Nielegalny wywóz śmieci wiąże się z surowymi konsekwencjami prawnymi. Do następstw postępowania wbrew przepisom dochodzi też ryzyko zanieczyszczenia środowiska, czyli szkodliwość ekologiczna. Przekonajmy się, jakie przykre rezultaty czekałyby nas, gdybyśmy postępowali ze śmieciami niezgodnie z prawem.

Legalny a nielegalny wywóz śmieci

Mówimy o legalnym wywozie śmieci, jeśli utylizujemy je tak, jak wymagają tego przepisy prawne. Najbardziej ogólnym aktem, który reguluje postępowanie ze śmieciami jest Ustawa o odpadach z dnia 14 grudnia 2012 (Dz.U.2022.0.699 t.j.) Ustawa mówi o tym, jakie środki służą zapobieganiu powstawania odpadów i sprzyjają zmniejszeniu ich ilości, a w konsekwencji ochronie środowiska, życia i zdrowia ludzi.

W myśl ustawy, śmieci bytowe z gospodarstw domowych segregujemy wg pięciu frakcji, a następnie umieszczamy w odpowiadających danym frakcjom pojemnikach. Wywóz odpadów komunalnych zapewnia gmina w ramach uiszczanej przez mieszkańców tzw. opłaty śmieciowej. Segregowanie śmieci sprawia, że możliwy jest efektywny recykling. Odpady niebezpieczne powinny trafić do Punktu Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych lub tam, gdzie przyjmowany jest dany typ odpadów niebezpiecznych (np. leki przyjmowane są przez niektóre apteki, baterie należy umieszczać w specjalnych pojemnikach na baterie itp.) Z kolei odpady budowlane trafić muszą do kontenera na gruz. Jeżeli nie dysponuje się takim kontenerem, można wynająć go od firm świadczących usługi wywozu śmieci. Taki kontener na odpady z budowy, odbierany jest później wraz z zawartością, która transportowana jest do sortowni. Tam, po oczyszczeniu, również może być poddana odzyskowi surowców wtórnych — tak powstaje np. kruszywo budowlane.

Nielegalnym wywozem będzie zaś wszystko to, co przeczy postępowaniu z odpadami zgodnie z prawem. Przykładami nielegalnego postępowania ze śmieciami są:

• Wywożenie śmieci do lasu.
• Zakopywanie śmieci na polu.
• Topienie śmieci w zbiornikach wodnych.
• Jakiekolwiek porzucanie odpadów w ustronnym miejscu (czy też w miejscu publicznym) albo na tzw. dzikim wysypisku śmieci.

Groźne konsekwencje, jakie towarzyszą nielegalnemu wywozowi śmieci sprawiają, że tylko odpowiedzialne gospodarowania odpadami zapewnia ochronę środowiska naturalnego oraz zdrowia ludzi i zwierząt przed wpływem szkodliwej zawartości śmieci.

Kary za nielegalny wywóz odpadów

Co Kodeks Wykroczeń mówi o karach za nielegalny wywóz śmieci? W Kodeksie Wykroczeń znaleźć można wiele odwołań do postępowania ze śmieciami w sposób niezgodny z prawem.

• Już art. 75 kk mówi o tym, że kto bez zachowania należytej ostrożności wystawia lub wywiesza ciężkie przedmioty albo nimi rzuca, wylewa płyny czy wyrzuca nieczystości, podlega karze grzywny do 500 złotych albo karze nagany, a nawet ograniczenia wolności, jeśli robi to ze złośliwości lub swawoli.
• Z kolei art. 154 par. 2 mówi, że karze grzywny nie niższej niż 500 zł podlega ten, kto na nienależący do niego grunt polny wyrzuca kamienie, odpady, złom lub padlinę.
• Art. 145 Kk odnosi się zaś do kary grzywny za zanieczyszczanie lub zaśmiecanie obszarów kolejowych lub miejsc dostępnych dla publiczności, a w szczególności dróg, ulic, placów, ogrodów, trawników.
• Art 162 Kk dotyczy zanieczyszczania wód i lasów. Wynika z niego, że zanieczyszczenie gleby lub wody podlega karze ograniczenia wolności lub grzywny, podobnie jak zakopywanie, zatapianie czy odprowadzanie odpadów do gruntu w lasach.
• Nieodpowiednie postępowanie z odpadami dotyczy też takiego wywozu, którego warunki mogą zagrozić życiu lub zdrowiu człowieka lub spowodować obniżenie jakości wody, powietrza lub powierzchni ziemi, jak też zniszczenie w świecie roślinnym albo zwierzęcym. Mówi o tym artykuł 183 Kk i przewiduje karę pozbawienia wolności nawet do lat 10. Z kolei nawet 12 lat pozbawienia wolności może czekać kogoś, kto porzuca odpady niebezpieczne w miejscu nieprzeznaczonym do ich składowania lub magazynowania.

Bezpieczny wywóz gruzu

Warto przestrzegać prawa w kontekście wywozu śmieci nie tylko z powodu ewentualnych kar, ale też dlatego, że gwarantuje to bezpieczeństwo dla ekosystemu, a także umożliwia sprawny recykling. O ile śmieci komunalne odbierają firmy współpracujące z gminami w ramach umowy odbioru śmieci bytowych, o tyle o wywóz gruzu trzeba samemu odpowiednio zadbać. Aby wywóz gruzu był w pełni bezpieczny i aby nie być narażonym na konsekwencje karne, trzeba pamiętać o tym, że potrzebujemy specjalny kontener na śmieci budowlane. Umieszczenie gruzu w kubłach na odpady komunalne nie jest zgodne z prawem i sprawiłoby, że recykling byłby nieefektywny z powodu zanieczyszczenia poszczególnych frakcji. Kontener wypożyczyć można odpłatnie od firm wywożących gruz, np. gruz-alibaba.pl. Podstawionym pod konkretny adres kontenerem można dysponować zwykle przez kilka dni, po czym pracownicy firmy obierają go z całą zawartością i kierują do współpracujących z nimi sortowni.

Odpady powinny być segregowane, transportowane i przetwarzane tylko zgodnie z obowiązującymi przepisami. W przeciwnym przypadku kary mogą być znaczne, a w skrajnych przypadkach grozić może nawet pozbawienie wolności. Dlatego ważne jest, aby odpady były gospodarowane zgodnie z literą prawa.