Przeprowadziliśmy rozmowę z Adamem Bisztygą, współwłaścicielem firmy BMD, która odpowiada za nową inwestycję w Jaworznie Jeleniu, w sprawie której powstało wiele niedomówień.
Do mieszkańców dzielnicy Jelenia dotarła informacja, że miasto sprzedało gminną działkę firmie, która zajmuje się m.in. przetwarzaniem odpadów. W związku z tym mieszkańcy są pełni obaw, że przy ich domach może powstać spalarnia odpadów lub wysypisko. Współwłaściciel firmy BMD odpowiedzialnej za inwestycję, Adam Bisztyga, odpowiada na pytania o to, co właściwie powstanie w Jeleniu.
Spalarnia śmieci w Jeleniu
Adami Bisztyga: – Jestem zaskoczony plotką, że w Jeleniu miałaby powstać spalarnia śmieci. Nie wiem, jak ta plotka powstała. Jest to kompletna nieprawda, nigdy takiego zamiaru nie było.
Co powstanie w Jeleniu?
Inwestycja w Jeleniu ma na celu produkcję płyt dla celów budowlanych, substytutu płyt OSB, oraz płyt dekoracyjnych, które są wykorzystywane w meblarstwie.
Z czego powstają płyty?
Płyty zbudowane są na bazie tworzyw sztucznych. Technologia jest na tyle innowacyjna, że pozwala wykorzystać zmieszane tworzywa sztuczne, fachowo się to nazywa na bazie poliolefin, to grupa tworzyw sztucznych powszechnie wykorzystywana w przemyśle spożywczym. Spotykamy się w nimi m.in. w domu. W płycie jest też papier. Po odpowiedniej obróbce, głównie prasowaniu termicznym, pod wpływem temperatury, pozwala osiągnąć to taki materiał budowlany. Nie każde odpady mogą jednak trafić do płyty, muszą być to materiały odpowiedniej jakości.
Pomysł na konstrukcję płyt jest dosyć powszechny, ponieważ ustawodawstwo polskie i unijne idzie w tą stronę, żeby wykorzystywać odpady do czego się da. Dzisiaj z odpadów produkuje się buty, wykorzystuje się je w przeróżnych dziedzinach gospodarki, taki trend jest nam niemalże narzucany, musimy to robić, jeżeli byśmy tego nie robili, musielibyśmy płacić kary, zresztą już je płacimy.
Jeżeli nie będziemy poddawać ponownej obróbce odpadów, nie tylko tych domowych, ale też poprodukcyjnych, będziemy ponosić tego konsekwencje. Taką płytę można zrobić też z granulatów pierwotnych, po prostu z ropy naftowej, ale chyba lepiej, jak je zrobimy z jakichś odpadowych tworzyw, niż żeby te odpady trafiły na wysypisko.
Na jakim etapie jest inwestycja?
Zgodnie z procedurą obecnie trwa etap opiniowania przez jednostki zewnętrzne, głównie przez Regionalną Dyrekcję Ochrony Środowiska w Katowicach, Wody Polskie, sanepid. Te instytucje opiniują projekt pod kątem zgodności z prawem i normami. Dokument odnośnie tej inwestycji jest dosyć obszerny i skomplikowany.
Jak na środowisko oddziaływać będzie fabryka?
Ta fabryka jest tak skonstruowana, że praktycznie nie będzie oddziaływać na środowisko – bo nie ma za bardzo co. W zakładzie będą zabudowane ponadnormatywne i ponadgabarytowe urządzenia głównie do oczyszczania powietrza, czyli etapem będzie oczyszczanie powietrza z pyłu, następnie będą płuczki do oczyszczania powietrza z zanieczyszczeń kwasowych czy zasadowych, a na końcu będzie filtr węglowy. Powietrze będzie praktycznie po oczyszczeniu idealne.
Jak wygląda proces tworzenia płyt?
W pierwszym etapie tworzywa sztuczne przygotowywane są do właściwej postaci. Ta postać to wysoka czystość, pozbawienie zanieczyszczeń, które mogą się pokazać, i rozdrobnienie do 5 milimetrów. Wsad musi być sam w sobie czysty, żebyśmy mogli osiągnąć już na samym początku czystość odpowiednią do stworzenia płyty.
Czy przy produkcji mogą pojawiać się uciążliwości zapachowe?
Niedawno nastąpiły poważne zmiany legislacyjne w zakresie uciążliwości funkcjonowania takich zakładów. Zanim zostaną wydane zgody na budowę zakładu, projekt musi przejść szczegółowe kontrole. Jak już zakład powstanie, wszystko musi zgadzać się z projektem. Ponadto fabryka jest monitorowana za pomocą kamer, do których na bieżąco dostęp ma wojewódzki inspektor ochrony środowiska.
Lokalizacja zakładu
Sięgnęliśmy po właśnie tą działkę, ponieważ, po pierwsze, zakład wymaga pewnej ilości miejsca, a ta jest dość duża, potrzebujemy około 2 hektarów na bezpieczne ulokowanie całego zakładu.
Po drugie, znaczenie ma bliskość autostrady. W ten sposób nie musimy wyjeżdżać przez z centrum miasta, tylko możemy bezpośrednio do autostrady.
Po trzecie, mieszkam w Jaworznie, tutaj na co dzień funkcjonuje, dla mnie to istotne, że zakład mam u siebie.
Odpady
Odpadami zajmuje się od ponad 30 lat. Zacząłem w 1992 roku na stanowisku wiceprezesa w Miejskim Przedsiębiorstwie Gospodarki Komunalnej w Jaworznie, potem ono było przekształcone w MPO, tam pracowałem prawie 12 lat. Zajmowałem się tam nie tylko odpadami, ale tez szeroko pojętymi zasobami komunalnymi Jaworzna.
Niejasna komunikacja odnośnie inwestycji
Na etapie opiniowania raportu o oddziałaniu na środowisko są zawsze możliwe 2 scenariusze. Po pierwsze, uzupełniamy go nieustannie na wniosek instytucji. Po drugie, może się tak wydarzyć, nierzadko tak się dzieje, że te instytucje opiniują wniosek negatywnie, różnych powodów, formalno-prawnych, środowiskowych etc. Wtedy cały projekt upada, nie ma w takim przypadku nawet o czym rozmawiać.
Zgodnie z prawem, jeśli uzyskamy wszystkie pozytywne opinie z instytucji kontrolnych, to wtedy ustawowo następuje etap konsultacji społecznych, czyli w tym momencie udostępniany jest wszystkim raport, pełna dokumentacja, zaczynają się debaty publiczne na ten temat – to jest udział społeczny sensu stricte w tego typu projektach.
Na razie jednak nie wiadomo, czy ten zakład w ogóle powstanie – dopóki nie ma opinii odpowiednich instytucji. Spodziewam się, że te będą w sierpniu, wrześniu.
Jak firma zamierza przekonać mieszkańców do inwestycji?
Po uzyskaniu opinii odbędą się debaty społeczne, zaprezentujemy cały projekt, zaprezentujemy dokumentację, zaprezentujemy wszystkie zabezpieczenia zakładu, logikę jego funkcjonowania.
Ponieważ prezydent i ja sam obiecaliśmy na sesji, że takie spotkanie odbędzie się wcześniej, w najbliższym czasie zamierzamy przedstawić założenia zakładu.
Czy linie produkcyjne, które będą w zakładzie, już gdzieś funkcjonują?
Te linie funkcjonują w Skandynawii, w Europie, dość powszechne są w Stanach Zjednoczonych, w Nowej Zelandii, Australii. Ta linia w Polsce będzie pierwsza. W internecie są dostępne filmy, które prezentują pracę takich linii.
Kiedy rozpocznie się budowa zakładu?
Jeżeli uzyskamy wszystkie zgody, to zgodnie z harmonogramem, budowa zakładu rozpocznie się w 2025 roku, a uruchomienie zakładu w 2026.
Czy mieszkańcy mają się czego obawiać?
W przestrzeni funkcjonowało dużo zakładów, które były uciążliwe. Zmiany prawne, które nastąpiły w ostatnich 2-3 latach, tę sprawę zamknęły. Zakład musi spełniać normy, bo jeżeli nie będzie spełniał, ochrona środowiska go zamknie.
Zakład wyposażony jest w ponadnormatywnie w systemy zabezpieczeń środowiska, znacznie ponad to, co byłoby wymagane. Jest to zrobione po to, żeby nie spotkać się z żadnym ryzykiem środowiskowym.
Zakład jest bardzo kosztowny, nie możemy sobie pozwolić na to, że przyleci nad fabrykę dron do badania jakości powietrza i stwierdzi, że mamy przekroczenie norm i trzeba zamykać zakład. Musimy mieć takie zabezpieczania, żeby nie było ryzyka, że zostaną przekroczone jakiekolwiek normy emisyjne, bo dziesiątki milionów złotych pójdą w błoto.
Mówiąc krótko – dbam o swój interes, wolę wydać więcej na potencjalne zagrożenia z emisjami do środowiska, niż potem zamykać zakład.
Były też obawy o zniszczenie stawu – zamierzmy go odbudować. Co do instalacji fotowoltaicznej na terenie zakładu – ta powstanie, jest nam potrzebna do jego funkcjonowania. Ponad 80 proc. energii, która wytworzymy, skonsumujemy samodzielnie. W kwestii prądu chcemy być jak najbardziej samowystarczalni.
Konsultacje
Czy w kwestii informacyjnej powinno zostać zrobione coś inaczej? Podszedłbym do tego trochę inaczej. Zgodnie z prawem wszystko idzie tak jak powinno być. Rozumiem jednak, że ludzie się obawiają. Gdy przyjdzie czas konsultacji, będziemy mieli jedną linię testową. Zapraszam wtedy mieszkańców, kto będzie chciał, będzie mógł się zapoznać z pracą takiej linii. Uruchomimy ją nie dla celów produkcyjnych, ale dla celów sprawdzenia poprawności jej działania. Uruchomimy ją na 1-2 dni, wtedy zapraszamy mieszkańców, będziemy mogli pokazać, jak przebiega produkcja płyt. Odbędzie się to w okolicach września, października.
[vc_facebook]
List mieszkańców w sprawie inwestycji w Jeleniu. Komentarz do wywiadu
