Trzeciomajowa jutrzenka

W Miejskiej Bibliotece Publicznej w Jaworznie, nikt nie zdejmował flag biało-czerwonych  po święcie 1 Maja. Tak było od 1981 roku, wtedy XII Kongres Stronnictwa Demokratycznego uchwalił, że dzień 3 maja będzie odtąd świętem oficjalnym tej partii 

Dyrektor biblioteki Halina Żuczek, była jej członkiem. Dumnie wisiały biało-czerwone w oknach biblioteki. Ten dzień nadal uznawano - u nas w bibliotece - za święto państwowe, jak przed wojną.

Na nic zdały się telefony z Komitetu Miejskiego, aby zdjąć zaraz po święcie pierwszomajowym. Cieszyłyśmy się z tych flag. Przychodzącym do biblioteki pracownikom, dyrektorka mówiła: zobaczcie, są, wiszą. Nikt też nie zabraniał mi organizowania spotkań poświęconych rocznicy konstytucji z 1791roku.

W samo dwóchsetlecie Konstytucji Majowej biblioteka wydała okolicznościową
książeczkę, bibliofilską Lekcja jutrzenki. Jaworzno wpisało się trwale w ogólnopolskie obchody. Znakomity tekst, szata graficzna biało-czerwona. Zacytuję zakończenie mówiące o tym, czym była Konstytucja 3 Maja dla przyszłych pokoleń:

Jeszcze Polska nie umarła,
Kiedy my żyjemy.
Co nam obca moc wydarła,
szablą odbijemy.

„Tak, to jutrzenka. Nie byłoby jej, nie zdołałaby zapalić się nad Polakami, gdyby nie tamta: z góry na zatracenie skazana, tak rychło blaknąca w dymie pożarów wojennych jutrzenka Trzeciego Maja.

Przez następne dwa stulecia płonęły w polskich sercach i mózgach coraz nowe
jutrzenki, coraz bardziej upragnione.

A czarne noce w toku tych stuleci? A zgrozy i rozczarowania i klęski, od których
bieleje włos?

Uparliśmy się wierzyć: ach, one są tylko interwałami, tylko międzyjasnością naszej jutrzennej doli. Krótkotrwałą międzyjasnością.

Wiara ma to do siebie, iż nie rozgląda się za dowodem. Cóż wspanialszego można posiadać ponad taka wiarę?”

Tekst Zbigniewa Siatkowskiego, „Lekcja jutrzenki. Wokół mitu trzeciomajowego”, to
znakomita lekcja: „Zasłuchani w tamten czas, w okołomajowe wydarzenia i wzruszenia roku 1791, potrafimy się wiele nauczyć. Nauczyć się siebie. Zrozumieć niektóre mniej może banalne mechanizmy przeżywania polskości, bycia Polakami”.

Zachęcam do przeczytania tej publikacji, jest dostępna w jaworznickiej bibliotece.

Barbara Sikora