Mieli być, ale ich nie ma. W Polsce brakuje kornerów

Kwestia, kto powinien wystawiać akt zgonu w nagłych przypadkach, pozostaje nierozwiązana. Zastępca RPO – Stanisław Trociuk – kolejny raz zwrócił uwagę na potrzebę wprowadzenia instytucji koronera. W swoim wystąpieniu do Ministerstwa Zdrowia podkreślił, że „pomimo postulowanego od lat systemowego uregulowania problemu stwierdzania zgonu pozostaje on aktualny, a obecne przepisy są anachroniczne”.

W innych krajach koroner, łączący wiedzę medyczną i prawniczą, jest kluczową postacią przy stwierdzaniu zgonów. W Polsce wciąż brakuje odpowiednich regulacji.

Kim jest koroner i dlaczego jego brak tworzy zamieszanie?

Koroner to specjalista, którego zadaniem jest stwierdzanie zgonu, zwłaszcza w nietypowych okolicznościach. Gotowy projekt nowelizacji ustawy o cmentarzach i chowaniu zmarłych, który zakładał wprowadzenie koronera, miał wejść w życie już w 2023 roku. Koronerzy mieliby być zatrudniani przez wojewodów i dostępni przez całą dobę. Niestety, ten projekt – podobnie jak nowelizacja ustawy o działalności leczniczej z 2021 roku – utknął w martwym punkcie.

W Polsce funkcja koronera, znana z krajów anglosaskich, wciąż nie istnieje. To powoduje, że w przypadkach nagłych, takich jak wypadki, często nie ma osoby w pełni uprawnionej do wystawienia aktu zgonu. Ponieważ taką sprawą powinien zająć się ktoś, kto potrafi odróżnić sprytnie zakamuflowane przestępstwo od śmierci z przyczyn naturalnych.

Niekompletny system

Brak jednolitych przepisów powoduje, że system prawny jest niekompletny. Przez to mamy tylko niepotrzebne komplikacje przy załatwianiu formalności pogrzebowych.

Dlatego od ponad dekady RPO apeluje o wprowadzenie instytucji koronera, jako że zdaniem RPO powołanie takiej funkcji usprawniłoby stwierdzanie zgonów w Polsce. Dziś popadamy w skrajności. Kilka lat temu zdarzyło się, że ratownicy medyczni zostali zmuszeni do pozostawienia ciała ofiary wypadku na miejscu zdarzenia, ponieważ lekarz pogotowia nie był akurat dostępny. Tego typu incydenty pokazują, jak pilnie potrzebne są zmiany.

Ministerstwo Zdrowia odpowiada

Ministerstwo Zdrowia w odpowiedzi na ostatnie ponaglenia RPO poinformowało, że trwają prace nad projektem ustawy, która uregulowałaby stwierdzanie zgonów i powołanie koronera.

Ministerstwo zapowiedziało, że rządowa procedura prawodawcza w tej sprawie powinna ruszyć do końca II kwartału 2025 roku.