Wciągnięty w rozmowę, toczącą się między pracownikami na placu budowy, zostałem zapytany przez jednego z nich o to – czy zdrada żony jest uczciwym postępowaniem mężczyzny?
To pytanie było prowokujące, albowiem, jak się okazało, moi rozmówcy, szukali w księdzu katolickim wsparcia w przekonaniu swojego kolegi, z którym pracowali, aby zaniechał zdrady żony, z którą miał trójkę dzieci. Była ta rozmowa dla mnie bardzo ważnym doświadczeniem, jako że wszyscy jej uczestnicy byli przedstawicielami zupełnie innego wyznania, o którym panuje powszechne przekonanie o dużej tolerancji w podejściu do tej kwestii. Było to dla mnie również ważne doświadczenie, ludzkiej, męskiej, przejrzystej reakcji na zło.
Dzisiaj, Pan Bóg pragnie jeszcze bardziej pogłębić w nas, ten piękny ludzki odruch, niegodzenia się na zło. Przez proroka Ezechiela domaga się od nas postawy proaktywnej w sprowadzaniu błądzącego brata ze złej drogi. Zaniechanie koniecznych działań w tej sprawie, grozi ściągnięciem na siebie wiecznej kary.
Przez św. Pawła przypomina nam nasz Stwórca, że motywem naszego postępowania, oraz motywem zachowywania przykazań, zarówno przez nas, jak i przez innych, powinna być miłość. Z miłości bowiem zostały one nam dane – Przeto miłość jest doskonałym wypełnieniem Prawa.
W Ewangelii sam Chrystus niesłychanie precyzyjnie określa zasady upomnienia brata, który źle postępuje: Gdy brat twój zgrzeszy przeciw tobie, idź i upomnij go w cztery oczy. Jeśli cię usłucha, pozyskasz swego brata. Jeśli zaś nie usłucha, weź z sobą jeszcze jednego albo dwóch, żeby na słowie dwóch albo trzech świadków oparła się cała sprawa. Jeśli i tych nie usłucha, donieś Kościołowi. A jeśli nawet Kościoła nie usłucha, niech ci będzie jak poganin i celnik. Na poziomie ludzkim, nikt nic mądrzejszego nie wymyślił. I doskonale mieli świadomość tego moi znajomi budowlańcy. W tym przypadku idzie jeszcze o coś więcej. Jezus tym którzy czynią to z miłości i są Jego uczniami, gwarantuje swoją obecność w tym akcie braterskiego upomnienia: Bo gdzie są dwaj albo trzej zebrani w imię moje, tam jestem pośród nich. Tak więc ten rodzaj upomnienia i związana z nim Jego obecność, nadaje zupełnie nową rangę, nieporównywalną skuteczność i poczucie bezpieczeństwa.
Dzisiejsza niedziela jest dla nas, mieszkańców środka Europy, doświadczeniem szczególnego upomnienia, które kierują do nas, nowi błogosławieni, a mianowicie – Rodzina Ulmów. Józef i Wiktoria mieszkańcy podkarpackiej wsi Markowa, podczas okupacji hitlerowskiej, udzielili schronienia Żydom. Nocą z 23 na 24 marca 1944 r. do ich gospodarstwa przyjechało 5 żandarmów i od 4 do 6 granatowych policjantów. Grupą dowodził szef łańcuckiej żandarmerii, porucznik Eilert Dieken. Podczas snu zastrzelono trójkę Żydów, wkrótce zastrzelono pozostałych. Przed dom wyprowadzono Józefa Ulmę oraz jego ciężarną żonę Wiktorię. Następnie po naradzie z podwładnymi Dieken rozkazał również rozstrzelać dzieci. W kilka chwil zamordowano 17 osób – w tym rodzące się dziecko. Oprawcy zasadniczo uniknęli ludzkiego wymiaru sprawiedliwości.
Pamięć mieszkańców wsi, która jest zwykle pamięcią bezkompromisową, badania historyków i skrupulatne przygotowania do beatyfikacji, ukazują chrześcijańską rodzinę, której codzienność była przygotowaniem do heroicznego męczeństwa. W Biblii, która była w ich domu, zostały, zapewne nieprzypadkowo, zaznaczone dwa teksty: Przypowieść o miłosiernym Samarytaninie oraz przykazanie miłości.
Wyniesiona na ołtarze dzisiaj Rodzina Ulmów, jest poważnym upomnieniem dla nas wszystkich. Czy będziemy mieć jednak na tyle zdrowego rozsądku, aby to upomnienie zrozumieć i na tyle odwagi, aby z tego upomnienia skorzystać?
Ks. Lucjan Bielas
