Alkohol będzie droższy. Ministerstwo planuje podnieść akcyzę

Ministerstwo Finansów zapowiedziało aktualizację stawek akcyzy na wyroby alkoholowe. Zgodnie z przedstawioną propozycją, od 1 stycznia 2026 roku podatek akcyzowy ma wzrosnąć o 15 proc., a w kolejnym roku o dodatkowe 10 proc.

Resort podkreśla, że celem zmian jest zarówno zwiększenie wpływów budżetowych, jak i poprawa zdrowia publicznego poprzez ograniczenie dostępności alkoholu. Jak wskazuje Światowa Organizacja Zdrowia, spożycie napojów alkoholowych stanowi – obok palenia tytoniu – jeden z najpoważniejszych czynników ryzyka dla zdrowia.

Wpływ na rynek i konsumentów

Według przedstawicieli branży, skala zapowiadanych podwyżek znacząco odbiega od wcześniej obowiązującej mapy akcyzowej, która zakładała coroczny wzrost o 5 proc. w latach 2022–2027. Przedstawiciele producentów wskazują, że kumulacja podwyżek w tym okresie może przekroczyć 60 proc., co przełoży się na wyraźny wzrost cen detalicznych.

Szacuje się, że po wprowadzeniu nowych stawek cena półlitrowej butelki wódki może wzrosnąć o około 4 zł, a cena piwa – o około 20 groszy za butelkę lub puszkę. Wzrosną również koszty zakupu wina, co – w ocenie producentów – może negatywnie wpłynąć na konkurencyjność krajowych winnic, zwłaszcza że w wielu państwach Unii Europejskiej akcyza na wino nie obowiązuje.

Uzasadnienie zmian

Ministerstwo Finansów argumentuje, że w Polsce ceny alkoholu są relatywnie niskie na tle innych państw UE, a rosnące wynagrodzenia zwiększają jego dostępność. Podwyższenie stawek ma służyć ograniczeniu negatywnych skutków społecznych i zdrowotnych, takich jak choroby wątroby, układu krążenia czy wypadki związane z nadużywaniem alkoholu.

Według danych Krajowego Centrum Przeciwdziałania Uzależnieniom, koszty społeczno-ekonomiczne nadużywania alkoholu w Polsce wynoszą ponad 93 mld zł rocznie, podczas gdy wpływy z akcyzy to ok. 13 mld zł. Resort wskazuje, że aktualizacja podatku pozwoli zmniejszyć tę dysproporcję.

Perspektywy i wyzwania

Eksperci zwracają uwagę, że oprócz pozytywnych efektów zdrowotnych i fiskalnych, zmiany mogą prowadzić do wzrostu zakupów transgranicznych. Rozważane są więc możliwości współpracy międzynarodowej w zakresie harmonizacji stawek akcyzy, co mogłoby ograniczyć to zjawisko.

Ministerstwo Finansów zapowiada dalsze działania mające na celu ochronę zdrowia publicznego i stopniowe dostosowywanie polskich regulacji do standardów obowiązujących w innych krajach Unii Europejskiej.