Zmiany w przepisach dotyczących młodych kierowców i jednośladów - co się będzie działo od 2022 roku?

Od połowy 2026 roku kierowców, rowerzystów i użytkowników elektrycznych jednośladów czeka szereg zmian. Rząd przyjął nowelizację Prawa o ruchu drogowym, która ma poprawić bezpieczeństwo i odpowiedzieć na postulaty ekspertów oraz przedstawicieli branży transportowej. Nowe regulacje modyfikują zarówno zasady dotyczące poruszania się po drogach, jak i warunki zdobywania uprawnień do prowadzenia pojazdów.

Obowiązkowe kaski i zmiany dla młodych użytkowników jednośladów

Jednym z najważniejszych rozwiązań jest wprowadzenie obowiązku noszenia kasku dla osób poniżej 16. roku życia. Dotyczy to nie tylko rowerów, ale także pojazdów elektrycznych, takich jak hulajnogi czy rowery z napędem. Ochronę głowy będą musiały mieć również dzieci przewożone w fotelikach, przyczepkach czy wózkach rowerowych.

Podniesiono również minimalny wiek dla samodzielnego korzystania z elektrycznej hulajnogi – młodsi niż 13-latkowie nie będą mogli legalnie poruszać się nią po drogach.

Prawo jazdy w wieku 17 lat, ale pod nadzorem

Nastolatkowie zyskają możliwość zdobycia prawa jazdy kategorii B już po ukończeniu 17 lat. Nie oznacza to jednak pełnej samodzielności – młody kierowca będzie mógł prowadzić auto tylko w towarzystwie doświadczonego opiekuna. Taki nadzorca musi mieć co najmniej 25 lat i minimum 5 lat prawa jazdy bez przerwy.

Uprawnienia dla 17-latków będą obowiązywać wyłącznie w Polsce, natomiast do uzyskania pełnej samodzielności konieczne będzie ukończenie 18 lat. Ponadto młody kierowca nie będzie mógł wykonywać usług przewozowych, np. pracować jako kurier lub taksówkarz.

Okres próbny i surowsze kary dla nowych kierowców

Zmiany mocno dotkną również świeżych posiadaczy prawa jazdy. Osoby zdobywające uprawnienia po raz pierwszy wejdą w dwuletni okres próbny, a w przypadku młodych kierowców – nawet trzyletni lub do ukończenia 20 lat.

W tym czasie będą obowiązywały znacznie bardziej rygorystyczne zasady. Przewidziano całkowitą trzeźwość – limit 0,0 promila alkoholu oraz brak tolerancji dla substancji działających podobnie. Dodatkowe szkolenia będą czekały tych, którzy przekroczą 12 punktów karnych, a dwa wykroczenia w okresie próbnym wydłużą go o kolejne dwa lata.

Surowo za prędkość także poza terenem zabudowanym

Dotychczas zatrzymanie prawa jazdy za przekroczenie prędkości o ponad 50 km/h dotyczyło jedynie obszaru zabudowanego. Od 2026 roku taka kara obejmie także drogi jednojezdniowe dwukierunkowe poza miastami. To odpowiedź na statystyki wskazujące, że większość tragicznych wypadków ma miejsce właśnie na takich odcinkach.

Koniec pobłażania dla kierowców łamiących zakaz prowadzenia

Nowelizacja przewiduje również zaostrzenie sankcji wobec osób decydujących się na jazdę mimo zatrzymanego prawa jazdy. W takich przypadkach kierujący straci uprawnienia całkowicie, a możliwość ponownego przystąpienia do egzaminu uzyska dopiero po pięciu latach.

Mniej ulg dla piratów drogowych

Zmniejszona zostanie także możliwość redukowania punktów karnych po szkoleniach. Z tego przywileju nie skorzystają już kierowcy, którzy dopuścili się najpoważniejszych wykroczeń: wyprzedzania na przejściach, jazdy na czerwonym świetle czy drastycznego przekroczenia prędkości.

Zmiany ważne dla transportu i rolnictwa

Ustawa uwzględnia również postulaty rolników – ciągniki rolnicze będą mogły poruszać się z prędkością do 40 km/h, zamiast dotychczasowych 30 km/h. Obniżono też minimalny wiek kierowców autobusów obsługujących linie krajowe do 18 lat, pod warunkiem że trasa nie przekracza 50 kilometrów.

Buspasy i egzaminy poza miastem

Do końca 2027 roku z buspasów nadal będą mogły korzystać pojazdy elektryczne i napędzane wodorem. Bez konieczności używania sygnałów uprzywilejowania skorzystają z nich także zespoły ratownictwa medycznego.

Ostatnia ważna zmiana dotyczy egzaminów na kategorie C, C+E i T. Część praktyczna będzie mogła odbywać się poza granicami miast, co ma usprawnić ruch i lepiej odzwierciedlać realne warunki pracy kierowcy zawodowego.