Masz kategorię B – zobacz czym możesz jeździć

Wbrew pozorom posiadacze podstawowej kategorii prawa jazdy mogą kierować wieloma pojazdami, które w wielu przypadkach ważą znacznie więcej niż 3,5 t. W obiegowej opinii kategoria B uprawnia do kierowania tzw. „osobówkami”, tymczasem gama pojazdów dla tej kategorii jest znacznie większa.

Motorowery

Podstawowe prawo jazdy daje możliwość kierowania wszelkimi motorowerami. Co prawda, jeszcze do niedawna wystarczało ukończyć 18 lat, by automatycznie uzyskać te uprawnienia, ale po 19 stycznia 2013 r. osoby, które chcą prowadzić motorower muszą zdobyć prawo jazdy kategorii AM lub wyższej. Prawo jazdy kategorii B nie uprawnia jednak do kierowania jednośladami, które nie spełniają wymogów motoroweru – pojemność silnika większa niż 50 cm3, prędkość jazdy większa niż 45 km/h.

Samochody

A ściślej mówiąc: pojazdy samochodowe o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 t, z wyjątkiem autobusu i motocykla. Te dwa ostatnie są bowiem pojazdami samochodowymi, ale do kierowania nimi jest wymagane odpowiednio prawo jazdy kategorii co najmniej D1 i A1.

Z kategorią B można prowadzić większość samochodów, których dopuszczalna masa całkowita nie przekracza 3,5 t. W gronie tych pojazdów znajdą się wszystkie tzw. „osobówki”, które posiadają świadectwo homologacji dopuszczające je do ruchu po polskich drogach. Bez przeszkód można również kierować większymi pojazdami, takimi jak np. samochody terenowe. Należy przy tym zachować ostrożność, bowiem niektóre samochody dostępne na rynku mogą nieznacznie przekraczać ograniczenia dotyczące masy pojazdu. Ze szczególną uwagą należy przeglądać dokumenty pojazdów terenowych lub SUV sprowadzonych do Europy z USA. Doskonałym przykładem może tutaj być Ford Excursion, który w niektórych wersjach waży aż 4 200 kg! Innym przykładem może być popularny, europejski samochód dostawczy Iveco Daily, który w większości wersji odpowiada kategorii B, lecz w specjalnej terenowej wersji Daily 4x4 wymaga od kierowcy posiadania co najmniej kategorii C1.

Samochody dostawcze

Nazwa „samochód dostawczy” jest nazwą umowną. Określa się nią samochody osobowe lub lekkie ciężarówki, których dmc nie przekracza 3,5 t. Ze względu na zazwyczaj jednobryłową budowę nadwozia, określa się je busami, ale „dostawczaki” mogą mieć różnorako ukształtowaną przestrzeń ładunkową np.: chłodnia, skrzynia, wywrotka z pojedynczą lub podwójną kabiną itd. Należy jednak pamiętać o tym, by samochód nie został przeładowany. Jeżeli jego masa z ładunkiem przekroczy 3,5 t, to kierowca może zostać ukarany mandatem w wysokości od 20 do 500 zł lecz bez punktów karnych. Trudno zatem liczyć na pobłażliwość policjantów, w kwestii wysokości mandatu. Masa ładunku nie może również przekroczyć norm danego pojazdu, w takim przypadku kara jest taka sama. Dostawczakami/busami nie można również przewozić więcej niż 8 osób (8+1 kierowca). Dla pojazdów, które mają miejsc siedzących więcej niż 9, dedykowane jest prawo jazdy D1 lub D. Należy o tym pamiętać, ponieważ wiele modeli samochodów dostawczych jest dostępna w wersji przystosowanej do przewozu wielu osób, np. Mercedes Sprinter. Furgonem można jeździć z kat. B, natomiast Sprinter Transfer jest małym autobusem na kategorię D1 lub D.

Pojazdy wolnobieżne

W zakresie uprawnień kategorii B znajdują się także wszelkie pojazdy wolnobieżne takie jak: koparki, koparko-ładowarki, walce, kombajny rolnicze itp. Prawo jazdy kategorii B uprawnia jednak jedynie do kierowania tymi pojazdami. Do korzystania z osprzętu roboczego koparki, kombajnu itp. potrzebne są dodatkowe uprawnienia: zaświadczenie eksploatacyjne (pojazdy rolnicze), zaświadczenie kwalifikacyjne (pojazdy leśne i wózki transportowe), książeczka operatora (pojazdy budowlane). Posiadacz kategorii B może zatem np. dostarczyć pojazd przeszkolonej osobie do miejsca pracy. Na szczególną uwagę zasługują w tym przypadku kombajny zbożowe. Posiadacz prawa jazdy kategorii B może jechać kombajnem drogami publicznymi bez urządzenia roboczego, które jest potocznie nazywane „hederem”. Osprzęt roboczy kombajnu zbożowego jest zbyt szeroki i nie wolno z nim jeździć po drogach publicznych. Heder musi być zdjęty i może wówczas być przewożony na specjalnej przyczepie doczepianej do kombajnu. Nie jest to jednak przyczepa lekka, a zatem wymagane jest do tego prawo jazdy kategorii T lub E (np. B+E).

Motocykle

A ściślej motocykle o pojemności skokowej silnika nieprzekraczającej 125 cm3, mocy nieprzekraczającej 11 kW i stosunku mocy do masy własnej nieprzekraczającym 0,1 kW/kg pod warunkiem, że osoba posiada prawo jazdy kategorii B od co najmniej 3 lat.

Wszystkie wcześniej wymienione pojazdy można prowadzić od razu pod otrzymaniu prawa jazdy. Na motocykle trzeba poczekać 3 lata, o ile wcześniej zainteresowana osoba nie zdobędzie kategorii A1 lub wyższej. Uprawnienia jakie po 3 latach otrzymują automatycznie posiadacze kategorii B, są bowiem tożsame z uprawnieniami zawartymi w zakresie kategorii A1. Nie trzeba przy tym uczestniczyć w żadnym szkoleniu ani też zadawać egzaminu.

Okazuje się zatem, że podstawowa kategoria prawa jazdy, o która mogą się ubiegać osiemnastolatkowie, nie jest wcale ubogim dokumentem. Nie oznacza to jednak, że niemal wszędzie można wsiąść i jechać. Każdy pojazd należy dokładnie poznać przed wyruszeniem w drogę. Sprawdzić jego stan techniczny, zapoznać się z dokumentami i instrukcją obsługi, co w niektórych przypadkach może być bardzo ważne. Warto również korzystać z wiedzy i doświadczenia innych osób, które wcześniej korzystały z danego pojazdu.

Niemal każdy kursant nauki jazdy chce zdawać egzamin takim samym samochodem, jaki miał do dyspozycji w szkole jazdy. Z podobną rezerwą należy traktować każdy nowo poznawany pojazd.

Życzymy bezpiecznej drogi

Rafał Kaptur TSL