Za nami majówka, jedna z najdziwniejszych od lat, być może jedyna taka w swojej historii, nie licząc rzecz jasna tej z roku ubiegłego. Nie zmienia to jednak faktu, że był to czas świętowania. Co jednak świętowaliśmy i dlaczego? I czy aby na pewno tylko my, Polacy?
Pierwszy maj w 2021 roku, jest jego 121 dniem. Otwierał on klasyczną majówkę, choć jak wiadomo tym razem wyglądała ona inaczej. Co jednak świętowaliśmy? Przede wszystkim Międzynarodowe Święto Pracy, uznane w 1950 roku za święto państwowe, dzień wolny od pracy. Wielu z nas kojarzy się ono z poprzednim systemem, ale jest owo przeświadczenie nie do końca słuszne. Zostało ono ogłoszone bowiem już w roku 1890, a nawiązywało do wydarzeń z 1886 roku, które miały miejsce w Chicago. Doszło wówczas do gwałtownych demonstracji robotniczych i związkowych, w ramach których domagano się poprawy warunków pracy, lepszych płac, a przede wszystkim wprowadzenia ośmiogodzinnego dnia pracy. To właśnie w pierwszym dniu maja rozpoczęły się kilkudziesięciotysięczne manifestacje, choć w pierwszym ich dniu przebiegały one jeszcze, wbrew stereotypowym opiniom bardzo spokojnie. Dopiero 3 oraz 4 maja doszło do gwałtownych starć, było bardzo wielu zabitych i rannych. I to właśnie dla upamiętnienia tamtych wydarzeń obchodzimy na całym świecie Międzynarodowe Święto Pracy, niesłusznie kojarzone głównie z rzeczywistością państwa komunistycznego bloku wschodniego, choć w jego ramach był on obchodzony niezwykle hucznie, a w dzisiejszej Rosji, będącej de facto spadkobierczynią Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich, świętuje się ten dzień nadal z dużym rozmachem.
W Polsce jest to także dzień wolny od pracy, oficjalne święto państwowe, dlatego też dziwi, że na wielu posesjach i balkonach flagi biało czerwone pojawiają się dopiero 2 maja. To żaden wstyd zacząć świętowanie 1 maja, ludzka praca i cześć oddawana jej etosowi jest jedną z największych wartości ludzkiego życia. Co do flagi zresztą, w drugi dzień maja był Dniem Flagi Rzeczpospolitej. Nie jest to dzień wolny od pracy. Odchody te uznano wszak za oficjalne w 2004 roku, cieszy zresztą także to, że flag na naszych posesjach i balkonach z roku na rok jest coraz więcej.
Co ciekawe w majówkę świętujemy nie tylko my; w Finlandii pierwszy maj to dzień robotników i studentów, w Kazachstanie Dzień Ludu, we Francji święto konwalii. W przeszłości Celtowie świętowali początek lata, a w 1576 roku odbyła się koronacja Stefana Batorego i Anny Jagiellonki. Natomiast na Wyspach Marshalla obchodzone jest Święto Konstytucji. Dzień konstytucji obchodzony jest także w Japonii, jedynym cesarstwie na świecie, z tym, że …3 maja. Tak jak i w naszym kraju. Święto wprowadzone to zostało już w 1919 roku, a po wojnie, w roku 1990. Upamiętnia ono uchwalenie w naszym kraju Ustawy Rządowej z dnia 3 maja 1791 roku. Była to pierwsza tego typu ustawa w Europie, druga zaś na świecie. Miała ona być ustrojowym antidotum dla rozsypującej się I Rzeczpospolitej, obowiązywała ponad rok, nie uratowała naszego kraju przed katastrofą. Stała się jednak symbolem, wzorem i punktem odniesienia dla kolejnych pokoleń, choć mało kto wie, że jej uchwalenie przebiegało w atmosferze zamachu stanu. Dziś jednak nacisk kładzie się na jej wymiar ideologiczny oraz przesłanie, jakie ze sobą niesie. I tego się trzymajmy. Ponad dwa stulecia od tamtych wydarzeń pozwoliły nam niewątpliwie wszystkim nabrać odpowiedniego dystansu do tamtych dni i spoglądać na nie z możliwie zobiektywizowanej perspektywy. Ciekawe jak długo przyjdzie czekać naszym dzieciom, wnukom czy prawnukom, by równie obiektywnie oraz z równie mocno i wyraźnie pozbawionym subiektywnych naleciałości spojrzeniem i perspektywą spojrzeć na rzeczywistość, która otacza nas wszystkich dzisiaj. Ciekawe też, komu z tej właśnie perspektywy, historia przyzna rację. Dziś jest to nierozstrzygalne. Na razie pozostaje nam więc świętowanie, nie tylko w majówkę zresztą. Okazji jest bowiem bez liku, a przecież, jak powiedział klasyk: brak okazji, to tez okazja…
Jarosław Sawiak
