Brytyjskie odznaczenia Karola Pniaka trafiły do Jaworzna

Wszystkie brytyjskie medale, jakie za swą waleczną służbę otrzymał ppłk Karol Pniak, uzupełnią  ekspozycję Muzeum Skarbiec, która mieści się na antresoli Sanktuarium MBNP w Jaworznie, na os. Stałym. Przekazał je we wtorek, 22 lipca, Arkadiusz Dobrowolski, prezes skrzydła nr 2 Światowego Stowarzyszenia Lotników Polskich w Szkocji. 

Zanim komplet brytyjskich medali trafił na ręce opiekunów Skarbca, ofiarodawca wraz z rodziną poznał historię Kaplicy Pamięci Narodu, poświęconej polskim lotnikom, obejrzał dotychczasowe zbiory i wysłuchał informacji, jakie miał na ich temat do przekazania Tadeusz Zemuła, prezes senior Światowego Stowarzyszenia Lotników Polskich. 

W ramach wdzięczności otrzymał odznaczenie.

Wśród już dostępnych eksponatów związanych z Karolem Pniakiem, jest m.in. jedwabna mapa Europy, jaką miał ze sobą podczas swoich lotów.

Jaworznianie pamiętają o podniebnym asie

Historia życia ppłk. pilota Karola Pniaka i jego wojennych zmagań jest przekazywana kolejnym pokoleniom jaworznickich mieszkańców m.in. podczas wykładów w Muzeum Miasta Jaworzna. W dzielnicy Pieczyska  jednej z ulic oraz rondu przy wejściu do Parku Gródek nadano imię Karola Pniaka. 

W październiku 2024 roku odnowiono także jego grób. Było to możliwe dzięki Muzeum Miasta Jaworzna, Grażynie Paul-Materna oraz Grzegorzowi Sojda, którzy wnioskowali o to, aby nagrobek został uznany za grób weterana walk o wolność i niepodległość Polskiego Instytutu Pamięci Narodowej. Oficjalna uroczystość odsłonięcia odbyła się na cmentarzu komunalnym w Szczakowej. 

Jeden z najskuteczniejszych

Historia Karola Pniaka rozpoczyna się w Jaworznie, 26 stycznia 1910 r. Urodził się w kolonii górniczej Robak. 

„W 1928 r. zaciągnął się ochotniczo do wojska. Służbę w lotnictwie rozpoczął, otrzymując przydział w 2 Pułku Lotniczym w Krakowie. W kampanii wrześniowej w obronie kraju wykonał 24 loty bojowe i stoczył 15 walk z samolotami niemieckimi. Zaliczono mu dwa zwycięstwa i uszkodzenia niemieckich samolotów. Został zmuszony do opuszczenia kraju, dlatego 18 września 1939 r. przekroczył granicę Rumunii, potem był internowany w obozie dla uchodźców w Tulczy. Od tego momentu rozpoczęła się jego ucieczka do czynnej armii alianckiej. Najpierw do Francji, po jej kapitulacji do Wielkiej Brytanii.  Brał udział w najważniejszych operacjach. Wyzwalał: Francję, Belgię, Luksemburg, Holandię i obszary Kanału La Manche. Swój szlak bojowy zakończył na lotnisku Nordhorn w Niemczech.  

Podczas działań wojennych w latach 1940-1945 wykonał 236 lotów bojowych, w tym 212 w Wielkiej Brytanii. Poza tym 44 loty operacyjne. Na liście najskuteczniejszych pilotów myśliwców z czasów II wojny światowej, został sklasyfikowany na 26. pozycji z 6 zestrzeleniami pewnymi, 2 prawdopodobnymi i 2 uszkodzeniami.

W październiku 1947 r. wrócił z żoną Heleną w rodzinne strony. W kraju często był przesłuchiwany przez Urząd Bezpieczeństwa i poddawany rewizjom. Pozbawiano go możliwości godziwego zatrudnienia. Po tzw. październikowej odwilży, w 1956 nastąpiła pewna poprawa jego losu. Prowadził spokojne życie, mieszkając w Szczakowej, w rodzinnym domu swojej żony.

Otrzymał wiele polskich odznaczeń, m.in. Order Virtuti Militari (1941), 4-krotnie Krzyż Waleczny (2-krotnie w 1941 oraz w 1943 i 1946). Został zaliczony przez Anglików do grona najwybitniejszych pilotów, zdobywając miano „Nielicznego”. Zmarł w Krakowie 17 października 1980 r. - czytamy w „Jaworznickim słowniku biograficznym”.

Patrycja Koprzak