Rok 2023 jest kolejną okazją do świętowania. Otóż dziesięć lat temu, znaczy się w 2013 roku, otrzymałem jako członek Polskiego Towarzystwa Botanicznego branżowy medal im. Bolesława Hryniewieckiego za popularyzację botaniki. To znakomity powód, aby zgodnie z zapowiedzią na zakończenie cyklu „Sto filmów na stulecie Polskiego Towarzystwa Botanicznego” kontynuować filmową misję edukacyjną. Szlachectwo zobowiązuje. Na zakończenie wspomnę, że sto lat temu ukazał się pierwszy numer branżowego czasopisma – Acta Societatis Botanicorum Poloniae. A poza tym wchodzimy w sto pierwszy rok działalności.
W trzydziestym siódmym epizodzie tego cyklu poznamy poziewnik pstry – Galeopsis speciosa z rodziny jasnotowatych – Lamiaceae. To dwudziesty pierwszy gatunek rośliny zielnej w tegorocznym cyklu. Bohatera tego filmu w sporej ilości spotykam na terenie gminy Skawina. Najwięcej stanowisk posiada on w Polsce Południowej oraz na Pomorzu.
Zasadniczo góry to jest to co on, lubi najbardziej. Preferuje miejsca wilgotne na skraju lasów. Bywa także chwastem, ale dość urokliwym. Oczywiście w Jaworznie także się widywaliśmy na przykład w okolicy zalewu Sosina.
Charakterystyczną cechą gatunku są okazałe żółte kwiaty z fioletową plamą na środkowej klapie wargi dolnej. Wiele nie trzeba opowiadać o wyglądzie naszego bohatera. Wspomnę tylko, że jest to roślina jednoroczna.
Jest to jednak mało znane zioło na naszym bliskim wschodzie, czyli w Ukrainie. Odwar z ziela jest lekiem przeciwzapalnym, zmiękczającym, gojącym rany. Inne zastosowania to astma oskrzelowa, bronchit, choroba wrzodowa żołądka. Zewnętrznie leczono nim nawet frunkuły, czyli bolesne ropiejące czyraki oraz egzemy. Poza tym to znakomita roślina miododajna jako źródło pyłku oraz nektaru.
W Skawinie po raz pierwszy udało mi się natrafić na osobnika pozbawionego fioletowej plamy. Na tym tle pojawi się tradycyjna mantra, która kończyła filmy ubiegłorocznego cyklu. Co do reszty szukajcie, a znajdziecie. W gruncie rzeczy najważniejsze jest wiedzieć, jak ta roślina wygląda, bo nigdy nie wiadomo kiedy taka wiedza może się przydać.
Piotr Grzegorzek
[vc_facebook]
