Wilki znów w Jaworznie. Kamera w lesie zarejestrowała samotnego osobnika

Kamera wychwyciła sylwetkę dorosłego wilka swobodnie poruszającego się wśród drzew. Specjaliści podkreślają, że to dowód na obecność tych chronionych drapieżników w okolicy Jaworzna. Sytuacja miała miejsce wczesnym rankiem 12 stycznia na terenie Jeziorek. Zwierzę widziane było w pobliżu drogi leśnej łączącej Jeziorki z Ciężkowicami. Wszystkie tego typu obserwacje są traktowane bardzo poważnie i zgłaszane do odpowiednich instytucji, aby właściwie zadbać zarówno o bezpieczeństwo ludzi, jak i o dobro dzikich zwierząt.

Wilki to wyjątkowo wytrzymałe i mobilne drapieżniki – potrafią pokonywać duże odległości, zależnie od warunków środowiskowych, dostępności pożywienia oraz potrzeb stada. W typowych warunkach wilcza wataha jest w stanie przejść dziennie nawet od 20 do 40 kilometrów. Zdarzają się jednak sytuacje (np. podczas migracji czy dłuższego poszukiwania zdobyczy), kiedy dystans ten może sięgnąć 50, a nawet 80 kilometrów w ciągu jednej doby.

Wataha Wilków zarejestrowana 11 stycznia 2025 w okolicach Rysianki i Hali Lipowskiej

W ostatnich latach w wielu regionach Polski i Europy obserwuje się wzrost liczby zgłoszeń o obecności wilków w pobliżu miast i na terenach podmiejskich. Ma to związek z kilkoma czynnikami. Po pierwsze, populacja wilka w naszym kraju odradza się po latach intensywnych polowań i wypierania drapieżników na coraz mniejsze obszary. Po drugie, zmiany w środowisku – takie jak rozrastanie się miast i przekształcanie terenów rolnych – powodują, że granica między tym, co „dzikie”, a tym, co „miejskie”, coraz bardziej się zaciera. W efekcie wilki penetrują nowe terytoria, w których potencjalnie łatwiej o zdobycz (dzikie zwierzęta, odpady komunalne, a czasem niestety także zwierzęta domowe).

Dlaczego może to być niebezpieczne?
Obecność drapieżników tak blisko siedzib ludzkich zawsze niesie pewne ryzyko. Wilki to drapieżniki z natury bardzo ostrożne względem człowieka, jednak w sytuacjach wyjątkowych mogą zachować się nieprzewidywalnie. Może do tego dojść m.in. w przypadku:

1. Poszukiwania łatwego pokarmu – np. w śmietnikach, na obrzeżach osiedli, w pobliżu gospodarstw, gdzie wilki wyczuwają resztki jedzenia.
2. Spotkań ze zwierzętami domowymi – wolno biegające psy, zwłaszcza mniejsze, mogą zostać przez wilki potraktowane jako zdobycz lub rywal do terytorium.
3. Zachowania obronnego – jeśli wilk zostanie osaczony albo sprowokowany (np. nękany przez psy czy ludzi), może w ostateczności zaatakować.

Ekspansja wilków w kierunku obszarów podmiejskich jest do pewnego stopnia zjawiskiem naturalnym i wynika z kilku czynników:

• Odzyskiwanie dawnych siedlisk: Wilki niegdyś zamieszkiwały większość terenów Europy, a intensywne polowania sprawiły, że zniknęły z wielu regionów. Obecnie populacja odradza się, a wilki starają się wrócić na dawne obszary.
• Dostosowanie do warunków: Wilki to zwierzęta inteligentne, potrafiące dostosować się do zmieniającego się środowiska, co zwiększa ich szanse na przetrwanie.
• Zwiększona tolerancja społeczna: Dzięki edukacji i ochronie przyrody coraz więcej osób rozumie rolę wilka w ekosystemie. W efekcie wilki przetrwają w większej liczbie, bo nie są już tak bezwzględnie prześladowane.

Czy wilków jest coraz więcej?
Tak – w Polsce szacuje się, że populacja wilka jest stabilna lub nawet rośnie. Dzięki wprowadzeniu ścisłej ochrony gatunkowej w 1998 roku i malejącej liczbie terenów, na których wilki są tępione, ich liczba zaczęła się odbudowywać. Dodatkowo zwiększenie lesistości oraz większa dostępność zwierzyny płowej (sarny, jelenie, dziki) sprzyja temu, że wilki coraz częściej mogą migrować i zasiedlać nowe obszary.

Jak zachować się w przypadku spotkania z wilkiem?

1. Zachować spokój – wilki zazwyczaj unikają konfrontacji z człowiekiem. Jeżeli napotkamy wilka w lesie lub na obrzeżach miasta, najlepiej spokojnie się wycofać.
2. Nie zbliżać się i nie próbować go karmić – dzikie zwierzęta tracą wówczas naturalny lęk przed człowiekiem, co może prowadzić do niebezpiecznych sytuacji.
3. Nie odwracać się plecami i nie uciekać – gwałtowne ruchy mogą sprowokować wilka do pogoni.
4. Powiadomić odpowiednie służby – jeśli zaobserwujemy wilka kręcącego się przy zabudowaniach, warto poinformować lokalne służby (gmina, Straż Miejska, nadleśnictwo).
5. Unikać bezpośredniego kontaktu – nie wolno podchodzić do rannego ani młodego wilka. To niebezpieczne zarówno dla człowieka, jak i dla samego zwierzęcia.

Co z właścicielami psów?
Wilki często traktują psy jak potencjalną konkurencję na swoim terytorium. Dlatego właściciele psów – zwłaszcza mieszkający w pobliżu lasów czy terenów, gdzie bytują wilki – powinni zachować szczególną ostrożność:

• Wyprowadzaj psa na smyczy – wolno biegający pies może za daleko zapuścić się w las i nieświadomie sprowokować spotkanie z wilkami.
• Unikaj nocnych spacerów w rejonach występowania wilków – o zmroku wilki są najbardziej aktywne.
• Zabezpiecz posesję – solidne ogrodzenie może zapobiec wejściu wilka na teren działki.

Dla kogo to większe zagrożenie: człowieka czy wilka?
W sytuacji spotkania z człowiekiem wilk najczęściej wycofa się i będzie unikał kontaktu. Wbrew obiegowym opiniom wilk nie poluje na człowieka – to drapieżnik wyspecjalizowany w polowaniu na dzikie zwierzęta. Większość ataków na ludzi wiąże się z nietypowymi okolicznościami (ranny wilk, dokarmiany i przyzwyczajony do obecności ludzi). W gruncie rzeczy to częściej wilki narażone są na utratę życia wskutek kolizji z samochodami czy nielegalnych polowań. Dla psów ryzyko jest jednak większe – pojedynczy pies, a zwłaszcza mały, może łatwo stać się ofiarą.

Coraz częstsza obecność wilków w pobliżu terenów zamieszkanych jest skutkiem wzrostu ich populacji i zmian w środowisku. Z jednej strony może to budzić niepokój i potencjalnie stanowić zagrożenie, zwłaszcza dla właścicieli psów. Z drugiej strony, jest to zjawisko w dużej mierze naturalne, wynikające z odbudowy dawnych populacji wilka i przenikania się ludzkiej infrastruktury z obszarami dzikiej przyrody. W razie spotkania z wilkiem najlepszą radą jest zachować zdrowy rozsądek i spokój: nie prowokować zwierzęcia i pozwolić mu bezpiecznie odejść. Dzięki roztropnym działaniom i dbaniu o to, by nie przyzwyczajać dzikich zwierząt do obecności człowieka, możemy nauczyć się koegzystencji z tymi fascynującymi, a zarazem ważnymi dla ekosystemu drapieżnikami.