Otyłością olbrzymią (inaczej nazywaną otyłością 3 stopnia) nazywamy stan, w którym wskaźnik masy ciała BMI przekracza 40 kg/m². Mówimy o niej też wtedy, gdy zawartość tkanki tłuszczowej w organizmie większa niż 35% u mężczyzn i 50% u kobiet. Otyłość olbrzymia prowadzi do wielu powikłań i wymaga podjęcia leczenia w trybie natychmiastowym. 

Co powoduje otyłość olbrzymią?

Na rozwinięcie otyłości olbrzymiej ma wpływ wiele czynników. Do przyczyn otyłości olbrzymiej można zaliczyć przede wszystkim styl życia będący połączeniem niskiej aktywności fizycznej i popełniania błędów żywieniowych, takich jak nadmierna podaż pokarmów, spożywanie produktów wysoko przetworzonych, obfitych w węglowodany proste a zawierających mało witamin, błonnika i mikroelementów oraz zbyt duża kaloryczność posiłków. Do czynników należy również przewlekły stres, zaburzenia nastroju czy zaburzenia odżywiania, na przykład kompulsywne objadanie się. Otyłość olbrzymia może być też spowodowana czynnikami genetycznymi. Istnieją schorzenia, w których do objawów należy nadmierne gromadzenie się tkanki tłuszczowej, jednak ich udział we wszystkich przypadkach ocenia się na około pięć procent. Ryzyko otyłości olbrzymiej wzrasta też wśród osób cierpiących na schorzenia endokrynologiczne dotyczące tarczycy i nadnerczy oraz na przykład przy zespole policystycznych jajników (PCOS) oraz hiperinsulinemii. 

Jakie są powikłania przy otyłości olbrzymiej?

Otyłość olbrzymia wiąże się z wieloma konsekwencjami zdrowotnymi. Do schorzeń, które mogą rozwinąć się u pacjentów i można obwinić o to otyłość trzeciego stopnia, należą:

• choroby układu sercowo-naczyniowego

— nadciśnienie tętnicze

— zawał serca

— udar mózgu 

• choroby układu pokarmowego

— refluks żołądkowo-przełykowy

— kamica pęcherzyka żółciowego 

— choroba stłuszczeniowa wątroby

• zespół bezdechu sennego 
• zmniejszenie tolerancji wysiłku
• przeciążenie stawów
• zaburzenia ze strony układu ruchu
• cukrzyca
• insulinooporność
• niepłodność
• depresja i inne zaburzenia na tle emocjonalnym
• czynnik ryzyka niektórych chorób nowotworowych: rak piersi i rak narządów rozrodczych (szyjki macicy i jajnika) u kobiet oraz rak prostaty i rak jelita grubego u mężczyzn 

Kobiety powinny zwrócić też uwagę na zależność między otyłością olbrzymią a ciążą – pomijając trudności z poczęciem dziecka spowodowane przez nadmiar tkanki tłuszczowej, przy którym występują zaburzenia owulacji, wzrostu pęcherzyka oraz brak możliwości implantacji zarodka, może wystąpić szereg zaburzeń zdrowotnych zwiększających ryzyko wystąpienia powikłań. Ciężarne z otyłością olbrzymią są narażone na poronienie, poród przedwczesny, cukrzycę ciążową, nadciśnienie, stan przedrzucawkowy oraz wystąpienie wad u płodu.

Jak leczyć otyłość olbrzymią?

Przy otyłości olbrzymiej kluczowe jest natychmiastowe podjęcie leczenia bariatrycznego. Leczenie chirurgiczne (bariatria) jest także zalecane pacjentom z otyłością drugiego stopnia, u których zdiagnozowano choroby związane z nadmiarem tkanki tłuszczowej. Istnieje kilka metod chirurgicznego leczenia otyłości:

• opaska żołądkowa – metoda polega na założeniu specjalnej opaski wokół górnej części żołądka, która sprawia, że pacjenci znacząco zmniejszają objętość spożywanych posiłków.
• operacja ominięcia żołądkowego – metoda polega na utworzeniu z części żołądka mniejszej komory i skróceniu jelita cienkiego, co dodatkowo zmniejsza wchłanianie składników pokarmowych.
• balon żołądkowy – metoda endoskopowa polegająca na umieszczeniu w żołądku balonu, zmniejszającego jego objętość i pojemność, a zwiększającego uczucie sytości.

W leczeniu otyłości olbrzymiej ważne jest również trzymanie się zaleceń lekarza po wykonanym zabiegu bariatrycznym. Dietę dobiera dietetyk i układa plan posiłków po wyliczeniu liczby kalorii, którą powinien dziennie spożywać pacjent. Z planu żywieniowego wykluczone są produkty wysoko przetworzone, słodycze, fast foody oraz produkty o wysokiej gęstości energetycznej. To pozwala zobaczyć u chorego znaczący spadek wagi – do 30 kilogramów na rok.