Nerecznica szerokolistna

Nerecznica szerokolistna – Dryopteris dilatata z rodziny nerecznicowatych – Dryopteridaceae - właśnie ten gatunek postaram się przybliżyć w kolejnej publikacji. Dawno, dawno temu, kiedy Władysław Szafer ze współpracownikami pisał Rośliny Polski obowiązującą nazwą łacińską była Dryopteris austriaca. To dość często spotykany w naszym kraju gatunek paproci charakterystyczny dla lasów wilgotnych.

Bohaterkę tego filmu uwieczniłem w lesie położonym przy 13 kilometrze drogi Rybnik – Racibórz. Formalnie to teren Rzuchowa przy granicy z Rydułtowami. Realnie to las mojego dzieciństwa.

Większość polskich stanowisk tego gatunku znajduje się na południu naszego kraju. Preferuje górskie lasy iglaste i liściaste, także w piętrze kosodrzewiny, na niżu w wilgotnych lasach, zaroślach nad ciekami wodnymi, w miejscach zacienionych.

Od czasów Szafera rozbito go na dwa taksony. W tym filmie pojawia się tetraploidalny typowy przedstawiciel tego gatunku. To Dryopteris dilatata s. str.

Tę paproć wyróżniają trzy do cztery razy pierzaste liście. Ich blaszki są dwa razy dłuższe niż szersze a ich ogonek ma długość podobną do blaszki. Listki blaszki liściowej są płaskie, górą ciemnozielone. Są one w stanie przeżyć zimę. Na ich spodniej stronie znajdują się liczne kupki zarodnionośne, także na najniższych ich odcinkach.

Teraz warto przyjrzeć się odcinkom drugiego rzędu blaszek liściowych. Są one trójkątne, na końcu rozszerzone i głęboko wcinane. Najniższe z nich są krótsze od połowy długości odcinka pierwszego rzędu. Tutaj także wyraźnie widać, że rośliny są gęsto pokryte gruczołami.

Bardzo ważną cechą taksonomiczną są łuski pokrywające dość obficie ogonek i oś liścia. Są one jasnobrązowe, długo zaostrzone. Ich środkiem biegnie ciemna pręga kończąca się na szczycie. Zobaczyłeś w terenie tę cechę, wiesz co masz.

Bohaterka tego filmu póki co jest bo jest i na razie nie wiemy do czego mogła by nam się przydać. To jest jakieś wyzwanie. Póki co uchodzi za gatunek trujący zawierający w swoim kłączu kilka rodzajów floroglucydów.

Piotr Grzegorzek

Za treści przedstawione w programie dofinansowanym ze środków WFOŚiGW w Katowicach odpowiedzialność ponosi Redakcja.