Coraz więcej chętnych z województwa śląskiego w programie „Czyste Powietrze”

Program „Czyste Powietrze” to ogólnopolska inicjatywa wspierająca działania na rzecz ochrony środowiska. Jej głównym celem jest poprawa jakości powietrza poprzez ograniczenie emisji zanieczyszczeń pochodzących z przestarzałych źródeł ogrzewania oraz zwiększenie efektywności energetycznej budynków. W ramach programu można otrzymać dofinansowanie m.in. na wymianę starych pieców, termomodernizację, montaż nowoczesnych źródeł ogrzewania czy instalację paneli fotowoltaicznych.

Z roku na rok rośnie liczba osób zainteresowanych skorzystaniem z dopłat. W samym tylko tygodniu od 26 lipca do 1 sierpnia 2025 r. mieszkańcy województwa śląskiego złożyli 267 wniosków o łącznej wartości 11 231 653 zł. Dane te pokazują nie tylko rosnącą świadomość ekologiczną mieszkańców, ale i coraz większe zaufanie do programu. Łącznie od początku jego trwania w województwie śląskim złożono już 144 758 wniosków. Kwota wypłaconych dotacji sięgnęła imponującego poziomu niemal dwóch miliardów złotych — dokładnie 1 951 856 575 zł.

Grafika: WFOŚiGW w Katowicach

Tak duże zainteresowanie to również efekt nowej odsłony programu, która zaczęła obowiązywać w marcu 2025 roku. Dzięki wprowadzonym zmianom, program stał się bardziej przejrzysty, bezpieczny i łatwiej dostępny dla osób fizycznych.

Co się zmieniło?

Nowe zasady pozwalają na uzyskanie dofinansowania przez osoby fizyczne, które:

• przez co najmniej 3 lata są właścicielami lub współwłaścicielami domu jednorodzinnego (lub lokalu z osobną księgą wieczystą w takim budynku),
• nie korzystały wcześniej z dofinansowania w ramach programu w innym budynku lub lokalu (dla wniosków złożonych od 22 kwietnia 2024 r.).

Obecnie możliwe jest złożenie tylko jednego wniosku o dofinansowanie dla danego budynku lub lokalu mieszkalnego, co zwiększa przejrzystość rozliczeń. Wyjątkiem są przypadki dotyczące wcześniejszych wersji programu lub specjalnych naborów, np. dofinansowania do kotłów gazowych.

Trzy poziomy wsparcia

W nowym naborze obowiązują trzy poziomy dofinansowania – w zależności od dochodów i efektywności energetycznej budynku:

• Podstawowy poziom – dla osób z rocznym dochodem nieprzekraczającym 135 000 zł. Wysokość dofinansowania: do 40% kosztów kwalifikowanych.
• Podwyższony poziom – dla gospodarstw domowych, gdzie miesięczny dochód na osobę nie przekracza 2 250 zł (wieloosobowe) lub 3 150 zł (jednoosobowe). Możliwe dofinansowanie: do 70%.
• Najwyższy poziom – dla gospodarstw o najniższych dochodach (poniżej 1 300 zł na osobę w rodzinie lub 1 800 zł w gospodarstwie jednoosobowym) lub pobierających określone świadczenia (zasiłki stałe, rodzinne itd.). Warunkiem jest też wysoki wskaźnik zapotrzebowania na energię (powyżej 140 kWh/(m²*rok)). W tym przypadku możliwe jest pokrycie nawet 100% kosztów.

Dodatkowo dla beneficjentów dostępne jest prefinansowanie, czyli wypłata zaliczki przed rozpoczęciem inwestycji – ale tylko na podwyższonym i najwyższym poziomie dofinansowania i tylko przy wsparciu operatora.

Operatorzy – realna pomoc dla wnioskodawców

Nowością jest także wprowadzenie ogólnopolskiego systemu operatorów. To podmioty, które bezpłatnie wspierają beneficjentów w całym procesie – od złożenia wniosku, przez realizację inwestycji, aż po jej rozliczenie. Co istotne – najwyższy poziom dofinansowania jest dostępny wyłącznie przy wsparciu operatora. Dla poziomu podwyższonego korzystanie z ich usług jest opcjonalne (obowiązkowe jedynie przy prefinansowaniu).

Audyt energetyczny – obowiązkowy element nowego programu

Kolejną istotną zmianą jest wprowadzenie obowiązku wykonania audytu energetycznego przed rozpoczęciem inwestycji. Audyt wskazuje, jakie prace są niezbędne, aby realnie poprawić efektywność energetyczną budynku i zmniejszyć jego zapotrzebowanie na energię. Na jego podstawie opracowywany jest dokument podsumowujący, który stanowi załącznik do wniosku o dofinansowanie.

Po zakończeniu prac konieczne jest również wykonanie świadectwa charakterystyki energetycznej, które potwierdza osiągnięcie wymaganych efektów.

Gdzie i jak złożyć wniosek?

Wnioski można składać wyłącznie elektronicznie – przez serwis gov.pl lub Generator Wniosków o Dofinansowanie GWD. W przypadku braku podpisu elektronicznego konieczne jest także dostarczenie wersji papierowej do WFOŚiGW w Katowicach, osobiście, za pośrednictwem poczty lub przez gminy uczestniczące w programie.

Czas na działanie

Nowa odsłona programu „Czyste Powietrze” daje realną szansę na poprawę jakości życia i zmniejszenie kosztów ogrzewania, a jednocześnie wspiera walkę ze smogiem. Dzięki uproszczeniu procedur, wyższemu poziomowi wsparcia i bezpłatnej pomocy operatorów – skorzystanie z programu jeszcze nigdy nie było tak dostępne.

Warto działać już teraz – dla zdrowia, oszczędności i czystszego powietrza dla nas wszystkich.

Za treści przedstawione w publikacji dofinansowanej ze środków WFOŚiGW w Katowicach odpowiedzialność ponosi Redakcja.