Pochód pierwszomajowy – jak było kiedyś w Jaworznie?

Pierwszy dzień maja, czyli Święto Pracy, od dziesięcioleci obchodzony jest również w Jaworznie. Dawniej towarzyszyły mu tłumne pochody, przemarsze zakładów pracy, występy artystyczne i dekoracje zdobiące całe miasto. Dziś obchody mają spokojniejszy i bardziej symboliczny charakter, choć tradycja upamiętniania robotniczego dziedzictwa nie zanikła.

W tym roku również złożymy hołd historii

Jak co roku, także 1 maja 2025 r. jaworznianie uczczą to święto poprzez złożenie kwiatów i zapalenie zniczy pod pomnikami upamiętniającymi wydarzenia i postacie ważne dla historii ruchu robotniczego.

Uroczystości rozpoczną się o godz. 10:00 w Dzielnicy Byczyna – pod pomnikiem przy ul. Krakowskiej, w rejonie ul. Abstorskich, gdzie niegdyś stał zlikwidowany już obelisk upamiętniający zastrzelonych przez okupanta działaczy PPS i Gwardii Ludowej. Następnie uczestnicy przejadą do centrum miasta, gdzie o godz. 10:30 pod Pomnikiem Ofiar Strajku 1931 r. przy ul. Sportowej również zostaną złożone kwiaty i zapalone znicze.

Archiwum wspomnień: pochody sprzed lat

Dla wielu starszych mieszkańców Jaworzna 1 maja to nie tylko dzień wolny od pracy, ale także sentymentalna podróż w przeszłość. W galerii towarzyszącej tegorocznym obchodom można obejrzeć archiwalne fotografie z lat 90. i 40. Jedno ze zdjęć z około 1992 roku przedstawia Alfreda Miodowicza, przewodniczącego Związków Zawodowych, oraz posła Mariana Milnera – uwiecznionych podczas jednego z pochodów. Z kolei czarno-biała fotografia z 1946 roku ukazuje majowy przemarsz na jaworznickim rynku – w czasach, gdy potrzeba powrotu do normalności po wojnie była silniejsza niż ideologiczne różnice.

Dlaczego świętujemy 1 maja?

Święto Pracy zostało ustanowione w Polsce w 1950 roku jako oficjalny dzień wolny, ale jego historia sięga znacznie dalej – aż do wydarzeń z Chicago w 1886 roku, gdzie doszło do masowych robotniczych protestów w obronie ośmiogodzinnego dnia pracy. Choć wiele osób wciąż kojarzy 1 maja wyłącznie z PRL-em, to warto pamiętać, że jest to międzynarodowe święto, obchodzone w wielu krajach na całym świecie – od Finlandii po Japonię.

W Polsce jeszcze w czasach powojennych, także w Jaworznie i Szczakowej, 1 maja obchodzono z dużym rozmachem. Był to czas budowania „nowej rzeczywistości”, ale też potrzeby świętowania wspólnoty i nadziei na lepsze jutro. Dziś majówka to dla wielu po prostu czas odpoczynku, ale jej korzenie sięgają głębiej niż tylko grill i piknik w parku.

Pamiętajmy, że to święto nie tylko odpoczynku, ale i refleksji – o wartości pracy, solidarności i wspólnej historii.

W galerii:
-  Zdjęcie z pochodu z 1992 r. – widoczny Alfred Miodowicz i Marian Milner
- Rynek w Jaworznie, rok 1946 – tłum podczas pochodu pierwszomajowego