Powrót nad Żeleźnicę - wielkie pustkowie i problem z wodą

W ostatni dzień minionego roku wybrałem się nad tytułową rzekę, która w pewnych kręgach uchodzi za jakiś kanał. Śledziłem ją od początku tego wieku. Zazwyczaj toczyła ona bardzo rdzawą wodę, bogatą w związki żelaza. Tak dzieje się, gdy poziomem wodonośnym jest karbon. Tutaj na trawersie elektrowni od strony ulicy Wojska Polskiego ma miejsce wielka dolewka. Zanim zniknął las lub jak kto woli otaczające ją przypadkowe zgromadzenie drzew ciek był bardzo malowniczy. Działo się to za sprawą porastających jego brzegi brzóz brodawkowatych.

Teraz stojąc na wysokiej skarpie którą biegnie ulica Wojska Polskiego można obserwować wielką pustą dolinę. Jest tam sporo traw, głownie trzcinnika piaskowego. On tutaj dominuje stabilizując swoimi kłączami piaszczyste podłoże. Są łany teraz brązowych pędów amerykańskich nawłoci. Trafiają się płaty z sadźcem konopiastym oraz dziurawcem zwyczajnym. Są łany trzciny pospolitej. Najwięcej wyrasta jej blisko przecinającej ten obszar linii kolejowej. Do tego nad prawobrzeżnym dopływem dochodzi zgrupowanie pałki szerokolistnej. Trafiły się jeszcze zielone rozety żmijowca zwyczajnego oraz kępy koniczyny polnej. Bardzo malowniczo prezentował się oszroniony krwiściąg mniejszy. Póki co las odpuścił, ale wszystko jest możliwe. Od strony ulicy pojawiły się młode dęby szypułkowe. Także przy ulicy oraz bliżej strumienia rozwijają się chaszcze w których dominują robinie akacjowe. Zauważyłem jeszcze olszę czarną oraz czeremchę amerykańską.

Idąc z biegiem Żeleźnicy od miejsca gdzie trwa wielka dolewka zauważyłem, że woda ma jaśniejszy odcień niż to miało miejsce do tej pory. Początkowo rzeka rwie na północ aby w końcu skierować się na zachód. Tam gdzie wpada w ocembrowane koryto nakryte betonowymi płytami rwie gwałtownie. Tutaj też utrzymują się płaty mchu szroniaka siwego. Zaraz za częścią ocembrowaną odcień wody staje się najbardziej rdzawy. Potem woda jest już nieznacznie rdzawa. Na trawersie słupów linii wysokiego napięcia rzeka jest wyraźnie spiętrzona oraz spowolniona. Podobnie było w marcu 2021 roku. W tym stanie od zawsze bywała wylewną, na co mam dowody z przeszłości. Wówczas zajmowała prawobrzeżną zalesioną równinę. Zapewne przepływ blokują mostki w osi drogi oraz linii kolejowej. Za linią kolejową rzeka nieznacznie przyspiesza ale także sprawia wrażenie wezbranej. To zapewne sprawka jej prawobrzeżnego dopływu równoległego do zachodniej strony linii kolejowej.

Wędrując skrajem dominującego nad prawym brzegiem doliny osadnika z niepokojem obserwuję rozwijające się na jego stokach rynny erozyjne. Te pogłębiają się o wiele wolniej niż przypuszczałem widząc co dzieje się wkrótce po wycięciu drzew. Zapewne trzymające stok korzeni jeszcze nie zbutwiały. Od listopada ubiegłego roku trwa tutaj budowa infrastruktury. Chodzi o uzbrojenie tego terenu w niezbędne media aby tym sposobem skusić potencjalnych inwestorów innych niż flagowa dla tego terenu Izera. Między innymi jest przekładana magistrala ciepłownicza. Lepiej późno niż później. Przypominam, że pierwszą łopatę pod budowę fabryki miano gdzieś w tej okolicy wbić jesienią 2021 roku.

PS. Pierwsza tegoroczna wycieczka odbędzie się w sobotę 11 stycznia. Tradycyjnie spotykamy się do godziny 9.00 w Chrzanowie przy Muzeum i wybieramy kierunek oraz cel wypadu.