- Advertisement -

83 lata temu 5 czerwca 1940 r. w Ciężkowicach hitlerowcy dokonali egzekucji 20 mężczyzn.

Co roku w pierwszą niedzielę czerwca pod Pomnikiem Ofiarom Faszyzmu 1939-1945 czczona jest pamięć tych, których ofiara życia powstrzymała pacyfikację Ciężkowic. Odbywają się uroczyste obchody rocznicowe z udziałem przedstawicieli władz państwowych i samorządowych, kombatantów, pocztów sztandarowych, organizacji społecznych i mieszkańców, służb mundurowych, z towarzyszeniem konnej asysty.

W niedzielę 4 czerwca uroczystości rocznicowe rozpoczęły się odśpiewaniem Hymnu Polski. Grupa „Iskierki” Przedszkola Miejskiego nr 4 w Jaworznie pamięć o poległych w obronie Ojczyzny zamanifestowały śpiewając pieśń i recytując strofy Katechizmu polskiego dziecka. Radny Rady Miejskiej w Jaworznie Janusz Ciołczyk w apelu poległych przypomniał rozstrzelanych i okoliczności tragicznego wydarzenia czasów wojny. Delegacje władz samorządowych, organizacji społecznych i politycznych, placówek oświatowych oraz przedstawiciele mieszkańców złożyli symboliczne wiązanki kwiatów. Zapłonęły znicze. Po odśpiewaniu „Roty” zgromadzeni przemaszerowali do miejscowego kościoła parafialnego Matki Bożej Nieustającej Pomocy na mszę świętą w intencji zamordowanych przez hitlerowskiego okupanta, której przewodniczył ksiądz proboszcz Andrzej Wieczorek.

Na miejsce obchodów rocznicowych przybyli: rodzina zbiegłego z miejsca straceń Romana Pierzchały- Maria Pierzchała i Kazimiera Piechocką, Irena Kępińska- wnuczka rozstrzelanego Karola Chechelskiego wraz z bliskimi, władze samorządowe województwa śląskiego reprezentowała radna Sejmiku Województwa Śląskiego Maria Materla, przedstawiciele Samorządu Miasta Jaworzna Zastępca Prezydenta Miasta Jaworzna Łukasz Kolarczyk, Przewodniczący Rady Miejskiej w Jaworznie Tadeusz Kaczmarek, radni Rady Miejskiej w Jaworznie Janusz Ciołczyk i Mirosław Pieczara, ksiądz Mariusz Olejnik Kapelana Policji oraz Wikariusz Parafii MBNP w Ciężkowicach, Prezes Zarządu Towarzystwa Krzewienia Tradycji Kawalerii Polskiej im. Rotmistrza Witolda Pileckiego Rotmistrz dr Ryszard Sobieraj, major Waldemar Paluch, wiceprezesi Polskiego Stronnictwa Ludowego w Jaworznie Anna Kałuża i Mariusz Pawelec, wiceprezes Miejskiego Związku Rolników Kółek i Organizacji Rolniczych w Jaworznie Danuta Dubiel, harcerze z jaworznickiego hufca ZHP z komendant harcmistrz Kingą Jędrzejek, dyrektor Zespołu Szkół Ponadpodstawowych nr 3 Rafał Soból i zastępca dyrektora Szkoły Podstawowej nr 18 Monika Magiera Pol, dyrektor Przedszkola Miejskiego nr 4 Joanna Szymiec-Ciołczyk, dr Adrian Rams z Muzeum Miasta Jaworzna, delegacja jaworznickiego oddziału Stowarzyszenia Pamięci Armii Krajowej z radnym RM I i II kadencji Janem Michalikiem, przedstawiciele Stowarzyszenia Katolickiego „Przyjaźń Jaworznicka” z sekretarz Marią Kramarczyk i Jerzym Nowakowskim synem śp. kapitana Stanisława Nowakowskiego „Klona”- inicjatora uroczystości rocznicowych pod pomnikiem Ofiar Faszyzmu w Ciężkowicach, druhny i druhowie z OSP Ciężkowice z wiceprezesem Zbigniewem Gajem, Zespół Śpiewaczy„Ciężkowianki” z przewodniczącą Stanisławą Lelito, dzieci i młodzież z LKS „Ciężkowianka” z wiceprezesem Piotrem Żabickim, młodzież z klubu „Wega” MCKiS z Wandą Ciołczyk, delegacja Klubu Konfederacji Jaworzno z Wojciechem Sińskim i Łukaszem Nowakowskim, przedstawiciele Stowarzyszenia Mieszkańcy dla Ciężkowic z zastępcą prezesa Krzysztofem Żurkiem, obywatele walczącej Ukrainy z Mariną Chumakową. Obecna była asysta konna z Towarzystwa Krzewienia Tradycji Kawalerii Polskiej w Chrzanowie w barwach 21. Pułku Ułanów Nadwiślańskich, poczty sztandarowe oraz delegacje: samorządu miasta Jaworzna, Stowarzyszenia Pamięci Armii Krajowej, Polskiego Stronnictwa Ludowego w Jaworznie, Ochotniczej Straży Pożarnej Ciężkowice, Szkoły Podstawowej nr 18 w Jaworznie, Przedszkola Miejskiego nr 4, Miejskiego Centrum Kultury i Sportu klubu „Wega”, zespołu Śpiewaczego „Ciężkowianki”, LKS „Ciężkowianka” Jaworzno.

Podczas uroczystości przypomniano ważne słowa św. Jana Pawła II: „Naród, który nie zna swojej przeszłości, umiera i nie buduje przyszłości.” Organizatorzy uroczystości rocznicowych w Ciężkowicach od lat starają się przypominać jaworznianom tą ważną myśl. Czynią to zarówno słowem jak i czynem, organizując uroczystości historyczne, pielęgnując pamięć o tych, którzy oddali życie za Ojczyznę, celebrując rocznice ważnych w dziejach narodu wydarzeń, czcząc bohaterów. Pamięć o tym należy przekazywać z pokolenia na pokolenie, ucząc młodych postawy obywatelskiej.

Udział Przedszkola Miejskiego nr 4 w Jaworznie odbywał się w ramach projektu organizowanego przez Śląskie Kuratorium Oświaty w Katowicach we współpracy z Instytutem Pamięci Narodowej zatytułowany „Szkoła Patriotów/Przedszkole Patriotów”.

Podziękowania:

Zarząd LKS „Ciężkowianka” Jaworzno jako współorganizator uroczystości rocznicowych ku czci rozstrzelanych mieszkańców Ciężkowic wyraża wdzięczności dla wszystkich dzięki którym godnie uczczono pamięć ofiar hitlerowskiego ludobójstwa. A byli to: zastępca Prezydenta Miasta Jaworzna Łukasz Kolarczyk, Wydział Promocji Kultury i Sportu UM w Jaworznie, Straż Miejska, Komenda Miejska Policji, Miejskie Centrum Kultury i Sportu w Jaworznie, Miejski Zarząd Nieruchomości Komunalnych w Jaworznie, Towarzystwo Krzewienia Kawalerii Polskiej imienia rotmistrza Witolda Pileckiego, Przedszkole Miejskie nr 4, Szkoła Podstawowa nr 18, Mateusz Bulga, Marcin Sieniawski, Waldemar Paluch, Andrzej Kita, Grzegorz Ryszka, Dominik Wojcieszak oraz pozostali wolontariusze z klasy mundurowej ZSP nr 2.

Karta z historii- 5 czerwca 1940 r.

W odwecie za zamach na komendanta niemieckiej policji Otto Kremlinga, hitlerowski okupant zamierzał spalić Ciężkowice i wymordować mieszkańców. Kordonem wojska i policji otoczono wieś. Przywieziono cysterny z benzyną. Przybyły z Katowic 83. batalion egzekucyjny miał dokonać pacyfikacji ludności i zrównać z ziemią wszystkie domostwa. Miejscowi Niemcy – Schaudern zarządzający Cementownią Szczakowa, bracia Paul i Reinholdt Nowakowie oraz ksiądz prałat Andrzej Mroczek, wspólnie przekonali wojskowych, że komendanta zastrzelili partyzanci z innych miejscowości. Spośród mieszkańców wybrano 14 mężczyzn. Niemiecki dowódca uzupełnił ich szóstką Polaków dowiezioną z więzienia w Chrzanowie. Wszystkich dwudziestu zabrano na plac „we Dworze”. Tam na oczach miejscowych dotkliwie ich pobito, ustawiono pod murem ogrodzenia i rozstrzelano. Rannych dobijano strzałem w tył głowy. Lekarz Adam Klaczak uratował jednego ze skazańców- rannego Romana Pierzchałę, zatajając fakt, iż daje on oznaki życia. Umożliwiło mu to ukrycie się i ucieczkę z miejsca kaźni. Nie doczekał on jednak końca wojny. Po wyleczeniu walczył w oddziale partyzanckim i poległ pod Żarnowcem.

Po wojnie mieszkańcy Ciężkowic postawili w miejscu kaźni „we Dworze” drewniany krzyż z cierniową koroną, który w 1998 roku uległ zniszczeniu. Obecnie to miejsce pamięci zastępuje pomnik obok Szkoły Podstawowej nr 18. Ulica przy której rozegrało się tragiczne wydarzenie została nazwana- na cześć rozstrzelanych- ulicą Poległych.

Ofiarami egzekucji byli: