Był sobie dąb

W ubiegłym roku z Parku Zielona zostało zniknięte okazałe drzewo. To był dąb szypułkowy. W środę 12 lutego obejrzałem jego pozostałości i wypowiedziałem się w temacie. W rozmowie z robotnikami, którzy zajmowali się wycięciem tego dębu, udało się uzyskać odpowiedź pytanie – dlaczego? Według informacji podanej przez jednego z pracowników firmy prowadzącej wycinkę wynikało, że ta decyzja została podjęta ze względu na jego kondycję zdrowotną. Znaczy dąb miał być chory. Drzewo miało na imię Paweł i stało się pomnikiem przyrody ożywionej w 1998 roku. 29 sierpnia 2024 roku to drzewo wraz z dwoma innymi zostało wykreślone z rejestru pomników przyrody ożywionej Jaworzna. Znaczy się wszystko stało się zgodnie z prawem, ale jakiś smutek i żal pozostaną.

Powrót do przeszłości

Park Zielona nader często jest miejscem, gdzie prowadzę dokumentację fotograficzną. Niestety, nieistniejącego już bohatera tego medialnego wydarzenia sfotografowałem dopiero 8 lipca 2022 roku. Wówczas zauważyłem, że ma status pomnika przyrody ożywionej. Jednocześnie po obu stronach pnia naprzeciwlegle do siebie znajdowały się spore płaty odsłoniętego drewna znacznie przewyższające mój wzrost. Kora na brzegu ran była podwinięta, znaczy się żyjąca, usiłująca zakryć istniejące rany. Doskonale widać to na powstałym w związku z wycinką przekroju poprzecznym. W dniu nagrania zauważyłem, że naga część drewna nie posiadała znamion próchnienia poprzez atak grzybów. Być może dlatego, że nagie drewno za życia drzewa było zabezpieczone przeciwgrzybiczym mazidłem, ponieważ nie posiadało naturalnej barwy. To był solidny kawał belki dębowej stanowiącej część żywego drzewa. Trudno powiedzieć,  kiedy to groźne skaleczenie powstało, ale dostrzegam je na zdjęciu w opracowaniu pokazujące stan drzew pomnikowych w Jaworznie w grudniu 2016 roku. Poza tym w 2022 roku zerkając w górę jego korony, zauważyłem, że drzewo było zadbane. Świadczyły o tym obcięte konary, które mogły przeciwdziałać jego przypadkowemu powaleniu przez silny wiatr. Czyszczenie było na tyle dokładne, że tam w górze nie zauważyłem martwych gałęzi.

Drzewo w wielkim mieście

Pod naszym materiałem prasowym i filmowym pojawiło się wiele komentarzy nierzadko nieprzychylnych mojej osobie. Cóż, nie jestem ekologicznym terrorystą czy jak kto woli radykałem lub kimś, kto nie ma pojęcia o przedmiocie sprawy. Wiele razy na łamach naszego tygodnika pozwalałem sobie na uwagi dotyczące miejskiego drzewostanu. Nierzadko zauważałem, że miasto w obrębie zwartej zabudowy to nie jest dobre miejsce dla pomników przyrody. Co innego duże otwarte przestrzenie na peryferiach. Wiadomo, drzewa, starzejąc się, mogą stwarzać śmiertelne zagrożenie dla mieszkańców. W przypadku Pawła uważam, że wysunięto fałszywy wniosek z prawdziwych przesłanek. Wystarczyłaby kolejna redukcja korony, aby mogłoby sobie pożyć przez kilka kolejnych lat. Znam ze swoich wędrówek dęby bardziej sterane życiem, które wciąż trwają, chociaż dawno powinny paść. Takim przypadkiem jest dąb szypułkowy z Chrzanowa z dworca ZKKM przy ulicy Zielonej. Od kilku lat ma wyrok śmierci, ale wciąż ma swoich obrońców, chociaż jego drewno od podstawy pnia konsumuje żółciak siarkowy, a pień jest pęknięty na całej długości po podstawę korony. W Jaworznie także można było podjąć opiekę paliatywną i odroczyć wykonanie już wydanego wyroku.

PS Czwarta tegoroczna wycieczka odbędzie się w sobotę 22 lutego. Tradycyjnie spotykamy się do godziny 9.00 w Chrzanowie przy Muzeum i wybieramy kierunek oraz cel wypadu.