Rozliczenie pożyczki udzielonej spółce przez wspólnika

Najczęściej spółka stanowi źródło dochodów wspólników, a także pracowników danej firmy. Bywają jednak sytuacje zgoła odmienne – gdy to wspólnik postanawia wesprzeć finansowo własną spółkę. Oczywiście udzielanie takiej pożyczki jest zgodne z prawem i dość typowe. Należy jednak mieć na uwadze różne aspekty takiej umowy – przede wszystkim podatkowe. Wiążą się z nimi kwestie kapitalizacji odsetek oraz rozliczania podatku dochodowego. O wszystkim informujemy w tym artykule.

Odsetki i ich kapitalizacja

Na początek warto rozwiać wątpliwości dotyczące pojęcia kapitalizacji. Jest to bowiem dopisywanie odsetek z określoną częstotliwością (może być np. co miesiąc lub co kwartał) do kapitału pożyczki – czyli nieoddanej kwoty. Dokonywanie kapitalizacji często powoduje, że kwota wierzytelności jest wyższa. Odsetki dopisuje się z ustaloną stopą oprocentowania w wymiarze rocznym. Najpierw dotyczy to dopisywania do salda, a później zysk z pożyczki liczony jest od kwoty powiększonej.

Zysk dla wspólnika–pożyczkodawcy

Oczywiście odsetki i ich kapitalizacja powodują, że wierzyciel zyskuje na całej transakcji. Zysk dla wspólnika może być generowany przez fizyczną wypłatę odsetek lub przez wspomnianą ich kapitalizację (czyli stopniowe doliczanie do długu). Niezależnie od wybranego sposobu zysk ten staje się przychodem.
Warto wiedzieć, że po kapitalizacji oprocentowanie dotyczy podwyższonej już kwoty (kapitału plus doliczonych odsetek). Zatem także w tym przypadku mamy do czynienia z przychodem, choć nie w formie bezpośredniej wypłaty pieniędzy.
Wynika z tego, że przy każdej dacie kapitalizacji odsetki stają się dla wspólnika–pożyczkodawcy przychodem, a dla spółki, która otrzymała pożyczkę – kosztem uzyskania przychodu. I właśnie takie rozumowanie powoduje konieczność rozliczenia i zapłaty podatku dochodowego. Należy bowiem wspomnieć, że pożyczka od wspólnika nie podlega podatki od czynności cywilnoprawnych (PCC). O zwolnieniu z tego podatku mówi art. 9 pkt 10 lit. i) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Podatek dochodowy od przychodów z kapitałów pieniężnych

Jak już wspomniano, pożyczkodawca–wspólnik od dnia pierwszej kapitalizacji odsetek uzyskuje korzyść – zysk finansowy, gdyż zwiększa się kwota wierzytelności. Przychód ten – zgodnie z polskim prawem podatkowym – podlega podatkowi dochodowemu, który należy policzyć i zapłacić.
W takiej sytuacji to spółka jest osobą zobowiązaną do obliczenia odpowiedniej kwoty podatku od odsetek, który to podatek powinien zapłacić wspólnik – strona umowy o pożyczkę. Takie odsetki stanowią tzw. przychód z kapitałów pieniężnych, od którego należny podatek dochodowy wynosi 19%. Nie da się go uniknąć – z jednym wyjątkiem. Jest nim sytuacja, gdy udzielanie pożyczek stanowi przedmiot działalności gospodarczej. Wtedy pojawia się kwestia zwolnienia z podatku opisana w art. . 30a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Jak zatem widać, pożyczka udzielona spółce przez wspólnika wiąże się z naliczaniem odsetek i ich kapitalizacją. Z kolei te czynności powodują powstanie przychodu po stronie pożyczkodawcy. A przychód generuje konieczność naliczenia i zapłacenia podatki dochodowego. Firma jest płatnikiem tego podatku, więc przekazuje odsetki w wysokości pomniejszonej już o kwotę podatku. Podatek dochodowy w takim przypadku wykazuje się na formularzu PIT-8AR.
Po każdej kapitalizacji odsetki naliczane są od powiększonego poprzednim razem kapitału pożyczki. Aby uniknąć kłopotów, należy pamiętać o właściwej kolejności czynności i obowiązkach związanych z podatkiem dochodowym.

Źródło: ePorady24.pl