Jak odziedziczyć mieszkanie komunalne? MZNK wyjaśnia

Śmierć najemcy mieszkania komunalnego rodzi wiele pytań – kto może przejąć lokal, co zrobić, by nie stracić dachu nad głową, i jakie formalności należy spełnić? Sprawdziliśmy, jakie są obowiązujące przepisy i możliwości prawne w Jaworznie.

Kto może wstąpić w najem po zmarłym?

Kodeks cywilny jasno wskazuje osoby, które mogą kontynuować najem po zmarłym lokatorze. To przede wszystkim: małżonek (nawet jeśli nie był współnajemcą), dzieci, osoby zobowiązane do wzajemnych świadczeń alimentacyjnych oraz partnerzy pozostający we wspólnym pożyciu. Warunkiem niezbędnym jest jednak zamieszkiwanie w lokalu aż do chwili śmierci najemcy.

Warto podkreślić, że prawo nie przewiduje takiego przywileju dla wnuków – nawet jeśli faktycznie wspólnie zamieszkiwali z najemcą.

Zajmowałeś lokal bez umowy? Masz szansę go zachować

Jeśli zmarły zajmował lokal bez tytułu prawnego, bliscy mogą wystąpić o jego przydział – pod warunkiem spełnienia szeregu kryteriów. Kluczowe znaczenie ma uregulowanie wszystkich zaległości (czynszowych, odszkodowań itp.), przynależność do kręgu osób wskazanych w Kodeksie cywilnym, odpowiedni poziom dochodów oraz realna potrzeba mieszkaniowa.

Od marca 2025 roku granice dochodowe są określane jako procent najniższej emerytury (obecnie 1 878,91 zł), np. w gospodarstwie jednoosobowym nie mogą przekraczać 250% tej kwoty.

Rodzice i rodzeństwo też mają szansę

Rodzeństwo i rodzice zmarłego, którzy nie zostali objęci regulacją Kodeksu cywilnego, również mogą starać się o lokal. Muszą jednak spełnić warunki podobne do pozostałych – m.in. zamieszkiwać stale z najemcą aż do jego śmierci, nie posiadać zaległości oraz mieścić się w kryteriach dochodowych ustalonych przez gminę.

Co z dłużnikami?

Dla osób, które utraciły prawo najmu z powodu zadłużenia, gmina przewiduje możliwość „odzyskania” mieszkania. Warunkiem podstawowym jest spłata całego zadłużenia oraz złożenie odpowiedniego wniosku. W tym przypadku obowiązują też wyższe limity dochodowe niż w pozostałych sytuacjach.

Warto dodać, że wciąż działa w Jaworznie tzw. program oddłużeniowy, który umożliwia częściowe umorzenie zobowiązań – więcej informacji znajduje się w zakładce „Programy pomocowe” na stronie MZNK.

Jak załatwić sprawę?

Aby uregulować sytuację mieszkaniową, należy złożyć stosowny wniosek w Miejskim Zarządzie Nieruchomości Komunalnych w Jaworznie (ul. Północna 9b). Druki są dostępne zarówno online, jak i w siedzibie jednostki. W zależności od przypadku wymagane są odpowiednie załączniki – w tym dokumenty potwierdzające dochód, oświadczenia i w niektórych przypadkach akt zgonu najemcy.

Gotowe dokumenty można złożyć osobiście, wysłać pocztą lub przekazać drogą elektroniczną. W razie wątpliwości pomocą służy Dział Przydziałów Mieszkań – osobiście (pokój 303/304), telefonicznie lub mailowo.