Historia Jeziorek – cz. IV – Jaworznickie Gwarectwo Węgla Kamiennego

Tę nową własność nazwali oni Jaworznickim Gwarectwem Węgla Kamiennego. W 1876 r. Gwarectwo wybudowało nowa drogę z Jaworzna do Chrzanowa przez Byczynę. Tak więc droga przez Jeziorki straciła na znaczeniu, przestała być używana. Karczma w Biedzie podupadła. Budynek ulegał stopniowej dewastacji, w końcu go zburzono. Znak poczty z herbem Wolnego Miasta Krakowa pozostał na tym miejscu do wybuchu II wojny światowej. Nawet gdy znak ów zdemontowano ludność mawiała o tym miejscu „przy herbie”. Po wybudowaniu asfaltowej drogi z Jeziorek do Cezarówki Górnej, nową ulicę nazwano Herbową.

W Z końcem XIX w. w Jeziorkach było 28 domów, zamieszkiwały je 152 osoby (77 mężczyzn i 75 kobiet). Uprawiali oni rolę lub pracowali w jaworznickich kopalniach. Do pracy robotnicy wędrowali wówczas pieszo, nawet z odległego Balina.
Jaworznickie Gwarectwo Węgla Kamiennego przed I wojną światową było największym przedsiębiorstwem w okręgu krakowskim Galicji. Kopalnie „Fryderyk August” i „Jacek Rudolf” należące do Gwarectwa pozyskiwały w 1913 r. 37% węgla wydobywanego w okręgu krakowskim (730 tys. ton).

Lasy Gwarectwa

Na obszarze Jaworznickiego Gwarectwa znajdowało się ok. 5 600 ha lasów i kilka hektarów pól i łąk wydzierżawionych i nadanych służbie leśnej. Lasy podzielono na wydziały: jaworznicki i byczyński. Na piaszczystych glebach wydziału jaworznickiego rosła w przeważającej części sosna pospolita, na mokrych miejscach – brzoza, ale ta w tak małych ilościach, że przy oznaczeniu ilościowego stosunku gatunków całkowicie ją pominięto. Nie brakowało wrzosów, które obficie porastały poręby. Jak relacjonował Stanisław Polaczek w swoim opisie lasów gwareckich na przełomie XIX i XX w. powodem braku roślinności było „nieoględne zbieranie ściółki leśnej”. W tej samej monografii o wydziale byczyńskim pisał Polaczek, że z powodu jałowego gruntu wzrost drzew był tutaj jeszcze uboższy niż w wydziale jaworznickim. Gospodarka leśna dla Gwarectwa była bardzo istotna, kopalnie zużywały duże ilości drewna do budowy szybów i chodników górniczych. Z Austro-Węgier sprowadzono więc wysoko wykwalifikowanych leśników.

Leśniczówka

Przy osadzie Jeziorki Jaworznickie, na terenie w granicach Ciężkowic, w latach 80 tych. XIX w. za sprawą Gwarectwa wybudowano leśniczówkę. Jak na ówczesne czasy był to budynek okazały, piętrowy, położony na wzgórzu, zakończonym od zachodu kilkumetrową skarpą. Leśniczówka oddalona była kilkadziesiąt metrów od leśnej drogi wiodącej do Ciężkowic. Otoczona była lasem ze wszystkich stron. Przed leśniczówką posadzono dwa kasztanowce, które wycięto pod koniec XX w. Obok pobudowano murowane, kryte dachówką stajnię-wozownię i stodołę. Do leśniczówki należało pole orne, położone naprzeciwko stodoły, po drugiej stronie drogi do Ciężkowic oraz leżące nad stawem łąki. Budynki w stanie niezmienionym przetrwały do dzisiaj.

Pierwszym leśniczym był Franciszek Abstorski. Jego rodzina pochodziła Założyciel rodu z urodzony w 1485 r. był burmistrzem miasta Zwitlan, a zarazem właścicielem majątku Absdorf, stąd też wzięło się nazwisko tego rodu. Jaworznicka rodzina Abstorskich w linii prostej pochodzi od założyciela rodu. W lutym 1887 r. w leśniczówce przyszedł na świat Franciszek (junior), syn Franciszka Abstorskiego i Zofii z domu Lorenz. Franciszek ukończył niemeickie Gimnazjum Realne w Bielsku, po czym rozpoczął studia w Szkole Leśnictwa w Gfoler w Dolnej Austrii. Studiował również we Lwowie, tam tez uzyskał dyplom. W lasach jaworznickiego gwarectwa rozpoczął pracę w 1911 r. Początkowo na stanowisku adiunkta leśnictwa, jako zastępca leśniczego w Ciężkowicach. W 1920 r. powierzono mu obowiązki samodzielnego leśniczego w Dąbrowie Narodowej. W pięć lat później przeniesiony został na leśniczówkę w Byczynie.
Ela Bigas na podst.”Historii Jeziorek” Grażyny Gut i Jerzego Gut