2 lutego – Matki Boskiej Gromnicznej

W 40 dni po Bożym Narodzeniu obchodzone jest święto Objawienia Pańskiego zwane też świętem Oczyszczenia Najświętszej Maryi Panny w Świątyni Jerozolimskiej. W Polsce zwykło się nazywać to święto Matki Boskiej Gromnicznej, w tradycji ludowej – Gromniczną lub Świętem Świec.

Wedle Prawa Mojżeszowego w 40 dni po urodzeniu pierworodnego syna matka powinna ofiarować go w świątyni, sama zaś w ten sposób kończyła separację społeczną po porodzie. Przebywający w świątyni starzec Symeon rozpoznał Zbawiciela w Dzieciątku Maryi.

Święto oczyszczenia NMP ustanowił papież Gelazy w V wieku. W dwa wieki później papież Sergiusz I nakazał wiernym i kapłanom aby 2 lutego udawano się w procesji do wyznaczonych miejsc, a wierni nieśli zapalone świece. W Polsce przyjął się zwyczaj święcenia w Gromniczną dużych świec woskowych przyozdobionych świerczyną i barwnymi wstążkami. Takie poświęcone świece zapalone niesiono do domów. Znaczono nią znak krzyża u pułapów domów, co miało chronić przed burzami, gromami a i też miało sprowadzać na domostwa wszelką pomyślność.

Gromnica towarzyszyła ludziom przez całe życie. W zwyczaju było obdarowywanie nią dziecka podczas chrztu lub podczas I komunii. W domostwach tzw. gromnice domowe umieszczano w ołtarzyku lub z palmą wielkanocną zatykano je za świętym obrazem. 
Wierzono że gromnica miała chronić dom przed wszelkimi zagrożeniami. W czasie burzy ustawiano zapalone gromnice w oknach, co miało chronić domostwo przed piorunami. 
Podczas pożarów gromnicom towarzyszył obraz św. Agaty, ta miała „od ognia bronić chaty”. Przy blasku gromnicy modlono się w intencji tych, którzy nie powracali z dalekich podróży. 
Umierającym wkładano w ręce zapaloną gromnicę, aby ta chroniła go od złych duchów.

Matkę Boską Gromniczną uznaje się za patronkę wilków. Jej sługą jest jeden z nich, którego uchroniła przed zabiciem, gdy był szczenięciem. To tzw. Wilk Gromniczy. EB