Tydzień temu pisałem o kilku zbytkach, które wyróżniają nas w kraju na tle innych miast. Ich konsekwencją jest brak w Jaworznie istotnej infrastruktury miejskiej. Kiedy inne samorządy skutecznie pozyskiwały fundusze unijne na inwestycje w ciepłownie, instalacje zagospodarowania odpadów, to my latami tkwiliśmy w naszej bańce wyjątkowości.
Na próżno miałem nadzieję, że podczas ostatniej sesji wywiąże się jakaś dyskusja na ten temat, przy uchwalaniu pkt. 8. porządku obrad, który dotyczył bezpieczeństwa energetycznego naszego miasta.
Jakież było przerażające milczenie radnych JMM i PiS-u. Bez słowa refleksji, jak zaprogramowane ludziki, naciskali przyciski do głosowania. Widocznie wcześniej wszystko zostało uzgodnione. Tylko dwie radne zabrały głos. Szczerze mówiąc, oczekiwałem większej ilości głosów w tej dyskusji ze strony opozycji, bo na zgodne milczenie radnych prezydenta zawsze można liczyć. Choć otwarcie mówię, że nie popieram ich poglądów, to zastanawiam się, dla kogo oni „pracują”. Dla swoich mieszkańców, czy są raczej politycznym zapleczem prezydenta?
Raczej to drugie, gdyż celne i trafne pytania radnej Chmielewskiej i Ziętek były ponad siły prezydenta i jego ekspertów. Szkoda, gdyż bezpieczeństwo energetyczne Jaworzna powinno być priorytetem. Dopiero w drugiej kolejności parki wodne i luksusy. A w uchwalonym raporcie jest bardzo wiele spraw, które mogą budzić, jeśli nie obawy, to co najmniej trudne pytania.
Teoretycznie wszystkim zależy na czystym powietrzu, którym oddychamy. A jednak nikt nie wspomniał, że normy stężenia PM 2,5 i benzopirenu w Jaworznie zostały przekroczone w 2021 roku. Zostało to zawarte w raporcie już na samym początku – na stronie 19. Czyżby w dalszym ciągu wierzono, że likwidacja czujników jakości powietrza była najlepszym sposobem „na poprawę” jego jakości? Jeśli tak, to radni prezydenta cofają nas do średniowiecza, gdzie nauka i wiedza była przywilejem wybrańców.
Można w pewnym sensie zrozumieć milczenie nad danymi termomodernizacji zasobów mieszkaniowych MZNK, bo trzeba było pokazać niską jakość zarządzania i priorytetów miasta. A przecież wiadomo, że swój swojemu krzywdy nie zrobić. Więc bez echa przeszły zatrważające dane o przeprowadzonych termomodernizacjach budynków zarządzanych przez miasto. Okazuje się, że MZNK potrzebował aż 17 lat, aby przeprowadzić termomodernizację zaledwie 22 budynków z 52 posiadanych. A od 2019 roku nie przeprowadził żadnej modernizacji.
Dla przykładu SM „Górnik” w analogicznym okresie tych modernizacji wykonała aż… 344. Każdy budynek przez ten okres był prawie dwukrotnie zmodernizowany, gdy miejski urząd nie był w stanie zrobić modernizacji nawet na połowie budynków, które posiada.
Przez ostatnie 20 lat prezydentowi nie przeszkadzało, że miasto nie ma swojego źródła ciepła i w pełni zależne jest od podmiotu zewnętrznego. Nawet nie wykonano prób, aby to zmienić. Od dawna także było wiadome, że elektrownia Jaworzno II młodsza nie będzie. Potrzebne będą inwestycje, które niekoniecznie pójdą w parze z planami biznesowymi Tauronu. I żaden radny na sesji, nawet prezydent w swoim monologu, nie zająknął się, aby poinformować mieszkańców, że jeśli powstanie fabryka Izera, a Tauron nie wykona wymaganych inwestycji, to w 2027 roku zabraknie 80 MW mocy cieplnej w sieci. To dokładnie napisane jest na stronie 140 raportu.
A nawet jeśli Tauron wykona przystosowanie kotła na biomasę do spalania RDF (paliwa alternatywne z odpadów), to koszty mogą ponieść mieszkańcy. Bo przecież tabela na stronie 121 dokładnie pokazuje, że najdroższym ciepłem w Jaworznie jest ciepło sieciowe. Także inne raporty pokazują, że pomimo nakładów inwestycyjnych straty przesyłowe pozostają na niezmienionym poziomie. Eksperci już dawno wykazali, że najbardziej wydajne są instalacje rozproszone – idealne dla swoistej charakterystyki Jaworzna.
Prezydent i jego radni na każdym kroku starają się pokazać, jak środowisko i ekologia jest bliska ich sercu. Pewnie dlatego promuje się czyste i ekologiczne ciepło ze spalania biomasy. No, ale już milczy się, że rocznie idzie z dymem 188 tys. ton biomasy, z czego 80 proc. stanowi biomasa leśna. Gdyby przeliczyć to na m3 ściętej sosny (850 kg/m3), odpowiadałoby to powierzchni około 800 ha lasu. Moim zdaniem nie da się tego odtworzyć. I dlatego takie działanie nie może być nazywane czyste i OZE.
Na konkretne i rzeczowe pytanie Pani Chmielewskiej, dotyczące produkcji biogazu z osadów miejskiej oczyszczalni ścieków, nikt nie był w stanie rzeczowo odpowiedzieć. Prezes Natonek stwierdził, że może i warto by było pomyśleć, ale nie ma finansowania. Prezydent miasta stwierdził, że to w sumie nieistotna wielkość, znikomy procent. Panu prezesowi należy się odpowiedź. Należało o tym myśleć co najmniej 10 lat temu. Panu prezydentowi dedykować należy cytat z czasopisma branżowego z… 2019 roku:
„Oczyszczalnia ścieków w Tychach-Urbanowicach może poszczycić się 10-letnim doświadczeniem w kofermentacji osadów ściekowych i odpadów biodegradowalnych. Zajmuje się kompleksowym odprowadzaniem i oczyszczaniem ścieków z terenu miasta. Dodatkowo od 2006 roku, jest również producentem energii elektrycznej i cieplnej ze źródeł odnawialnych – ekologicznego paliwa, jakim jest biogaz. Nadwyżki energii elektrycznej i ciepła były przyczynkiem do inwestycji w Wodny Park Tychy”. (źródło: magazynbiomasa.pl, artykuł „Biogazownia oczyszczalni ścieków Tychy-Urbanowice”).
Taki rzeczowy cytat, zamiast wymachiwania przed kilku laty słoikiem pelletu z jaworznickich traw przed oczami radnych opozycji.
Artur Nowacki
