W naszych wieczornych dyskusjach o stanie miast kolega ze Szczecina promowanego w świecie jako „Floating Garden” miał dotychczas lekką przewagę. Bo i skala inwestycji w Szczecinie inna, a przede wszystkim ich wysoka jakość i dobra organizacja życia mieszkańcom. No bo jak miałem odpowiedzieć na argument, że bloki energetyczne w naszym „Mieście Energii” ledwo pyrkają. Takie tam wieczorne igraszki słowne kolegów z „jednej celi”.
No, ale ostatnio pojawiły się nowe argumenty na horyzoncie i mogłem przejść do kontrofensywy. Pierwszą sposobnością było pojawienie się roweru miejskiego. Dokładniej mówiąc, jego cena za wynajem długoterminowy. Taki wynajem to raczej prezent od wszystkich mieszkańców Jaworzna. Bo przecież nie od prezydenta i jego poddanych. Jednak prawdziwym hitem są dwa ostatnie rankingi w czasopiśmie samorządu terytorialnego „Wspólnota”. Wreszcie mogłem się przekomarzać, że to jednak prezydent Krzystek (prawdziwy niezależny) powinien uczyć się od naszego prezydenta, jak sypnąć groszem. Bo kto bogatemu zabroni? A nie zarządzać sobie miastem z głową – tak po germańsku – efektywnie, jak wy tam w Szczecinie.
A mówiąc już poważnie, pierwszym z rankingów jest Ranking Wydatków na Administrację w 2022. Tu Jaworzno uplasowało się zaraz za podium z kwotą 734 zł na jednego mieszkańca. Tylko 3 powiaty w Polsce wydają więcej: Dąbrowa Górnicza, Sopot i Świnoujście. No i daleko nam do Sosnowca (388 zł), czy Tychów (518 zł). Co więcej, Jaworzno może śmiało stawać w szranki z miastami wojewódzkimi. Tylko Warszawa wydaje więcej. A prezydent Szczecina musi się jeszcze wiele nauczyć, wydając zaledwie 402 zł na mieszkańca.
Ja rozumiem, że prezydent Silbert ma ambicje sięgające dużo dalej niż nawet taka Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia (2,3 mln mieszkańców). No, ale nie pomyślałem, że chodziło o zwykłe rozpasanie administracji do granic możliwości. Cóż, zawsze trzeba czymś zabłysnąć. Jeśli nie można tego zrobić sprawnym i efektywnym zarządzaniem, to może rekordowymi kosztami!?
Tych rekordowych kosztów nie wytłumaczymy tym, że np. mamy może urzędników o słabych kwalifikacjach i trzeba ich dwa razy więcej niż w większości miast Polski. No i w ten więc sposób nasza administracja pochłania ok. 66 milionów rocznie.
W drugim z rankingów jesteśmy jednym ze zdecydowanych liderów. Po raz kolejny zdobyliśmy silne 2. miejsce. Jest to Ranking Dopłat do Transportu Publicznego. Rocznie gmina dopłaca z tego tytułu 413 zł na mieszkańca. To kolejne 36 milionów zł. W pierwszej chwili powinno to cieszyć. Jednak porównanie rozwiązań transportowych i kosztów w innych miastach, ten optymizm skutecznie gasi. Bo jak można zrozumieć, że prawie 5-krotnie większy Szczecin, posiadający kilka razy więcej linii, kilkanaście linii tramwajowych kursujących co 15 minut, wykonuje 6 razy więcej wozokilometrów za mniejsze pieniądze? Gdzie częstotliwość kursowania na głównych liniach to standardowe 6-7 minut.
A przecież procentowo to Jaworzno posiada największą flotę autobusów bateryjnych. Przekonywano nas wszak, że to jest tak tanio. Nie widać niestety tego ani w rankingu, ani na rozkładach jazdy.
Jaką burzę medialną wywołał mój poprzedni tekst o autobusach bateryjnych. A raczej o ich wadach w transporcie miejskim. Facebook chciał się zagotować, a pro-prezydencka gazeta poświęciła nawet całą stronę. Rzecznik z Krakowa doradzał nawet, żeby moje „kłamstwa” rozwiązać na drodze prawnej. Bo chodziło o zasięg i czas potrzebny do ładowania, wykluczający go z użycia. Nie chce mi się już z tym dyskutować. Niech za mnie zrobią to dokumenty.
Myślę, że miasto nie mówi nam jednak wszystkiego. Tak wysoki koszt dopłat do transportu publicznego, to między innymi pokłosie prawie darmowego biletu i rocznego. To także musi być związane z ilością autobusów bateryjnych.
Pan rzecznik z Krakowa powinien wiedzieć, że zakup w Krakowie autobusów bateryjnych także poprzedziła analiza korzyści i kosztów. Wykazano w niej, że chcąc utrzymać taki sam rozkład jazdy, wymieniając 124 diesle, należy zakupić 153 autobusy bateryjne. Nie wiem, może oni także kłamią? Może wszyscy dookoła nie mówią prawdy, a tylko miasto jest szczere z mieszkańcami? Bo na pewno miasto nie wprowadziłoby w błąd Najwyższej Izby Kontroli. Jej raport z kontroli przeprowadzonej w 2019 r. dostarcza ciekawych wniosków. Wzrost ilości linii komunikacyjnych o 2 (8 proc.) i wydłużenie linii komunikacyjnych o 26 km (6,8 proc.), spowodował wzrost liczby eksploatowanych autobusów o 10 (16,9 proc.). To wtedy właśnie posiadaliśmy już 23 autobusy bateryjne. W kontekście moich rzekomych „kłamstw” odnośnie do zasięgu i czasu ładowania niech bardzo wymownym będzie cytat ze strony 9. wystąpienia pokontrolnego NIK: „opis istniejącej infrastruktury ładowania i zasilania pojazdów zeroemisyjnych (dziewięć stacjonarnych stacji ładowania w zajezdni o mocy 80 kW każda oraz sześć ładowarek pantografowych na pętlach o mocy 190 kW każda), a także wskazanie typów autobusów zeroemisyjnych z podaniem pojemności zabudowanych w nich baterii i ich zasięgu (MEGA – 240 kWh – 80 km, MAXI – 160 kWh – 70 km, MIDI – 160 kWh – 80 km; akta kontroli strona 160-206)”.
Czasami nie warto „na siłę” kreować się na lidera, jeśli nim się nie jest. Nie warto też wyśmiewać Metropolii i przy okazji obrażać. Zwłaszcza dla swoich politycznych korzyści. Bo jeszcze za nią zatęsknimy. A dzięki takim rankingom, czy wspomnianym raportom, po czasie kurtyna opada i tylko kurz pozostaje.
Artur Nowacki
PS. Nasz Pan prezydent na pewno zna to czasopismo i czyta. W ostatnim numerze bowiem na całą stronę zamieszczono reklamę Jaworznickiego Obszaru Gospodarczego. No, ale do dziś wszystkie przychylne media w dziwny sposób milczą o naszych „sukcesach” na arenie krajowej, zapisanych na stronach „Wspólnoty”.
