Dąbrówka rozłogowa - Ajuga reptans

Czas najwyższy powrócić do prezentacji kolejnych gatunków roślin, czyli podopiecznych rzymskiej bogini Flory. Flora to także ogół gatunków roślin występujących na danym obszarze. Startujemy z Jaworzna, ale będziemy się włóczyć tu i ówdzie a głównie ówdzie, nie tylko po Jaworznie. Świat jest wielki. Chodźcie za mną.

W jedenastym epizodzie tego cyklu poznamy dąbrówkę rozłogową – Ajuga reptans. Bohaterka tego filmu należy do rodziny jasnotowatych – Lamiaceae. Na tle roślin sfilmowanych w Parowach Dulowskich w Trzebini można ogarnąć charakterystyczny wygląd gatunku. To prosty pęd z licznymi kwiatami tworzących coś w rodzaju kłosa lub grona. Pod kwiatami znajdują się liście zwane podkwiatkami. Łodyga jest owłosiona naprzemiennie. U podstawy łodygi wyrastają liczne rozłogi, stąd nazwa gatunku.

Przyglądając się roślinom z Białego Lasku niedaleko Polanki Wielkiej, zwróćmy uwagę na to, że kwiat dąbrówki nie posiada górnej wargi. Z kolei dolna jest podzielona na trzy klapy.

Na tle roślin sfilmowanych nad środkowym odcinkiem rzeki Mogiłka w gminie Skawina opowiem co nieco o jego rozmieszczeniu w Polsce. Jest to po prostu gatunek pospolity. Na oficjalnych mapach jego rozmieszczenia znajdziemy nieliczne białe plamy. Gatunek jest pospolity w całej Europie oraz terenach przyległych.

Nasza bohaterka preferuje stanowiska słoneczne. Półcień i cień także nie stanowi dla niej przeszkody. Uwielbia lasy liściaste. Nie gardzi łąkami. Wskazane jest, aby gleby były świeże, zasobne w próchnicę oraz składniki mineralne.

Dąbrówka rozłogowa jest doskonałą rośliną miododajną oraz niezłym ziółkiem. Surowcem leczniczym jest kwitnące ziele. W medycynie ludowej znajduje zastosowanie przy leczeniu malarii, gruźlicy płuc, biegunkach. Dalej idą choroba wrzodowa żołądka, zapalenie przydatków macicy, krwawy kaszel, reumatyzm.

W zastosowaniu zewnętrznym można o niej powiedzieć krótko – do rany oraz na oparzenia przyłóż.

Ponadto naparem z ziela można myć głowę w celu umocnienia włosów. Już w wersji dzikiej roślina jest bardzo ozdobna.

Spośród wielu odmian wyróżnia się ta o purpurowych liściach.

Piotr Grzegorzek