Każde miasto ma swoje skarby (i tajemnice). Bywają nimi spektakularne, oszałamiające rozmachem pejzaże, bywają nimi kameralne, ustronne zakątki, których bliski horyzont ogranicza ściana zieleni. Mniej lub bardziej ukryte dla oka obserwatora, przyciągają uwagę przyrodnika, turysty, „zwykłego” mieszkańca miasta, który przemieścił się na – z reguły – dość ograniczoną od swojego domu odległość, żeby zobaczyć, usłyszeć, dotknąć, powąchać, czasem spróbować… W rutynie codzienności nasz wzrok, słuch czy węch doświadczają presji bodźców typowych dla warunków miejskiego życia ˗ hałasu przede wszystkim. Możliwość wyrwania się spod jego przemożnego wpływu docenia wielu z nas. I wtedy, jeżeli mamy szczęście mieszkać w miejscu o unikalnych walorach przyrodniczych ˗ a my mieszkańcy Jaworzna takie szczęście mamy ˗ raczej niewielkiego wysiłku będzie wymagała od nas ograniczona w przestrzeni i czasie podróż do najbliższego ustronia, gdzie będziemy mogli odetchnąć od miejskiego chaosu. Mieszkamy w mieście przyrodniczych skarbów. Znamy je, odwiedzamy, zachwycamy się nimi.
Są wśród nich obszary, które powinny – na mocy uregulowań prawnych sięgających lat 80. i 90. – podlegać szczególnie troskliwej ochronie (czy podlegają?). Należą do nich: 1) rezerwat przyrody – „Dolina Żabnika”; 2) obszar chronionego krajobrazu – „Dobra-Wilkoszyn”; 3) powierzchniowy pomnik przyrody – „Uroczysko Sodowa Góra” („Sasanka”); 4) użytek ekologiczny – „Remiza leśna Bucze”. Są wśród nich obszary, które – zdaniem badaczy dobrze znających te tereny – powinny zostać objęte ochroną prawną (czy są?). Należą do nich: 5) obszar chronionego krajobrazu – Kompleks leśny Kolawica; 6) zespół przyrodniczo-krajobrazowy – Uroczysko Sodowa Góra wraz z centrum edukacji ekologicznej GEOsfera; 7) obszar Natura 2000 – Łąki w Jaworznie-Ciężkowicach; 8) użytek ekologiczny – Młaki i łąki w Wilkoszynie i Ciężkowicach; 9) użytek ekologiczny – Murawy na Górze Wielkanoc w Ciężkowicach; 10) użytek ekologiczny – Remizy leśne i łąki „Pola-Mostki” w Ciężkowicach; 11) użytek ekologiczny – Murawy na Glinnej Górze i Górze Bielany w Borach; 12) użytek ekologiczny – Dolina Białej Przemszy powyżej ujścia Koziego Brodu. Zakola Białej Przemszy – murawy piaszczyskowe, wilgotne łąki, łęgi i bory; 13) użytek ekologiczny – Torfowiska i młaki w rejonie stawu „Podkowa” na terenach po eksploatacji piasku; 14) obszar przyrodniczo cenny – Góra Przygoń i Pod Leszczyną w Ciężkowicach; 15) obszar przyrodniczo cenny – Rudna Góra; 16) obszar przyrodniczo cenny – Zalewiska pogórnicze w kompleksie leśnym „Podłęże”; 17) obszar przyrodniczo cenny – Zalew Łęg; 18) obszar przyrodniczo cenny – Stawy Belnik; 19) obszar przyrodniczo cenny – Zalew Sosina; 20) obszar przyrodniczo cenny – Góra Grodzisko; 21) obszar przyrodniczo cenny – Góra Korzeniec; 22) obszar przyrodniczo cenny – Hałdy pogórnicze w Dąbrowie Narodowej „Szczotkach”; 23) obszar przyrodniczo cenny – Zwał „Wapniówka” w Szczakowej; 24) obszar chronionego krajobrazu – Niecka Wilkoszyńska. Przyjrzyjmy się istniejącym obszarom chronionym (obszarom rekomendowanym do objęcia ochroną przyjrzymy się w kolejnym artykule).
Rezerwat przyrody „Dolina Żabnika”. „Dolina potoku Żabnik jest jednym z najpiękniejszych krajobrazowo zakątków miasta i regionu. Meandrujący wśród borów sosnowych potok, płynie wąską doliną, tworząc miejscami urokliwe zakola i rozlewiska. Specyficzne warunki tego miejsca przyczyniły się do nagromadzenia wielu osobliwości przyrodniczych. Szczególnie bogata i zróżnicowana jest flora i fauna obszaru. […] Zarówno skład gatunkowy występujących na terenie doliny zwierząt jak i ich różnorodność sprawiają, że obszar doliny Żabnika stanowi unikatowy, także pod względem faunistycznym, teren w skali województwa śląskiego. O jego swoistym charakterze, a tym samym o bogactwie żyjących tu zwierząt, decyduje głównie występowanie na stosunkowo niewielkim obszarze kilku typów siedliskowych”. (Barbara Tokarska-Guzik, Adam Rostański, Jacek Gorczyca, Aleksander Herczek, Renata Dulias, „Waloryzacja przyrodnicza miasta Jaworzna”; Przyroda 2012 pdf.pdf (sbc.org.pl)). Odnotowano tu występowanie: a) chronionych gatunków roślin, w tym objętych ochroną ścisłą (20 gatunków) oraz ochroną częściową (3 gatunki); b) gatunków zagrożonych i regionalnie rzadkich (9); c) chronionych gatunków zwierząt, w tym bezkręgowców (ponad 3 [dokładnej liczby źródło nie podaje]) oraz kręgowców (ponad 4 wśród płazów, 3 wśród gadów, 22 wśród ptaków, 5 wśród ssaków). [* nazwy gatunków wymienione pod artykułem] „Malownicza dolina potoku Żabnik, stanowiąca ostoję dla naturalnych zbiorowisk roślinnych, zagrożonych i rzadkich roślin i zwierząt, posiada ogromne znaczenie nie tylko w skali miasta ale i całego regionu, chroniąc coraz rzadsze fragmenty naturalnej przyrody”.
Obszar chronionego krajobrazu – „Dobra-Wilkoszyn”. „Kompleks leśny kryje wiele osobliwości przyrody nieożywionej i ożywionej. Do jego walorów należą źródła wody siarczanej o właściwościach leczniczych i prowadzący czyste wody potok Łużnik. W granicach obszaru chronionego występują zbiorowiska leśne: bory i lasy mieszane oraz nieleśne: łąkowe i murawowe, a także nadwodne i wodne. Najcenniejsze fragmenty leśne to zbiorowiska o charakterze grądowym z zachowanym naturalnym runem, jak również wilgotne łąki trzęślicowe i zbiorowiska wodne i nadwodne towarzyszące potokowi, niewielkim stawkom w północnej części kompleksu i zalewiskom pogórniczym w części zachodniej”. Odnotowano tu występowanie: a) chronionych gatunków roślin, w tym objętych ochroną ścisłą (19 gatunków) oraz ochroną częściową (7 gatunków); b) gatunków zagrożonych i regionalnie rzadkich (12); c) chronionych gatunków zwierząt, w tym bezkręgowców (ponad 2) oraz kręgowców (ponad 4 wśród płazów, 2 wśród gadów, 22 wśród ptaków, 5 wśród ssaków). „Obszar pełni ważną funkcję przyrodniczą jako ostoja dla rzadkich składników flory i fauny. Istotna jest także jego funkcja naukowa i społeczna (rekreacja i edukacja). Przez południowo-zachodni fragment kompleksu poprowadzona jest ścieżka dydaktyczna”.
Powierzchniowy pomnik przyrody – „Uroczysko Sodowa Góra” („Sasanka”). „Walory przyrodniczo-krajobrazowe tej części miasta, których dokumentacja sięga końca XIX wieku, zadecydowały o objęciu wydzielonego fragmentu leśnego ochroną w formie powierzchniowego pomnika przyrody. Obiekt ten należy do najstarszych na terenie miasta, a powołano go przede wszystkim dla zabezpieczenia stanowiska sasanki otwartej i dziewięćsiła bezłodygowego”. Na przestrzeni lat stanowiska sasanki otwartej ˗ gatunku krytycznie zagrożonego i objętego ochroną ścisłą ˗ odnotowywano coraz rzadziej (dewastacja, zmiany ekosystemowe) ˗ aż do ich całkowitego zaniku. Mimo tej straty, uroczysko zachowuje całą paletę cennych właściwości: nadal zachwyca bioróżnorodnością, zarówno w aspekcie zróżnicowania flory, jak i fauny. Zróżnicowaniu ukształtowania krajobrazu (wzniesienia porośnięte lasem i rozległe tereny otwarte) odpowiada zróżnicowanie pokrywy roślinnej. Odnotowano tu występowanie: a) chronionych gatunków roślin, w tym objętych ochroną ścisłą (8 gatunków) oraz ochroną częściową (6 gatunków), b) gatunków rzadkich i zagrożonych w skali regionalnej (4); c) chronionych gatunków zwierząt, w tym bezkręgowców (2) oraz kręgowców (3 wśród płazów, 2 wśród gadów, 32 wśród ptaków, 6 wśród ssaków). Walorom przyrodniczym odpowiadają walory historyczno-krajobrazowe (warpie, tj. pozostałości po dawnej eksploatacji rud cynku i ołowiu). „Obszar Sodowej Góry, mimo znacznego przeobrażenia wszystkich elementów środowiska przyrodniczego (eksploatacja kopalin, użytkowanie rolnicze gruntów, postępująca zabudowa), charakteryzuje się wysokimi walorami przyrodniczo-krajobrazowymi. Teren ten ˗ mający znaczenie ponadlokalne ˗ posiada połączenia z innymi obszarami przyrodniczo cennymi: dogodne połączenie poprzez kompleks otwartych terenów rolniczych z kompleksem leśnym Dobra-Wilkoszyn (teren chroniony w formie obszaru chronionego krajobrazu)”.
Użytek ekologiczny „Remiza leśna Bucze” w Pieczyskach. „Na obszarze chronionym potwierdzono występowanie zbiorowiska lasu liściastego o charakterze grądu. […]. Mimo, że obszar [użytku] zajmuje ograniczoną powierzchnię, jego skład gatunkowy jest zróżnicowany i bogaty”. Odnotowano tu występowanie: a) chronionych gatunków roślin, w tym objętych ochroną ścisłą (8 gatunków) oraz ochroną częściową (8 gatunków); b) gatunków zagrożonych i regionalnie rzadkich (2); c) chronionych gatunków zwierząt, w tym bezkręgowców (ponad 3) oraz kręgowców (4 wśród płazów, 1 wśród gadów, 26 wśród ptaków, 4 wśród ssaków). „Remiza leśna „Bucze”, mimo znacznego przeobrażenia elementów środowiska przyrodniczego (izolacja obszaru jako „wyspy ekologicznej”, eksploatacja surowców skalnych w przeszłości, składowanie odpadów, użytkowanie rolnicze gruntów, postępująca zabudowa), charakteryzuje się wysokimi walorami przyrodniczo-krajobrazowymi. Obszar pełni ważną funkcję przyrodniczą jako ostoja dla rzadkich składników flory i fauny oraz element systemu powiązań przyrodniczych (węzeł ekologiczny) na terenie miasta. Teren ten – mający znaczenie ponadlokalne – posiada połączenia z innymi obszarami przyrodniczo cennymi: z kompleksem leśnym Dobra-Wilkoszyn oraz z kompleksem leśnym Jeziorki”.
Każde miasto ma swoje ˗ i tylko swoje ˗ unikatowe zakątki, z którymi jest kojarzone. Jaworzno jest miastem o niezwykłym potencjale bioróżnorodności, którą powinniśmy chronić i pielęgnować. Czy pozwolimy na to, aby ktoś nam ten skarb bioróżnorodności zabrał? Zniszczył go? Spieniężył – tylko dlatego że – póki co – może, bo jeszcze ma wpływ na zarządzanie miastem?
Nie pozwólmy ograbić się z najcenniejszych zasobów przyrodniczych naszego miasta! Niezależnie od tego, kto byłby sprawcą tego procederu – władze lokalne, regionalne, centralne (specustawa!) czy Lasy Państwowe (Nadleśnictwo Chrzanów) – nie pozwólmy sobie odebrać dostępu do przyrody! Nie odbiorą nam ich, jeżeli konsekwentnie będziemy mówili STOP GRABIEŻY PRZYRODY! Dość forsowania – bez zgody mieszkańców – absurdalnych pomysłów inwestycyjnych służących WYŁĄCZNIE zaspokojeniu megalomańskich wizji oderwanej od rzeczywistości władzy!
Niszczeniu przyrody – i ludzi – mówimy NIE!
Agata Empfinger, Wioletta Tomala-Kania
Z inicjatywy Stowarzyszenia Zielone Jaworzno, w trybie interpelacyjnym – do Prezydenta Miasta Jaworzna – zostały skierowane pytania j/n.
Interpelacja dotycząca zarządzania obszarami cennymi przyrodniczo
Przed 11-laty Urząd Miasta Jaworzna zlecił, czyli wydał pieniądze publiczne, na udokumentowanie zasobów przyrodniczych miasta Jaworzna.
Powstała publikacja „Przyroda miasta Jaworzna”, przygotowana na podstawie „Waloryzacji przyrodniczej miasta Jaworzna” (Barbara Tokarska-Guzik, Adam Rostański, Jacek Gorczyca, Aleksander Herczek, Renata Dulias).
https://sbc.org.pl/Content/216992/PDF/Przyroda%202012%20pdf.pdf
Dokumentacja zawiera wykaz istniejących obszarów chronionych oraz obszarów proponowanych do objęcia ochroną.
Wśród obszarów chronionych wymienione zostały:
1. Dolina Żabnika – rezerwat przyrody,
2. Dobra-Wilkoszyn – obszar chronionego krajobrazu,
3. Uroczysko Sodowa Góra (Sasanka) – powierzchniowy pomnik przyrody,
4. Remiza leśna Bucze – użytek ekologiczny.
Wśród obszarów proponowanych do objęcia ochroną wymienione zostały:
5. Kompleks leśny Kolawica – obszar chronionego krajobrazu,
6. Uroczysko Sodowa Góra wraz z centrum edukacji ekologicznej GEOsfera – zespół przyrodniczo-krajobrazowy,
7. Łąki w Jaworznie-Ciężkowicach – obszar Natura 2000,
8. Młaki i łąki w Wilkoszynie i Ciężkowicach – użytek ekologiczny,
9. Murawy na Górze Wielkanoc w Ciężkowicach – użytek ekologiczny,
10. Remizy leśne i łąki „Pola-Mostki” w Ciężkowicach – użytek ekologiczny,
11. Murawy na Glinnej Górze i Górze Bielany w Borach – użytek ekologiczny,
12. Dolina Białej Przemszy powyżej ujścia Koziego Brodu,
12.1. Zakola Białej Przemszy – murawy piaszczyskowe – użytek ekologiczny,
12.2. Zakola Białej Przemszy – wilgotne łąki – użytek ekologiczny,
12.3. Zakola Białej Przemszy – łęgi i bory – użytek ekologiczny,
13. Torfowiska i młaki w rejonie stawu „Podkowa” na terenach po eksploatacji piasku (2 części) – użytek ekologiczny,
14. Góra Przygoń i Pod Leszczyną w Ciężkowicach – obszar przyrodniczo cenny,
15. Rudna Góra – obszar przyrodniczo cenny,
16. Zalewiska pogórnicze w kompleksie leśnym „Podłęże” – obszar przyrodniczo cenny,
17. Zalew Łęg – obszar przyrodniczo cenny,
18. Stawy Belnik – obszar przyrodniczo cenny,
19. Zalew Sosina – obszar przyrodniczo cenny,
20. Góra Grodzisko – obszar przyrodniczo cenny,
21. Góra Korzeniec – obszar przyrodniczo cenny,
22. Hałdy pogórnicze w Dąbrowie Narodowej „Szczotkach” – obszar przyrodniczo cenny,
23. Zwał „Wapniówka” w Szczakowej,
24. Niecka Wilkoszyńska – obszar chronionego krajobrazu.
PYTANIE 1
Czy w latach 2012-2023 Prezydent Miasta Jaworzna sprzedał JAKĄKOLWIEK CZĘŚĆ z obszarów chronionych lub rekomendowanych do objęcia ochroną? Jeżeli tak, to JAKĄ CZĘŚĆ (powierzchnia), komu, za ile i jakie było uzasadnienie tej sprzedaży, oraz czy sporządzano jakiekolwiek opinie/analizy w przedmiocie tego, jak ich sprzedaż i ich dalsze planowane zagospodarowanie wpłynie na te tereny? Jeśli sporządzano, proszę o ich udostępnienie, a jeśli nie – proszę o wyjaśnienie, dlaczego ich nie sporządzano.
PYTANIE 2
Czy w latach 2002-2023 Prezydent Miasta Jaworzna sprzedał JAKIKOLWIEK INNY obszar cenny przyrodniczo (spoza wykazu j/w)? Jeżeli tak, to jaki/jaką część (powierzchnia), komu, za ile i jakie było uzasadnienie tej sprzedaży, oraz czy sporządzano jakiekolwiek opinie/analizy w przedmiocie tego, jak ich sprzedaż i ich dalsze planowane zagospodarowanie wpłynie na te tereny? Jeśli sporządzano, proszę o ich udostępnienie, a jeśli nie – proszę o wyjaśnienie, dlaczego ich nie sporządzano.
PYTANIE 3
Które z rekomendacji wymienionych w sfinansowanej ze środków publicznych „Waloryzacji przyrodniczej miasta Jaworzna” zostały przez Prezydenta Miasta Jaworzna zrealizowane? Które z rekomendacji nie zostały zrealizowane i dlaczego?
Stowarzyszenie Zielone Jaworzno
* Rezerwat przyrody „Dolina Żabnika”
Chronione gatunki roślin (ochrona ścisła): Bagno zwyczajne, Centuria nadobna i pospolita, Ciemiężyca zielona, Dziewięćsił bezłodygowy, Gnidosz błotny, Goryczka wąskolistna, Kosatka kielichowa, Kruszczyk błotny, rdzawoczerwony i szerokolistny, Listera jajowata, Omieg górski, Pływacz drobny, Pomocnik baldaszkowaty, Rosiczka okrągłolistna, Tłustosz pospolity, Turzyca Davalla, Wawrzynek wilczełyko, Wyblin jednolistny.
Chronione gatunki roślin (ochrona częściowa): Kalina koralowa, Konwalia majowa, Kruszyna pospolita. Gatunki zagrożone i regionalnie rzadkie: Borówka bagienna, Dziewięciornik błotny, Goździcznik wycięty, Gruszycznik jednokwiatowy, Kokoryczka okółkowa, Modrzewnica zwyczajna, Ponikło igłowate, Tojeść bukietowa, Żurawina błotna.
Chronione gatunki zwierząt (bezkręgowce): Zalotka większa, gatunki z rodzaju biegacz i trzmiel.
Chronione gatunki zwierząt (kręgowce):
Płazy: Traszka zwyczajna, Ropucha szara, Żaba trawna, żaby z grupy zielonych.
Gady: Jaszczurka zwinka, Padalec, Żmija zygzakowata.
Ptaki: Drozd śpiewak, Dzięcioł duży, Jastrząb, Kos, Kowalik, Kukułka, Kwiczoł, Myszołów, Pełzacz leśny, Pleszka, Pliszka siwa, Potrzos, Pustułka, Rudzik, Sikory: bogatka, modraszka i sosnówka, Sójka, Szczygieł, Świergotek drzewny, Trznadel, Zięba.
Ssaki: Jeż wschodni, Kret, Łasica, Ryjówka aksamitna, Wiewiórka.
Obszar chronionego krajobrazu – „Dobra-Wilkoszyn”
Chronione gatunki roślin (ochrona ścisła): Centuria pospolita, Ciemiężyca zielona, Dziewięćsił bezłodygowy, Goryczka wąskolistna, Gołka długoostrogowa, Kosaciec syberyjski, Kruszczyki: błotny, rdzawoczerwony i szerokolistny, Kukułka (Storczyk) krwista i szerokolistna, Lilia złotogłów, Listera jajowata, Mieczyk dachówkowaty, Pływacz zwyczajny, Tojad dzióbaty, Wawrzynek wilczełyko, Wyblin jednolistny, Żłobik koralowy.
Chronione gatunki roślin (ochrona częściowa): Bluszcz pospolity, Kalina koralowa, Konwalia majowa, Kopytnik pospolity, Kruszyna pospolita, Pierwiosnek lekarski, Przylaszczka pospolita.
Gatunki zagrożone i regionalnie rzadkie: Bobrek trójlistkowy, Borówka bagienna, Dziewięciornik błotny, Głowienka wielkokwiatowa, Kokoryczka okółkowa, Malina kamionka, Marzanka piaskowa, Okrężnica bagienna, Przetacznik błotny, Siedmiopalecznik błotny, Sierpik barwierski, Wąkrota zwyczajna.
Chronione gatunki zwierząt (bezkręgowce): gatunki z rodzaju biegacz i trzmiel.
Chronione gatunki zwierząt (kręgowce):
Płazy: Traszka zwyczajna, Ropucha szara, Żaba trawna, żaby z grupy zielonych.
Gady: Jaszczurka zwinka, Żmija zygzakowata.
Ptaki: Drozd śpiewak, Dzięcioł duży, Jastrząb, Kos, Kowalik, Kukułka, Kwiczoł, Myszołów, Pełzacz leśny, Pleszka, Pliszka siwa, Potrzos, Pustułka, Rudzik, Sikory: bogatka, modraszka i sosnówka, Sójka, Szczygieł, Świergotek drzewny, Trznadel, Zięba.
Ssaki: Jeż wschodni, Kret, Łasica, Ryjówka aksamitna, Wiewiórka.
Powierzchniowy pomnik przyrody – „Uroczysko Sodowa Góra” („Sasanka”)
Chronione gatunki roślin (ochrona ścisła): Dziewięćsił bezłodygowy, Goryczuszka Wettsteina, Kruszczyk rdzawoczerwony i szerokolistny, Lilia złotogłów, Śniedek baldaszkowaty, Wawrzynek wilczełyko, Wyblin jednolistny.
Chronione gatunki roślin (ochrona częściowa): Kalina koralowa, Konwalia majowa, Kruszyna pospolita, Pierwiosnek lekarski, Przylaszczka pospolita, Wilżyna ciernista.
Gatunki zagrożone i regionalnie rzadkie: Głowienka wielkokwiatowa, Kokoryczka okółkowa, Marzanka piaskowa, Pajęcznica gałęzista.
Chronione gatunki zwierząt (bezkręgowce): Biegacz skórzasty i fioletowy oraz inne gatunki z tego rodzaju oraz gatunki z rodzaju trzmiel.
Chronione gatunki zwierząt (kręgowce):
Płazy: Traszka zwyczajna, Ropucha szara, Żaba trawna.
Gady: Jaszczurka zwinka, Padalec.
Ptaki: Drozd śpiewak, Dzięcioł duży, Gąsiorek, Jastrząb gołębiarz, Kawka Kląskawka, Kopciuszek, Kos, Kowalik, Krogulec, Kukułka, Muchołówka szara, Myszołów, Pierwiosnek, Pleszka, Pliszka siwa, Pokrzewka ogrodowa, Pustułka, Puszczyk, Rudzik, Sikory: bogatka, modraszka i sosnówka, Skowronek, Strzyżyk, Sójka, Szczygieł, Szpak, Śmieszka, Świergotek drzewny, Trznadel, Wróbel, Zięba.
Ssaki: Jeż wschodni, Kuna domowa, Łasica, Nietoperze, Ryjówka aksamitna, Wiewiórka.
Użytek ekologiczny „Remiza leśna Bucze” w Pieczyskach
Chronione gatunki roślin (ochrona ścisła): Buławnik wielkokwiatowy, Centuria pospolita, Dziewięćsił bezłodygowy, Kosatka kielichowa, Kruszczyk rdzawoczerwony i szerokolistny, Lilia złotogłów, Miodownik melisowaty (M. wielkokwiatowy).
Chronione gatunki roślin (ochrona częściowa): Bluszcz pospolity, Kalina koralowa, Konwalia majowa, Kopytnik pospolity, Kruszyna pospolita, Pierwiosnek lekarski, Przylaszczka pospolita, Wilżyna bezbronna.
Gatunki zagrożone i regionalnie rzadkie: Okrzyn szerokolistny, Pępawa różyczkolistna.
Chronione gatunki zwierząt (bezkręgowce): Ślimak winniczek, gatunki z rodzaju biegacz i trzmiel. Chronione gatunki zwierząt (kręgowce):
Płazy: Traszka zwyczajna, Ropucha szara, Ropucha zielona, Żaba trawna.
Gady: Jaszczurka zwinka.
Ptaki: Drozd śpiewak, Dzięcioł duży, Gąsiorek, Jastrząb, Jerzyk, Kapturka, Kawka, Kopciuszek, Kos, Kowalik, Krogulec, Kukułka, Kwiczoł, Myszołów, Pliszka siwa, Pustułka, Rudzik, Sikory: bogatka i modraszka, Skowronek, Sójka, Szczygieł, Szpak, Trznadel, Wróbel, Zięba.
Ssaki: Jeż wschodni, Kret, Łasica, Ryjówka aksamitna.
