Lasy w Okrąglu

To było środowym popołudniem 5 marca. Wybraliśmy się samowtór na tarkę, ale tak jakoś poniosło nas w rejon Okrągla. Szliśmy ścieżką równoległą do autostrady. Ostatecznie poniosła nas ku ulicy Laskowiec. W tej okolicy znajdują się dwa lasy, znaczy się Belnik na zachodzie i Czarny na wschodzie płynnie przechodzące jeden w drugi. Okolica jest wyraźnie podmokła. Kilka połaci terenu jest na tym etapie gospodarki leśnej, który określam słowami – będzie las.

Znaczne połacie istniejącego drzewostanu tworzy sosna zwyczajna. Sporo drzew tego gatunku jest bardzo sterana życiem. Na płatach wyciętych posadzono kolejne pokolenie sosen. Pierwszy z nich zajmuję drzewa o wysokości co najmniej trzech metrów. Gdzie indziej mamy drzewka mniejsze niż metr. Szereg drzew tego gatunku pozostawiono na zalesianych porębach jako światków przeszłości i donatorów potomków poprzedniej populacji. Lokalnie pojawiają się płaty brzozy brodawkowatej z domieszką młodych świerków. Gdzieś tak w części należącej do Czarnego Lasu trafiły się starsze drzewa olszy czarnej. Przy wschodnim, suchszym krańcu Czarnego Lasu jest też powierzchnia obsadzona bukiem zwyczajnym. W osi drogi, którą wędrowaliśmy, zauważyliśmy dominację olszy czarnej i dębu szypułkowego w zmiennych proporcjach. Czasami wpada tam sosna zwyczajna. Jedna z nich weszła w ścisłą relację z dębem. Tutaj także bywają bardzo sterane wierzby kruche. Bliżej wschodniego końca tego lasu pojawia się sporo dorosłych świerków pospolitych. Z drzew obcego pochodzenia zauważyliśmy robinie akacjowe, dęby czerwone oraz czeremchę amerykańską, ale w znikomych ilościach jak na inne jaworznickiej lasy.

Bardzo ważnym składnikiem każdego ekosystemu są porosty. Zazwyczaj traktuje się je jako wskaźniki czystego powietrza. Im więcej ich tym mniej siarki w lokalnej atmosferze. Jest jednak pewien problem. Otóż emisje szkodliwych gazów już mogły ustać a porosty jeszcze nie powrócić. Tam gdzie szliśmy, było ich bardzo mało. To niemalże pustynia porostowa w rozumieniu słynnej skali porostowej. Na nielicznych drzewach pojawił się białozielony nalot misecznicy proszkowatej. Były też okazale płaty tarczownicy bruzdkowanej. Zauważyłem jeszcze drobiazg z gatunku obrost drobny. Warto jeszcze odnotować obecność rdzawego nalotu na wielu drzewach. Najsilniej pomalowanym drzewem jest dąb szypułkowy od strony ulicy Laskowiec. To ruda zielenica z rodzaju trentepolia. Znaczy się lichenologicznie szału nie ma.

Podczas tego spaceru nie zwracaliśmy szczególnej uwagi na detale. Tym niemniej warto odnotować spore płaty trzcinnika piaskowego oraz amerykańskich nawłoci. Trafiła się również większa kępa rdestowca japońskiego. Lokalnie zauważyliśmy kępy situ rozpierzchłego. Z ciekawszych epifitów trafiła się nerecznica samcza, która osiedliła się w dziupli robinii akacjowe. Są jeszcze jeżyny, które w osi przemierzanej przez nas drogi tworzyły zasieki. Ostatecznie to swoisty roślinny drut kolczasty. Na drzewach było niezbyt wiele mchów. Gatunkiem dominującym okazał się być rokiet cyprysowy. To gatunek charakterystyczny dla lasów z rodzimymi gatunkami dębów oraz wyróżniający dla świerczyn i kwaśnych buczyn, a tych zbiorowisk w postaci szczątkowej trochę tutaj jest. Drugim pospolitym w Jaworznie gatunkiem jest w tej okolicy krótkosz szorstki. Znaczy się briologicznie szału nie ma.

Piotr Grzegorzek

PS Szósta tegoroczna wycieczka odbędzie się w sobotę 22 marca. Tradycyjnie spotykamy się do godziny 9.00 w Chrzanowie przy Muzeum i wybieramy kierunek oraz cel wypadu. 

Za treści zawarte w publikacji dofinansowanej ze środków WFOŚiGW w Katowicach odpowiedzialność ponosi Redakcja.