„1300 plus” dla każdego. Będzie bezwarunkowy dochód podstawowy?

Koncepcja wprowadzenia tzw. bezwarunkowego dochodu podstawowego (BDP), określanego również jako program „1300 plus”, ponownie stała się przedmiotem publicznej debaty. Zakłada ona comiesięczną wypłatę 1300 zł dla każdego dorosłego obywatela, niezależnie od jego sytuacji zawodowej i materialnej. Pomysł ten został szczegółowo przeanalizowany przez Ministerstwo Finansów, które przedstawiło szacunki dotyczące potencjalnych kosztów jego realizacji.

Według resortu, wprowadzenie programu wiązałoby się z rocznymi wydatkami rzędu około 480 miliardów złotych, co stanowiłoby blisko 75 proc. dochodów budżetu państwa oraz ponad 12 proc. produktu krajowego brutto. Jak wskazał wiceminister finansów Jurand Drop, tak wysokie obciążenie finansowe wymagałoby rezygnacji z szeregu obecnych świadczeń społecznych, w tym 13. i 14. emerytury, świadczeń rodzinnych oraz zasiłków z pomocy społecznej.

Resort zwrócił uwagę, że całkowity koszt wszystkich obecnych świadczeń pieniężnych o charakterze pozaubezpieczeniowym, w tym m.in. programu 800+, wynosi obecnie niecałe 200 miliardów złotych – czyli ponad dwukrotnie mniej niż koszt proponowanego bezwarunkowego dochodu podstawowego.

W odpowiedzi na interpelację poselską Ministerstwo Finansów podkreśliło, że nie prowadzi obecnie prac nad wdrożeniem BDP w Polsce. Wiceminister Drop zaznaczył również, że pomimo rosnącego zainteresowania tą koncepcją w różnych krajach, żadne państwo Unii Europejskiej nie wprowadziło jej w formie powszechnego programu. Dotychczasowe inicjatywy mają charakter pilotażowy i obejmują niewielkie grupy uczestników.

Resort finansów zwrócił także uwagę na możliwe skutki makroekonomiczne takiego rozwiązania, w tym ryzyko wzrostu inflacji oraz niepewność co do wpływu na rynek pracy. W opinii ministerstwa, ocena rzeczywistego efektu programu wymagałaby długoterminowych badań na szeroką skalę.