Strony internetowe urzędów administracji publicznej, jaką jest strona www.jaworzno.pl, powinny charakteryzować się dostępnością i czytelnością dla wszystkich użytkowników, również dla osób niepełnosprawnych. Po kontroli przeprowadzonej przez Najwyższą Izbę Kontroli okazało się, że jaworznicka miejska strona www.jaworzno.pl nie spełnia tych wymagań.
Raport z wynikami kontroli przeprowadzonej przez NIK został udostępniony 11 lutego br.
W przypadku jaworznickiej strony miejskiej stwierdzane nieprawidłowości dotyczyły niespełniania wymagań 13 pozycji standardu WCAG 2.0* m.in. osoby niesłyszące i niewidome nie mogły zapoznać się z pełną treścią materiałów multimedialnych, gdyż udostępniane były one bez stosownej alternatywy (np. postaci napisów dla materiałów audio-wideo, opisu zawartości materiałów audio, audiodeskrypcji).
Pełna treść kontroli NIK-u jaworznickiej strony www.jaworzno.pl znajduje się TUTAJ
Kontrola została podjęta z inicjatywy własnej NIK w związku z istotnymi zmianami w przepisach prawa, których celem było ułatwienie osobom niepełnosprawnym korzystanie z serwisów internetowych podmiotów realizujących zadania publiczne. Izba wzięła pod uwagę, że Pełnomocnik Rządu do Spraw Osób Niepełnosprawnych zwrócił się do NIK o objęcie kontrolą dostosowania stron internetowych instytucji publicznych do wymogów międzynarodowego standardu WCAG 2.0, których wdrożenie przeciwdziała wykluczeniu cyfrowemu osób niepełnosprawnych.
Jak i pewnie setki innych stron. O prywatnych portalach nie ma co nawet pisać, prawda np. jaw.pl, jaworznianin.pl itd.? A co do NIK – to ich standardy są co najmniej dziwne, niedawno kontrolowali fotoradary to prezes NIK wiedział gdzie ich nie ma 🙂 : http://www.tvp.info/24121491/prezes-nik-stracil-prawo-jazdy-pedzil-przez-lodz-z-predkoscia-136-kmh
Brawo, kimkolwiek pan jest panie Aleksander Bojan. tak trzeba reagować na braki sensu w takich news.
jaw.pl jest w ogóle dla ludzi niepełnosprawnych. 🙂
Niezwykły Mieszkaniec Jaworzna uważam ten komentarz bynajmniej za niestosowny. Masz wogóle styczność z ludźmi niepełnosprawnymi? Czemu nie piszesz swoich błyskotliwych komentarzy pod swoim prawdziwym imieniem i nazwiskiem? Mogę Cię zapewnić i potwierdzić Twoje słowa, że jaw.pl jest dla osób niepełnosprawnych bo im pomaga, a osobą tam pracującym nie są obojętne problemy osób niepełnosprawnych.
Panie Aleksander Bojan proszę najpierw sobie poczytać rozporządzenie Rady Ministrów w sprawie Krajowych Ram Interoperacyjności, minimalnych wymagań dla rejestrów publicznych i wymiany informacji w postaci elektronicznej oraz minimalnych wymagań dla systemów teleinformatycznych (Dz. U. 2012 r., poz. 526) i dopiero jak Pan już będzie widział o co chodzi to pisać komentarze. Chodzi tutaj o wszystkie podmioty publiczne realizujące zadania publiczne, które do dnia 30 maja 2015 roku były zobowiązane do dostosowania serwisów internetowych do potrzeb osób niepełnosprawnych. Jest rozporządzenie trzeba się do niego dostosować. Tymczasem na jaworznickiej stronie miejskiej już od lat nie widzę, żadnych, nawet najdrobniejszych zmian, które byłby ułatwieniem dla osób niepełnosprawnych. Był na to czas i możliwość pozyskania środków unijnych na dostosowanie strony, ale sprawa została kolokwialnie mówiąc „zmieciona na drugi, albo nawet trzeci plan”.
Szkoda, że NIK na swojej stronie nie opublikował naszych uwag do wystąpienia pokontrolnego, które chętnie poddany ocenie zarówno internautów, jak i informatyków zajmujących się na co dzień wdrażaniem standardu WCAG w różnych instytucjach. Oto fragment naszego obszernego „wystąpienia pokontrolnego”:
Nasze zastrzeżenia wzbudza jednoznacznie negatywna ocena NIK, mówiąca, że serwis http://www.jaworzno.pl „nie był dostosowany do potrzeb osób niepełnosprawnych (…)”. Dla umotywowania naszych wątpliwości wskażemy kilka przykładów, mogących poddać w wątpliwość taką ocenę i każących się być może zastanowić nad zmianami kryteriów weryfikacji dostępności stron internetowych.
Jako głównym „wskaźnikiem” posłużymy się witryną Ministerstwa Administracji i Cyfryzacji – autora Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 12 kwietnia 2012 r. w sprawie Krajowych Ram Interoperacyjności, minimalnych wymagań dla rejestrów publicznych i wymiany informacji w postaci elektronicznej oraz minimalnych wymagań dla systemów teleinformatycznych.
Z dostępnego na stronie MAC „Raportu z badania zgodności serwisu http://www.beta.mac.gov.pl z wymaganiami prawa” wynika, że niespełnienie niektórych wytycznych standardu WCAG, nie musi oznaczać uznania całej witryny za niedostępną dla osób niepełnosprawnych. We wskazanym dokumencie czytamy: „Sprawdzenie zgodności serwisu http://www.beta.mac.gov.pl z zaleceniami WCAG 2.0 ujętymi w Załączniku 4 do Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 12 kwietnia 2012 wykazało, że serwis jest faktycznie dostępny dla osób niepełnosprawnych, pomimo drobnych błędów, leżących po stronie redaktorów.” Audytorzy zaznaczyli nawet, że: „w chwili przeprowadzenia badania, serwis mac.gov.pl pod względem dostępności dla osób niepełnosprawnych był najstaranniej przygotowanym serwisem spośród tych, które znamy.”
Z przeprowadzonego na zlecenie MAC badania wynika zatem, że niespełnienie przez witrynę niektórych wytycznych standardu WCAG 2.0 nie skutkuje automatycznym uznaniem jej – jako całości – za niespełniającą wymagań Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 12 kwietnia 2012 r. Warty uwagi jest fakt, że stwierdzone nieprawidłowości nie przeszkodziły nawet kontrolującym we wskazaniu witryny MAC, jako swoistego wzoru do naśladowania.
Na stronie Ministerstwa Administracji i Cyfryzacji czytamy ponadto także m.in.:
– „Dostępność to proces, a kluczową w nim osobą jest redaktor.”
– „Instrukcje dotyczące prawidłowego formatowania struktury nagłówków oraz opisywania linków wewnętrznych zostały przekazane redaktorom serwisu, którzy sukcesywnie pracują nad usuwaniem tych drobnych błędów.”
– „Dążymy do tego, by serwis mac.gov.pl spełniał wymagania zawarte w Rozporządzeniu Rady Ministrów Krajowe Ramy Interoperacyjności z 12 kwietnia 2012 r.”
Z zapisów tych można wyciągnąć wniosek, że twórcy Rozporządzenia zdają sobie sprawę z ciągłości procesu tworzenia witryny internetowej i dopuszczają możliwość, że w toku prac mogą pojawiać się na niej błędy, skutkujące naruszeniem standardów WCAG 2.0. Warto tutaj nadmienić, że z krótkiego badania strony Ministerstwa Administracji i Cyfryzacji, przeprowadzonego w dniach 19-20 sierpnia 2015 r., przy użyciu narzędzi wykorzystywanych przez Najwyższą Izbę Kontroli, wynika, że także obecnie, pomimo przeprowadzonych w latach 2013 i 2015 audytów, witryna MAC generuje błędy, które – przy zastosowaniu kryteriów oceny używanej przez NIK – pozwalają uznać, że strona mac.gov.pl nie spełnia wszystkich kryteriów standardu WCAG 2.0, a tym samym narusza wymogi Rozporządzenia, przez co nie jest przystosowana do potrzeb osób niepełnosprawnych. Jednocześnie ministerstwo dzieli się dobrymi praktykami z zakresu zapewniania dostępności stron internetowych i wskazuje bieżące zmiany dokonywane na swojej witrynie. Chwali się także przytoczonym powyżej raportem stwierdzającym, że serwis MAC „jest faktycznie dostępny dla osób niepełnosprawnych”. Biorąc powyższe pod uwagę, należy z dużą dozą prawdopodobieństwa stwierdzić, że MAC nie uważa pojawiania się poszczególnych błędów, powodujących naruszenie niektórych zapisów standardu WCAG 2.0, za wystarczające do uznania witryny – jako całości – za niedostosowaną do potrzeb osób niepełnosprawnych i wskazuje, że działania na rzecz poprawy dostępności, są procesem ciągłym.
Posługując się przykładem stron internetowych ważnych państwowych instytucji, korzystających zapewne z usług profesjonalnych „służb informatycznych”, warto zwrócić uwagę, że całkowite wyeliminowanie błędów z danej witryny i permanentne utrzymywanie takiego „bezbłędnego” stanu wydaje się niezwykle trudne. „Problemem” powszechnym są np. błędy generowane przez validatory.
Na przytaczanej już stronie Ministerstwa Administracji i Cyfryzacji – mac.gov.pl, uznawanej za spełniającą warunki dostępności dla osób niepełnosprawnych, validator jigsaw.w3.org/css-validator/ wygenerował 19 sierpnia 2015 r. 104 błędy i 1100 ostrzeżeń. Jeszcze więcej nieprawidłowości zawiera strona organu polskiej władzy ustawodawczej – http://www.sejm.gov.pl – 242 błędy i 2684 ostrzeżenia.5
Innych, różnorodnych błędów, powodujących naruszanie zapisów standardu WCAG 2.0, nie unikają także instytucje, które przeszły audyty dostępności, wykonywane przez specjalistów rekomendowanych na stronie Ministerstwa Administracji i Cyfryzacji, z witryny http://widzialni.org. Narzędzie WAVE, wykorzystywane przez NIK także przy kontroli serwisu http://www.jaworzno.pl, pokazuje, że np. strona Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi generuje szereg błędów dotyczących niewystarczających kontrastów, występuje na niej zaburzona hierarchia nagłówków oraz pojawiają się błędy wynikające
z niedopatrzenia redaktorów serwisu – brak nagłówków tabeli i „puste” linki. Problem z hierarchią nagłówków oraz kontrastami ma także inna audytowana witryna, należąca do Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji. Zapisów standardu WCAG 2.0 nie spełnia także sam audytor, a nawet witryna Prezydenta RP.
Taki stan, skłania do zadania pytania – czy w takim razie żadna strona w Polsce nie spełnia zapisów rozporządzenia i nie jest dostosowana do potrzeb osób niepełnosprawnych? A może należy przyjąć inne kryteria kontroli i oceny dostępności? Wskazane przykłady niedostosowania stron kluczowych instytucji do standardów WCAG 2.0 każą się także zastanowić nad koniecznością aktualizacji i doprecyzowania, bądź uelastycznienia zapisów prawnych, by po raz kolejny – słuszne w założeniach rozporządzenie – nie było uznane za przykład obowiązywania w Polsce „martwego prawa”, do którego – nie tyle nie chcą – co po prostu nie są w stanie w pełni przystosować się nawet witryny najważniejszych organów państwa.
Nadmienimy także, że wszystkie wskazane przez NIK błędy faktyczne na http://www.jaworzno.pl, zostały niezwłocznie wyeliminowane. Dokładamy także starań aby podczas bieżącego administrowania stroną dbać o pełną dostępność naszej witryny. Czego i mediom lokalnym życzymy 🙂