszka. Na całej długości filar ochronny rzeki o szerokości 300 – 800 m przepuszcza wodę na przyległe wyrobiska co z kolei powoduje zalewanie i podtapianie upraw leśnych na wyrobiskach.

Potwierdzeniem stanowiska leśników i ekologów jest opracowanie sporządzone przez Fundację Nauka i Tradycje Górnicze AGH Kraków w roku 2001.Wymienione opracowanie mające tytuł „Dokumentacja określająca warunki hydrologiczne wydobycia piasku ze złóż objętych granica obszaru górniczego Szczakowa III” wyraźnie stwierdza, że zasięg oddziaływania odwodnienia wyrobiska na tzw. Polu II wynosi 3 km , a na Polu „Siersza „ 2 km.
Kierownikiem opracowania był prof. dr hab. inż. Jadwiga Szczepańska a w zespole geologami dokumentującymi byli:dr inż. Bogusław Bielec, dr inż. Jarosław Kania, dr inż. Sławomir Bednarczyk.
Negatywnie należny także ocenić zamiar przejścia pod planowaną eksploatację piasku setek hektarów cennych drzewostanów kompleksu leśnego „Kolawica”. Uroczysko „Kolawica” dla mieszkańców prawie 100 tys. Jaworzna jest szczególnie cenne ze względu na liczne funkcje społeczne (rekreacja i turystyka) i duże walory krajobrazowe. Trwałość i ciągłość utrzymania lasów tego kompleksu jest oczywista ze względu na korzystny wpływ na klimat, powietrze i wodę, glebę, warunki życia i zdrowie mieszkańców aglomeracji śląskiej. Bogactwo grzybów i jagód sprawia,że lasy te cieszą się wielka popularnością wśród mieszkańców Jaworzna.
Uroczysko „Kolawica” pokrywają przeważnie drzewostany sosnowe. Drzewostany osłaniają dolinę potoku odgrywając bardzo pozytywną rolę poprzez regulację stosunków wodnych, stabilizując piaszczyste podłoże, przyspieszają obieg materii organicznej , chronią i kształtują mikroklimat, zawierają bogatą florę i faunę.

Trzeba wyraźnie podkreślić,że zalesienia na terenach zrekultywowanych wyrobisk popiaskowych w żaden sposób nie rekompensują utraty lasów normalnych. Sztuczne zalesienia na wyrobiskach cechuje mała bioróżnorodność, obniżona zdrowotność i jakość. Ich celem jako tzw. przedplonu jest odtworzenie pierwotnych siedlisk leśnych . Na wyrobiskach, zdegradowane gleby, pozbawione typowego runa leśnego (np. jagodowisk) potrzebują wielu dziesiątek lat aby przekształciły się w typowe gleby leśne po pożądanej, dobrej produkcyjności.
Dalsze powiększenie gigantycznego wyrobiska piaskowni (około 3500 ha) oznacza dalsze pogorszenie warunków środowiska naturalnego poprzez zmianę mikroklimatu, krajobrazu, przesuszenia terenów przyległych, wchodzących w skład miasta Jaworzna, Sławkowa, Bukowna i Trzebini.
Dlatego należy zaniechać eksploatacji piasków w uroczysku „Kolawica: tym bardziej, że istnieje możliwość pozyskania piasku z terenów mniej cennych przyrodniczo położonych pomiędzy miejscowościami Bukowno – Olkusz.

mgr inż. leśnik Władysław Rak

———————

Komentarz Piotra Grzegorzka:

Na omawianym terenie występuje sporo gatunków roślin podlegających w Polsce ochronie ścisłej oraz częściowej. Weźmy pod uwagę tylko tę pierwszą grupę. W krótkim czasie stwierdziłem tutaj trzy gatunku storczyków z rodzaju kruszczyk oraz wawrzynek wilcze łyko. Ustawa wyraźnie określa, że nie wolno niszczyć ich siedlisk.
Zamiar budowy w tym miejscu piaskowni należy do kategorii tego rodzaju przestępstw. Na odstępstwo od takiego zakazu może wyjątkowo wyrazić zgodę Generalny Dyrektor Ochrony Środowiska. Jedynie ewentualne zniszczenia roślin podczas prowadzenia gospodarki rolnej, leśnej i rybackiej w większości przypadków nie uważa się za naruszenie przepisów o ochronie gatunkowej, choć dla niektórych gatunków ten wyjątek nie obowiązuje. Dlatego jeśli cokolwiek zagraża tym stanowiskom, nawet czynnik naturalny wojewoda jest zobowiązany podjąć odpowiednie działania dla zabezpieczenia stanowiska.

I nie ma tutaj znaczenia, czy chodzi o firmę DB Schenker czy też jakikolwiek podmiot zainteresowany takim terenem. Nawet powiązania z władzami nie mają znaczenia. Jeśli któryś z jaworznickich urzędników zezwolił na prace wstępne, zapewne przekroczył swoje uprawnienia. Nie bez winy jest i firma, ponieważ wykazując pewne zainteresowanie określonym obszarem w pierwszej kolejności powinna zlecić sporządzenie opracowania, w którym zostało by sprawdzone istnienie stanowisk roślin ściśle chronionych, następnie wystosowanie pisma do GDOŚ. Dopiero po uzyskaniu pozytywnej opinii podjęcie dalszych badań, w tym wierceń itd…

Piotr Grzegorzek
—————-
Link do bio-forum:

[url=”2011-07-23 Jaworzno, na północ od Żabnika – część 1″]http://www.bio-forum.pl/cgi-local/board-auth.cgi?file=/3280/430072.html

[url=”2011-07-23 Jaworzno, na północ od Żabnika – część 2″]http://www.bio-forum.pl/cgi-local/board-auth.cgi?file=/3280/430150.html

[url=”2011-07-23 Jaworzno, na północ od Żabnika – część 3″]http://www.bio-forum.pl/cgi-local/board-auth.cgi?file=/3280/430225.html

[url=”2011-07-23 Jaworzno, na północ od Żabnika – część 4″]http://www.bio-forum.pl/cgi-local/board-auth.cgi?file=/3280/430286.html

UWAGA: Archiwum dyskusji na forum znajdziesz tutaj.