Rezerwat Las Murckowski: Skarby przyrody doliny rzeki Pstrążnik

Kolejna zapowiadana wycieczka zaliczona. I tym razem padło na Katowice. Wybraliśmy okolice Murcek, Giszowca oraz Nikiszowca. W pierwszej kolejności najważniejszy był rezerwat Las Murckowski. Wkrótce będzie on bohaterem jednego z filmów w cyklu Poznać, pokochać, chronić. Warto wiedzieć, że na penetrowanym obszarze spotyka się bardzo wiele starych drzew, głownie buków. Generalnie jest to pozostałość pradawnej puszczy śląskiej. Jest tam wiele reliktów tamtej przeszłości.

Aby powtórzyć trasę naszego spaceru, zalecam wysiąść przy ulicy Bielskiej na przystanku Góra Wandy. Stąd przez Park Murckowski można wejść do rezerwatu. Po stronie z przystankiem park płynnie przechodzi w rezerwat. Dominantę stanowią bardzo młode drzewa, w tym buki pospolite oraz klony zwyczajne. Wiele starych drzew jest obecnie opanowana przez huby, wśród których dominuje hubiak pospolity oraz lakownica spłaszczona. To samo dotyczy zalegającego na dnie martwego butwiejącego drewna. Tutaj udało się wypatrzeć młody owocnik śluzowca. Teraz stanowił różową gruzełkowatą masę. Inną osobliwością były puste miejsca po powalonych starych drzewach. Tam dominowały siewki klonu zwyczajnego oraz buka pospolitego. To następna generacja lasu. Poza tym trafiło się tutaj niewielkie mokradło z kępami turzycy rzadkokłosej. Ot taka mozaika siedlisk.

Śluzowce to bardzo osobliwe organizmy. Był taki czas, że zaliczano je do grzybów. Obecnie uważa się je za pierwotniaki. Znaczną część swojego życia spędzają jako pojedyncze ameby, zazwyczaj polując na bakterie. Co pewien czas zbierają się w gromady. Wówczas przystępując do pożycia intymnego, pozbywają się ścian komórkowych, ich cytoplazma tworzy śluźnię, w której połówki jąder szukają sobie innego zestawu chromosomów. Potem całość tworzy owocnik wytwarzający zarodnie. Po wymaganym czasie z zarodnika wychodzi ameba, która ponownie będzie penetrować ściółkę dopóty, dopóki nie poczuje się samotna, powtarzając cykl życiowy. Dla nich martwe drewno to tylko miejsce, po którym można się przemieszczać.

Rezerwat Las Murckowski rozpościera się na południowych i wschodnich stokach Wzgórza Wandy, najwyższego wzniesienia Katowic. Okolica jest wododziałem. Ze stoków południowych biorą początek strużki składające się na strumień Pstrążnik. Tutaj także znajduje się legendarna Czarna Studnia. Ze strony północno-wschodniej początek biorą strumienie tworzące Przyrwę. Ta między innymi zasila stawy Wesołej oraz płynie przez Ławki. O osobliwych stosunkach wodnych w rezerwacie świadczą między innymi liczne płaty lepiężnika białego na skraju dróg. Tutaj także trafiają się kępy turzycy rzadkokłosej. Będąc w lesie warto zauważyć, że stare buki posiadają osobliwie zdeformowane pnie. Są tam jako tako zagojone rany. Są bulwiaste naroślą. Całość ozdabiają pojedyncze owocniki hubiaka pospolitego. Z innych grzybów naszą uwagę przykuły czernidłaki gromadne. Pojawił się również żółciak siarkowy, znaczy się tak zwany leśny kurczak. Poza tym były stalowoniebieskie żuki wiosenne. Więcej w swoim czasie na Wędrówkach z Grzegorzkiem.